ปราสาทเนิน[1] (อังกฤษ: Motte-and-bailey) เป็นปราสาทชนิดหนึ่ง ปราสาทลักษณะนี้สร้างในบริเตน, ไอร์แลนด์ และฝรั่งเศสระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 11 ถึง 12 เป็นปราสาทที่สร้างอย่างง่ายโดยไม่ต้องใช้ทุนทรัพย์มากนักแต่มีประสิทธิภาพพอที่จะใช้ในการป้องกันจากการโจมตีย่อยๆ จากศัตรูได้

ปราสาทชิซอร์ส (Château de Gisors) เป็น ปราสาทเนินที่มีหอกลางหลายเหลี่ยมอยู่บนเนินที่ตั้งอยู่ในฝรั่งเศส
วิดีโอทางอากาศของ 'Tomen y Rhodwydd' จาก เวลส์ (2022)

การก่อสร้าง แก้

คำว่า “motte” ในภาษาฝรั่งเศสหมายถึงเนินเตี้ยๆ ที่โดยทั่วไปเป็นเนินที่ไม่ใช่เนินธรรมชาติแต่เป็นเนินที่สร้างขึ้นตอนบนของเนินเป็นสิ่งก่อสร้างที่ทำด้วยไม้หรือหินที่เรียกว่าหอกลาง ดินที่ใช้ทำเนินขุดมาจากคูรอบๆ ตัวเนินหรือรอบตัวปราสาท ผิวเนินอาจจะคลุมด้วยดินเหนียวหรือสร้างเสริมด้วยไม้ในการหนุน ตัวอย่างของปราสาทลักษณะนี้ก็ได้แก่ปราสาทหลุยส์ (Lewes Castle) และปราสาทลิงคอล์น (Lincoln Castle) ส่วนใหญ่แล้วสิ่งก่อสร้างบนเนินจะทำด้วยไม้จากวัสดุที่มีอยู่ในบริเวณนั้นโดยไม่ต้องใช้ช่างฝีมือที่ดีนัก แต่ต่อมาสิ่งก่อสร้างเหล่านี้ก็สร้างแทนด้วยหอกลางที่สร้างด้วยหิน

ค่ายภายในปราสาทมักจะล้อมรอบด้วยรั้วไม้ที่เรียกว่ากำแพงระเนียด (palisade) ภายในลานปราสาทเป็นที่พำนักของผู้ที่รับใช้เจ้าของปราสาทหรือชาวนา บุคคลอื่นที่พำนักอยู่ข้างในก็มีช่างตีเหล็ก, ช่างโม่แป้งและช่างอื่นๆ ที่จำเป็นต่อการอยู่รอดของสมัยนั้น ปราสาทอาจจะมีมากกว่าหนึ่งค่ายซึ่งอาจจะเป็นค่ายนอกและค่ายในเช่นที่ปราสาทวาร์คเวิร์ธ (Warkworth Castle) ซึ่งเกิดจากการขยายปราสาทออกไปรวมค่ายอีกค่ายหนึ่งที่มีกำแพงล้อมรอบ หรือบางครั้งก็อาจจะมีค่ายหลายค่ายต่อเนื่องกันบนเนินเช่นที่ปราสาทวินด์เซอร์ ค่ายมักจะจะอยู่ติดกับคูรอบเนินและมีทางออกที่ใช้สะพานชัก ค่ายมักจะมีโถง, โรงม้าและโรงวัว, ชาเปล และกระท่อมสำหรับคนที่ทำงานให้กับเจ้าของปราสาท นอกจากนั้นก็อาจจะมีร้านค้าสำหรับพ่อค้าในท้องถิ่น

อ้างอิง แก้

  1. Castlewales.com: Motte and Bailey Castles & Ringworks[1]

ดูเพิ่ม แก้

แหล่งข้อมูลอื่น แก้

  วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ปราสาทเนิน