น้ำย่อย

น้ำย่อยของลำไส้เล็ก (Intestinal Juices) เป็นน้ำย่อยที่สร้างมาจากนำลำไส้เล็กเอง ประกอบด้วยเอนไซม์หลายชนิด ดังนี้

ไดเพปทิเดส (Dipeptidase) ย่อย Dipeptide ได้ Amino Acid

• มอลเทส (Maltase) ย่อย Maltose ได้ Glucose + Glucose
• ซูเครส (Sucrase) ย่อย Sucrose ได้ Glucose + Fructose
• แลกเตส (Lactase) ย่อย Lactose ได้ Glucose + Galactose
• ไลเพส (Lipase) ย่อย Fat ได้ Fatty Abe+ Glycerol

นอกจากนี้ยังมีเอนไซม์อีกหลายชนิดที่ช่วยย่อยสลายเพปไตด์ (Peptide) จนได้ Amino Acid เช่น Carboxypeptidase และ Aminopeptidase

การควบคุมการหลั่งน้ำย่อยของลำไส้เล็ก

ลำไส้เล็ก จะหลั่งน้ำย่อยออกมาอยู่ภายใต้การควบคุมของระบบประสาทอัตโนมัติ (ANS = Autonomic Nervous System) ชนิด Parasympathetic Nerve หรือเป็นประสาทสมองคู่ที่ 10 (Vagus Nerve) มีการย่อยเชิงกลโดยการบีบตัวของกล้ามเนื้อทางเดินอาหารและมีการย่อยทางเคมีโดยเอนไซม์เพปซิน (pepsin) ซึ่งจะทำงานได้ดีในสภาพที่เป็นกรด โดยชั้นในสุดของกระเพาะจะมีต่อมสร้างน้ำย่อยซึ่งมีเอนไซม์เปปซินและกรดไฮโดรคลอริก (กรดเกลือ) เป็นส่วนประกอบ เอนไซม์เปปซินจะย่อยโปรตีนให้เป็นเพปไทด์ (peptide) ในกระเพาะอาหารนี้ยังมีเอนไซม์อยู่อีกชนิดหนึ่งชื่อว่า "เรนนิน" ทำหน้าที่ย่อยโปรตีนในน้ำนม ในขณะที่ไม่มีอาหาร กระเพาะอาหารจะมีขนาด 50 ลูกบาศก์เซนติเมตร แต่เมื่อมีอาหารจะมีการขยายได้อีก 10 – 40 เท่า

1. น้ำย่อยมอลเทส (maltase) เป็นเอนไซม์ที่ย่อยน้ำตาลมอลโทสให้เป็นกลูโคส (ข้าว มัน )
2. น้ำย่อยซูเครส (sucrase) เป็นเอนไซม์ที่ย่อยน้ำตาลทรายหรือน้ำตาลซูโครส (sucrose) ให้เป็นกลูโคสกับฟรักโทส (fructose) (ผลไม้)
3. น้ำย่อยแลกเทส (lactase) เป็นเอนไซม์ที่ย่อยน้ำตาลแลกโทส (lactose) ให้เป็นกลูโคสกับกาแลกโทส (galactose) (นม )

น้ำย่อยของตับอ่อน (pancreas)

น้ำย่อยของตับอ่อน (Pancreatic Juice) เป็นเอนไซม์ที่สร้างมาจากตับอ่อน (Pancreas) มีสภาพเป็นเบส ประกอบด้วย

• โซเดียมไบคาร์บอเนต (NaHCO3) มีคุณสมบัติเป็นเบส จึงถือว่าเหมาะสมที่จะทำให้ลำไส้เล็กมีสภาวะเป็นเบส ซึ่งเอนไซม์ต่างๆ (จาก 3แหล่ง) จะทำงานได้ (ยกเว้น Pepsin จากกระเพาะอาหารจะหมดประสิทธิภาพ) เพราะในขณะที่อาหารผ่านกระเพาะอาหารมีสภาวะเป็นกรด
• น้ำย่อยอะไมเลส (Amylase) ทำหน้าที่ย่อยแป้ง (Starch) และ เดกซ์ตริน (Dextrin) มอลโทส (Maltose)
• น้ำย่อยไลเพส (Lipase) ทำหน้าที่ย่อยไขมัน (Fat) กรดไขมัน (Fatty Acid) และกลีเซอรัล