ปลาสร้อยนกเขา

สำหรับปลาสร้อยนกเขาที่เป็นปลาทะเล ดูที่ ปลาสร้อยนกเขา (ทะเล)

ปลาสร้อยนกเขา
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Cypriniformes
วงศ์:	Cyprinidae
สกุล:	Osteochilus
สปีชีส์:	O.  vittatus
ชื่อทวินาม
Osteochilus vittatus (Valenciennes, 1842)
ชื่อพ้อง
Osteochilus hasseltii (Valenciennes, 1842) Rohita hasseltii Valenciennes, 1842

ปลาสร้อยนกเขา (อังกฤษ: hard-lipped barb, lipped barb, nilem carp, orange shark; ชื่อวิทยาศาสตร์: Osteochilus vittatus) เป็นปลาน้ำจืดชนิดหนึ่งในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae)

มีลำตัวค่อนข้างแบน ปากเล็ก มีหนวด 2 คู่คือที่บริเวณ ขากรรไกรบน และใต้คางอย่างละ 1 คู่ บริเวณท้องมีสีเขียวสด ด้านล่างสีขาวนวล ใต้ท้องสีขาว มีจุดสีดำบนเกล็ดติดต่อกันจนดูเป็นลายสีดำ 6-8 ลายด้านข้างลำตัว ครีบท้อง ครีบก้น และครีบท้องเป็นสีแดง ครีบอกมีลายเป็นสีเขียวอ่อน ที่โคนครีบหางมีจุดสีดำขนาดใหญ่เห็นได้ชัดเจน จัดเป็นปลาที่มีความสวยงามชนิดหนึ่ง

มีความยาวเต็มที่ประมาณ 30 เซนติเมตร เป็นปลาที่อาศัยอยู่รวมตัวกันเป็นฝูงในแหล่งน้ำทุกภาคของประเทศไทยและยังพบได้ในหลายประเทศในภูมิภาคอินโดจีนอีกด้วย และพบไปจนถึงแหลมมลายูและเกาะต่าง ๆ ในประเทศอินโดนีเซีย กินอาหารจำพวกสาหร่ายและตะไคร่น้ำใต้พื้นน้ำ จัดเป็นปลาที่หาได้ง่าย และนิยมจับมาบริโภคกัน โดยมักจะจับได้ทีละครั้งละมาก ๆ

นอกจากนี้แล้วยังนิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงามอีก โดยยังมีชื่อเรียกอื่น ๆ อีก เช่น "ขี้ขม", "ซ่า", "นกเขา" หรือ "ขาวอีไท" หรือ"ขาวอีตู้" ในภาษาอีสาน เป็นต้น

แหล่งข้อมูลอื่น

• Hard-lipped Barb (อังกฤษ) เก็บถาวร 2011-10-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน