ปราสาทนิโจ (ญี่ปุ่น: 二条城 Nijō jō) เป็นปราสาทสถาปัตยกรรมญี่ปุ่น ตั้งอยู่ในนครเกียวโต ประเทศญี่ปุ่น ประกอบไปด้วยป้อมปราการที่เรียงตัวเป็นวงแหวนสองชั้น พระราชวังนิโนมารุ ซากพระราชวังฮมมารุ และอาคารอื่นกับสวนอุทยานอีกหลายแห่ง อาณาบริเวณของปราสาทมีพื้นที่ทั้งหมด 275,000 ตารางเมตร เป็นพื้นที่ที่อาคารสร้างทับอยู่ 8,000 ตารางเมตร

กำแพงชั้นในและคูน้ำในปราสาทนิโจ
ประตูทางเข้าหลักสู่พระราชวังนิโนมารุ
ลวดลายแกะสลักที่ประตูทางเข้าพระราชวังนิโนมารุ
พระราชวังฮมมารุ
สระน้ำในอุทยานนิโนมารุ

ประวัติ แก้

  • พ.ศ. 2144 โทกูงาวะ อิเอยาซุ โชกุนคนแรกของตระกูลโทกูงาวะ มีคำสั่งให้ขุนนางทั้งหมดในญี่ปุ่นด้านตะวันตกร่วมกันสร้างปราสาทนิโจ การก่อสร้างเสร็จสมบูรณ์ในสมัยของโทกูงาวะ อิเอมิตสึ ใน พ.ศ. 2169 ปราสาทนี้สร้างเพื่อเป็นที่พำนักในเกียวโตของโชกุนตระกูลโทกูงาวะ
  • พ.ศ. 2293 ป้อมปราการกลางของปราสาทถูกฟ้าผ่า และถูกเผาจนพังทลายลง
  • พ.ศ. 2331 พระราชวังชั้นในถูกเพลิงไหม้เนื่องจากเหตุอัคคีภัยที่เกิดขึ้นทั่วเมือง ทั้งบริเวณถูกปล่อยทิ้งร้างจนถึง พ.ศ. 2405
  • พ.ศ. 2410 โทกูงาวะ โยชิโนบุได้ใช้พระราชวังนิโนมารุเป็นสถานที่ประกาศการคืนอำนาจให้แก่รัฐบาล และปีถัดมาได้จัดการแต่งตั้งคณะรัฐมนตรีภายในปราสาท
  • พ.ศ. 2482 พระราชวังถูกมอบให้เป็นสมบัติของนครเกียวโตและเปิดให้ประชาชนได้เข้าชมในปีถัดมา

ป้อมปราการ แก้

ปราสาทนิโจมีป้อมปราการที่เรียงตัวกันเป็นวงแหวนสองชั้น แต่ละชั้นจะมีทั้งกำแพงและคูน้ำกว้าง และยังมีกำแพงล้อมรอบพระราชวังนิโนมารุอีกชั้นหนึ่ง แต่มีความซับซ้อนน้อยกว่า กำแพงชั้นนอกของป้อมปราการมีประตูอยู่ 3 ประตู ส่วนกำแพงชั้นในมีอยู่ 2 ประตู ที่มุมทางตะวันตกเฉียงใต้ของกำแพงชั้นใน มีซากของป้อมปราการห้าชั้น ซึ่งถูกเพลิงไหม้จนพังทลายเมื่อ พ.ศ. 2293 ภายในกำแพงชั้นในเป็นที่ตั้งของพระราชวังฮมมารุและอุทยาน ระหว่างวงแหวนป้อมปราการทั้งสองชั้น เป็นที่ตั้งของพระราชวังนิโนมารุ โรงครัว ป้อมสังเกตการณ์ และสวนหย่อมอีกจำนวนมาก

พระราชวังนิโนมารุ แก้

พระราชวังนิโนมารุมีพื้นที่ 3,300 ตารางเมตร สร้างด้วยไม้สนฮิโนกิเกือบทั้งหลัง ประดับด้วยใบไม้สีทองและไม้แกะสลักลวดลายสวยงาม เพื่อแสดงให้ผู้มาเยือนประทับใจในอำนาจและความมั่งคั่งของเหล่าโชกุน ประตูเลื่อนและผนังของแต่ละห้องมีภาพเขียนฝาผนังโดยจิตรกรจากโรงเรียนคาโน

สถาปัตยกรรมของปราสาทมีส่วนแสดงให้เห็นถึงการชนชั้นทางสังคมอย่างชัดเจน ในอดีตผู้มาเยือนที่เป็นชนชั้นระดับล่างจะได้รับการต้อนรับที่ห้องชั้นนอก ซึ่งมีการตกแต่งที่หรูหราวิจิตรเพื่อแสดงฐานะของชนชั้นปกครอง ขณะที่ผู้มาเยือนที่เป็นชนชั้นสูง จะได้รับการต้อนรับในห้องชั้นในที่ตกแต่งอย่างเรียบง่ายและละเอียดมากกว่า และขณะที่ปราสาทญี่ปุ่นส่วนใหญ่จะอำพรางซ่อนเร้นทางเข้าสู่ห้องขององครักษ์ โชกุนตระกูลโทกูงาวะกลับเลือกวางตำแหน่งห้องและทางเข้าให้เห็นอย่างเด่นชัด ด้วยเหตุนี้ อาคารจึงมีลักษณะที่ข่มขวัญและแสดงอำนาจแก่ผู้มาเยือนอยู่ในตัว

ภายในอาคารมีห้องต้อนรับ ห้องทำงาน และห้องพักอาศัยของโชกุนอยู่หลายห้อง เป็นส่วนที่มีเพียงผู้รับใช้หญิงที่ได้รับอนุญาตให้เข้าไปได้ สิ่งที่มีชื่อเสียงที่สุดอย่างหนึ่งของปราสาทนิโจคือ พื้นไนติงเกล ที่อยู่ในโถงระเบียง ซึ่งผู้สร้างปราสาทได้ออกแบบพื้นของระเบียงให้มีเสียงคล้ายนกร้องเมื่อเดินเหยียบลงไป เพื่อป้องกันผู้อยู่อาศัยในปราสาทจากการถูกลอบโจมตีและลอบสังหาร

พระราชวังฮมมารุ แก้

พระราชวังฮมมารุมีอาณาเขตทั้งหมด 1,600 ตารางเมตร ประกอบไปด้วย 4 ส่วน ได้แก่ ส่วนพักอาศัย ส่วนต้อนรับ โถงทางเข้า และโรงครัว ส่วนต่าง ๆ เชื่อมถึงกันด้วยระเบียงทางเดินและสนาม ลักษณะสถาปัตยกรรมเป็นแบบยุคเอโดะช่วงหลัง ในพระราชวังเป็นที่จัดแสดงภาพเขียนโดยจิตรกรที่มีชื่อเสียงหลายคน เช่น คาโน เองากุ

พระราชวังฮมมารุเดิมเป็นที่รู้จักในชื่อว่า พระราชวังคัตสึระ ก่อนที่จะย้ายมายังตำแหน่งปัจจุบันและเปลี่ยนชื่อใหม่ พระราชวังเดิมมีอาคาร 55 หลัง แต่มีเพียงส่วนเล็ก ๆ ส่วนเดียวที่ถูกย้ายสถานที่

สวนและอุทยาน แก้

ในบริเวณปราสาทมีสวนและอุทยานอยู่หลายแห่ง โดยเฉพาะสวนซากูระและสวนบ๊วย อุทยานนิโนมารุได้รับการออกแบบโดยสถาปนิกผู้ออกแบบสวนและผู้เชี่ยวชาญการชงชาที่มีชื่อเสียง มีชื่อว่า โคโบริ เอ็นชู ตั้งอยู่ระหว่างวงแหวนป้อมปราการสองชั้น และอยู่ถัดจากพระราชวังนิโนมารุ ภายในอุทยานมีสระน้ำขนาดใหญ่ที่มีเกาะอยู่ 3 เกาะ มีสวนหินที่จัดวางอย่างสวยงาม และต้นสนตัดแต่ง

อุทยานเซริวเป็นส่วนที่สร้างขึ้นล่าสุดในบริเวณปราสาทนิโจ โดยสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2508 ทางทิศเหนือของบริเวณปราสาท เพื่อเป็นสถานที่ต้อนรับแขกผู้มาเยือนเมืองเกียวโตอย่างเป็นทางการ และเป็นสถานที่จัดกิจกรรมที่เกี่ยวกับวัฒนธรรม อุทยานเซริวมีโรงชงชาอยู่ 2 หลัง และมีสวนหินที่ใช้หินมากกว่า 1,000 ก้อน

พิกัดภูมิศาสตร์: 35°0′51″N 135°44′51″E / 35.01417°N 135.74750°E / 35.01417; 135.74750