ตู้โดยสาร
มีข้อสงสัยว่าบทความนี้อาจละเมิดลิขสิทธิ์ แต่ระบุไม่ได้ชัดเจนเพราะขาดแหล่งที่มา หรืออ้างถึงสิ่งพิมพ์ที่ยังตรวจสอบไม่ได้ หากแสดงได้ว่าบทความนี้ละเมิดลิขสิทธิ์ ให้แทนป้ายนี้ด้วย {{ละเมิดลิขสิทธิ์}} หากคุณมั่นใจว่าบทความนี้ไม่ได้ละเมิดลิขสิทธิ์ ให้แสดงหลักฐานในหน้าอภิปราย โปรดอย่านำป้ายนี้ออกก่อนมีข้อสรุป |
ตู้โดยสาร (อังกฤษ: passenger car, coach หรือ carriage ) หมายถึง ตู้หรือรถโดยสารที่วิ่งบนทางรถไฟ ซึ่งพ่วงต่อกันหลายคันเป็น ขบวนรถไฟ สำหรับการขนส่งผู้โดยสาร ซึ่งมีใช้อยู่หลายชนิด ในยุคแรกๆ ที่รถไฟเริ่มเปิดเดินรถใหม่ๆ ตู้โดยสารจะมีที่นั่งซึ่งหุ้มด้วยเบาะหนัง เก้าอี้หวาย หรือเก้าอี้ไม้สัก ขึ้นอยู่กับประเภทของชั้นที่นั่ง โดยแบ่งออกเป็นสามชั้นคือ ชั้น 1, 2 และ 3 ตามลำดับ ลักษณะที่นั่งเหล่านี้ได้มีการปรับปรุงให้เหมาะสมยิ่งขึ้นตามกาลเวลาในยุคต่อมา นอกจากนั้นยังเพิ่มสิ่งอำนวยความสะดวก อย่างเตียง เครื่องสุขภัณฑ์และเครื่องปรับอากาศ โดยเฉพาะรถนอน ในปัจจุบันมีให้บริการทั้งแบบรถพัดลมและรถปรับอากาศในชั้นที่ 1, 2 และ 3 ซึ่งค่าโดยสารจะแตกต่างกันไปตามประเภทชั้นที่นั่งและความสะดวกสบายที่เพิ่มขึ้น
ประเภทตู้โดยสารรถไฟในประเทศไทยแก้ไข
ปัจจุบันการรถไฟแห่งประเทศไทย มีตู้โดยสารซึ่งแบ่งตามระดับชั้นและให้บริการในขบวนรถดังต่อไปนี้
ชนิดรถ | จำนวนที่นั่ง | ภาพ | ตัวย่อ | ขบวนรถที่ให้บริการ | |
---|---|---|---|---|---|
ภายนอก | ภายใน | ||||
ชั้นที่ 1 | |||||
รถนั่งและนอนปรับอากาศ
Air-conditioned Day and night |
บนอ.ป.1001-1022 24 ที่นั่ง (Hyundai) | บนอ.ป.
(ANF.) |
13/14
37/38 67/68 83/84 85/86 | ||
บนอ.ป.101-102
10 ที่นั่ง (บลูเทรน บนอ.ปJR) |
หมายเหตุ รถชนิดนี้จอดพักอยู่ที่สถานีกรุงเทพ | ||||
บนอ.ป.1101-1109 24 ที่นั่ง (CNR) | 9/10
23/24 25/26 31/32 | ||||
ชั้นที่ 2 | |||||
รถนั่งและนอน
ปรับอากาศ Air-conditioned Day and night Coach |
บนท.ป.40 ที่นั่ง
(1001-1029)
(1030-1036)
หลังคาเหลี่ยม (1037-1067)
(1068-1084) |
บนท.ป.
(ANS.) |
13/14
37/38 51/52 67/68 109 133/134 139/140 167/168 169/170 171/172 173/174 | ||
บนท.ป.40 ที่นั่ง
(1101-1140) |
45/46
83/84 85/86 | ||||
บนท.ป.1301-1379 40 ที่นั่ง (CNR) | 9/10
23/24 25/26 31/32 | ||||
บนท.ป.36 ที่นั่ง
บนท.ป.1202-1221
|
51/52
167/168 169/170 171/172 173/174 | ||||
บนท.ป.1401-1409 34 ที่นั่งสำหรับผู้พิการ
(CNR) |
9,10 23,24
25,26 31,32 | ||||
บนท.ป.JR-West
หรือ บลูเทรน
บนท.ป.101-122
- บนท.ป.201-206 - บนท.ป.231-242 30/32/34 ที่นั่ง
|
- พ่วงกับขบวนรถเร็วสายใต้ (167/168 และ 173/174)
ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ สารทเดือนสิบ ปีใหม่ - พ่วงกับขบวนรถด่วนที่ 67/68 ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ และปีใหม่ - พ่วงกับขบวน รถด่วนที่ 51/52 ช่วงสุดสัปดาห์ - พ่วงกับขบวนรถนำเที่ยว/ขบวนรถจัดเฉพาะ | ||||
รถโบกี้นั่งและนอนชั้นที่ 2
Bogie Second Class Day&Night Coach |
• บนท.1001-1036 (ฮิตาชิ)
• บนท.1037-1077 (มักกะสัน) 32 ที่นั่ง |
บนท.
(BNS.) |
- ปัจจุบันเหลือพ่วงในขบวนรถเร็วสายใต้ ได้แก่ขบวน
167/168 169/170 171/172 173 174 - ในอดีตเคยพ่วงกับขบวน 51/52 109 และ 139/140 | ||
แดวู
|
- รุ่นมีห้องขับ 76 ที่นั่ง (2513-2524)
- รุ่นไม่มีห้องขับ 80 ที่นั่ง (2121-2128)
- รุ่นมีห้องขับ 76 ที่นั่ง (2525-2544) |
กซข.ป.
( APD.) ( APN.) |
3/4(สลับกับรถดีเซลราง
สปรินเทอร์), 7/8 21/22 39/40 41/42 43/44 ขบวนรถพิเศษโดยสารที่997/998 กรุงเทพ-บ้านพลูตาหลวง (สลับกับรถดีเซลรางสปรินเทอร์) | ||
สปรินเทอร์(ASR)
|
(2113-2120) |
กซข.ป.
( APD.) ( APN.) |
ขบวนรถด่วนพิเศษที่ 3/4
ขบวนรถเร็วที่ 997/998 | ||
เอทีอาร์
รถกำลังดีเซลรางปรับอากาศไม่มีห้องขับ Air-Conditioned Power Diesel Railcar Non Driving Cab |
กซม.ป.62 ที่นั่ง [1](2101-2112) | กซม.ป.
( APN.) |
71/72 75/76 77/78 105/106
รถชานเมือง สายวงเวียนใหญ่-มหาชัย (กซม.ป.2101) | ||
พรถพ่วงดีเซลรางปรับอากาศมีห้องขับ
Air-conditioned Trailer Diesel Railcar With Driving Cab |
พซข.ป.48/52 ที่นั่ง (อาร์เอชเอ็น)[2] | พซข.ป.
( ATD.) |
ไม่สามารถใช้งานได้ | ||
รถนั่งปรับอากาศ
Air-Conditioned Second Class Carriage |
บชท.ป.101-108 64/72 ที่นั่ง | บชท.ป.JR
(ASC.) |
- พ่วงกับขบวนรถด่วนที่ 67/68
ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ และปีใหม่ - พ่วงกับขบวนรถนำเที่ยว/ขบวนรถจัดเฉพาะ | ||
บชท.ป.201-210
30 ที่นั่ง (สำหรับผู้พิการ)[4] |
บชท.ป.
(ASC.) |
83/84 85/86 | |||
รถโบกี้ชั้นที่ 2
Bogie Second Class Carriage |
• บชท.61-108
(48 ที่นั่ง) • บชท.1001-1002 (52 ที่นั่ง) |
บชท.
(BSC.) |
37/38 51/52 67/68 83/84 85/86 109/102 133/134 135/136 145/146 167/168 169/170 171/172 173/174 | ||
ชั้นที่ 2 และ 3 | |||||
รถโบกี้ชั้น 2 – 3
ติดกัน Bogie Second & Third Class Carriage |
• บสส.30-34 60 ที่นั่ง (28/32)
• บสส.35-40 62 ที่นั่ง (24/38) • บสส.1001-1022 72 ที่นั่ง (20/52) |
บสส.
(BST.) |
107/108 111/112 135/136 141/142 201/202
รถธรรมดา, รถชานเมือง ในบางขบวน | ||
ชั้นที่ 3 | |||||
รถกำลังดีเซลรางมีห้องขับ
Bogie Power Diesel Railcar With Driving Cab |
กซข.74 ที่นั่ง
• ทีเอชเอ็น (THN) 1101-1140 • เอ็นเคเอฟ (NKF) 1201-1264 |
กซข.
( BPD.) |
71/72 75/76
77/78 105/106 209/210 261/262 279/280 281/282 303/304 317/318 339/340 355/356 389/390 401/402 407/408 403/410 909/910 911/912 รถชานเมือง สายแม่กลอง ทุกขบวน (เฉพาะเอ็นเคเอฟเท่านั้น), รถชานเมืองบางซื่อ-ศาลายา ธนบุรี-ศาลายา | ||
|
อาร์เอช
อาร์เอชเอ็น |
กซข.
( BPD.) ( BTD.) |
415/416,
417/418, 419/420, 421/422, 423/424, 425/426, 427/428, 429/430, 431/432, 433/434, 437/438, 439/440, 913/914, 917/918 | ||
รถนั่งปรับอากาศ
Air-Conditioned Carriage |
• บชส.ป.1 (72 ที่นั่ง)
• บชส.ป.2-4, 10 (80 ที่นั่ง) |
บชส.ป.
(ATC.) |
67/68 | ||
รถโบกี้ชั้นที่ 3
Bogie Third Class Carriage |
• บชส.1001-1155 (96 ที่นั่ง)
• บชส.1156-1373 (76 ที่นั่ง) |
บชส.
(BTC.) |
37/38 51/52
67/68 83/84 85/86 รถเร็ว รถธรรมดา รถชานเมืองทุกขบวน รถท้องถิ่นสายใต้ทุกขบวน ขบวนรถนำเที่ยวเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์, ขบวนรถจักรไอน้ำ ยกเว้น ขบวนรถเร็วที่105/106 ขบวนรถธรรมดา รถท้องถิ่น ที่ใช้รถดีเซลรางในการทำขบวน | ||
บชส.ควีนส์แลนด์ (76 ที่นั่ง) | 261/262
(เฉพาะวันเสาร์-อาทิตย์) 301/302 313/314 367/368 371/372 | ||||
ชั้นพิเศษ (เป็นรถบริการที่ไม่ได้ใช้ในการโดยสารทั่วไป) | |||||
รถเสบียงปรับอากาศ
Air - conditioned Restaurant Car |
ไม่มี การกำหนด จำนวนที่นั่ง |
บกข.ป.
(ARC.) |
13/14 | ||
บกข.ป.(CNR) | 9/10 23/24
25/26 31/32 | ||||
|
บกข.
(BRC.) (BBT.) |
83/84 85/86 109/102 139/140 141/142 145/146 167/168 169/170 171/172 173/174
หมายเหตุ ได้มีการยกเลิกพ่วงรถเสบียง/รถชั้นสามขายอาหาร ในขบวนรถเร็วทุก ขบวน และขบวนรถด่วนที่ 67/68 ตั้งแต่วันที่ 1 มิ.ย.2562 ที่ผ่านมา | |||
|
บพห.
(BFV.) (BSV.) (BTV.) |
ทุกขบวน ยกเว้น
ขบวนที่ใช้รถดีเซลราง และขบวนรถธรรมดาบางขบวน | |||
รถโบกี้ปรับอากาศจัดเฉพาะ
Air-Conditioned Reserved Saloon |
31[3] | บจพ.ป.
(ARS.) |
เฉพาะกรณีพิเศษ | ||
รถประชุมปรับอากาศ | 6[3] | บปช.ป. | |||
รถรถโบกี้ตรวจสภาพทางปรับอากาศ
Air - conditioned Inspcetion Car |
16[3] | บตท.ป.
(AIC.) | |||
รถโบกี้วิทยุสื่อสาร Bogie Radio Communication Van | ไม่มี การกำหนด จำนวนที่นั่ง |
บวส.
(BCV.) | |||
รถโบกี้บรรทุกล้อเลื่อน
Bogie Carriage Truck |
บรล.
(BCT.) | ||||
รถจ่ายกำลังไฟฟ้า | บฟก. | ||||
รถพระที่นั่งประทับกลางวัน | พนก.[3] | เฉพาะกรณีที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและพระบรมวงศานุวงศ์เสด็จพระราชดำเนินทางรถไฟเท่านั้น | |||
รถพระที่นั่งบรรทม | พนท.[3] | ||||
รถพระที่นั่งกลางวันและบรรทม | พกท.[3] |
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ กซม.ป. 2106 (62 ที่นั่ง) ปรับปรุงใหม่ไฉไลกว่าเดิม
- ↑ รถดีเซลราง HITACHI Renovate กับสีใหม่
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 ชื่อย่อรถโดยสาร
- ↑ สถานีรถไฟชุมทางบางซื่อ
- ↑ 1 มิ.ย.62ปลด"ตู้เสบียงรถไฟ"ทุกภาค จาก https://www.dailynews.co.th/economic/711712 เข้าถึงเมื่อ 24 กุมภาพันธ์ 2563