ถนนหลานหลวง

ถนนหลานหลวง (อักษรโรมัน: Thanon Lan Luang) ถนนสายหนึ่งในกรุงเทพมหานคร เป็นถนนที่มุ่งหน้าสู่ทิศตะวันออกเป็นเส้นตรง มีจุดเริ่มต้นที่สะพานผ่านฟ้าลีลาศ เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย ผ่านแยกผ่านฟ้าลีลาศ ผ่านถนนจักรพรรดิพงษ์ ที่แยกหลานหลวง จากนั้นตัดกับถนนพะเนียง และตัดกับถนนกรุงเกษมที่แยกสะพานขาว ข้ามคลองผดุงกรุงเกษม ที่สะพานจตุรภักตร์รังสฤษดิ์ จากนั้นตัดกับถนนลูกหลวงที่เชิงสะพาน ก่อนจะไปสิ้นสุดที่แยกยมราช จุดตัดกับถนนเพชรบุรี ถนนพิษณุโลก และถนนสวรรคโลก ที่เขตดุสิต รวมระยะทางทั้งสิ้น 1,550 เมตร

ถนนหลานหลวงบริเวณแยกยมราช มุ่งหน้าถนนเพชรบุรี

ถนนหลานหลวงบริเวณแยกหลานหลวง

เดิมมีชื่อเรียกว่า "ถนนสนามควาย" หรือ "ถนนสนามกระบือ" เนื่องจากเมื่อแรกสถาปนากรุงเทพมหานครขึ้นเป็นราชธานี พื้นที่บริเวณนี้ถือเป็นเขตนอกพระนคร ใช้เป็นที่สำหรับเลี้ยงควายหลวง เรียกกันในสมัยนั้นว่า "สนามควาย" ต่อมาจึงเรียกให้ไพเราะขึ้นว่า "สนามกระบือ" ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯ ให้ขุดคลองผดุงกรุงเกษมขึ้นเป็นคูเมืองชั้นนอก เป็นเหตุให้มีการขยายอาณาเขตพระนครออกไป สนามกระบือจึงมีความเจริญขึ้น เกิดมีเส้นทางสัญจรระหว่างชุมชน จึงเกิดชื่อเรียกถนนเส้นนี้ขึ้นตามนั้น ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 ในราว พ.ศ. 2447 ได้โปรดพระราชทานที่ดินในบริเวณตำบลสนามกระบือ ตอนใกล้คลองรอบกรุง ให้ดำเนินการก่อสร้างวังขึ้น 6 หลัง เพื่อพระราชทานแด่พระราชนัดดา 6 พระองค์ ซึ่งเป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ โดยโปรดเกล้าฯ ให้สร้างวังเป็นคู่ หันหน้าวังออกไปคนละด้าน ด้านละ 3 วัง ประกอบด้วย วังกรมหมื่นอนุพงศ์จักพรรดิ คู่กับ วังกรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์, วังหม่อมเจ้าดนัยวรนุช คู่กับ วังหม่อมเจ้าดรุณวัยวัฒน์ และ วังหม่อมเจ้าปิยบุตร คู่กับ วังหม่อมเจ้าทศสิริวงศ์

ต่อมาเมื่อมีการตัดถนนผ่านบริเวณนี้ รัชกาลที่ 5 จึงพระราชทานนามว่า "ถนนหลานหลวง" เพื่อเป็นอนุสรณ์ถึงสถานที่อันเป็นที่ตั้งของวังพระเจ้าหลานเธอ พระราชนัดดาทั้ง 6 พระองค์นี้

รายชื่อทางแยก

รายชื่อทางแยกบน ถนนหลานหลวง ทิศทาง: ผ่านฟ้าฯ-ยมราช

จังหวัด	กม.ที่	ชื่อจุดตัด	ซ้าย	ขวา
ถนนหลานหลวง (สะพานผ่านฟ้าลีลาศ-แยกยมราช)
กรุงเทพมหานคร	0+000	สะพานผ่านฟ้าลีลาศ	ไม่มี	ถนนดำรงรักษ์ ไปสะพานมหาดไทยอุทิศ
		แยกหลานหลวง	ถนนจักรพรรดิพงษ์ ไปแยกจักรพรรดิพงษ์	ถนนจักรพรรดิพงษ์ ไปแยกแม้นศรี
		สะพานจตุรภักตร์รังสฤษดิ์	ถนนกรุงเกษม ไปแยกเทวกรรม	ถนนกรุงเกษม ไปตลาดโบ๊เบ๊, แยกกษัตริย์ศึก
		สะพานจตุรภักตร์รังสฤษดิ์ ข้ามคลองผดุงกรุงเกษม
		-	ถนนลูกหลวง ไปสะพานเทวกรรมรังรักษ์, ตลาดเทวราช (ตลาดเทเวศร์)	ถนนลูกหลวง ไปตลาดมหานาค
	0+000	แยกยมราช	ถนนพิษณุโลก ไปนางเลิ้ง	ถนนเพชรบุรี ไปแยกอุรุพงษ์
			ตรงไป: ถนนสวรรคโลก ไปแยกเสาวนี
สะพาน              กำลังก่อสร้างหรือโครงการในอนาคต

ดูเพิ่ม

• ถนนหลวง
• ถนนลูกหลวง

อ้างอิง

• บูรพา, โชติช่วง (2014-06-29). "ถนนหลานหลวง เดิมเรียก ถนนสนามควาย". สยามรัฐ. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-09-15. สืบค้นเมื่อ 2018-04-08.

แหล่งข้อมูลอื่น

• "เรื่องนี้มีอยู่ว่า : ถนนหลวง". TNN24. 2015-07-25. สืบค้นเมื่อ 2018-04-08.
• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ ถนนหลานหลวง
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์