จันทร์เจริญ รัชนี

จันทร์เจริญ รัชนี พระนามเดิม หม่อมเจ้าจันทร์เจริญศิริ รัชนี[1] (พ.ศ. 2445–2515) เป็นนักเขียนชาวไทย ใช้นามปากกา จ.จ.ร.[2] เป็นพระธิดาในพระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ประสูติแต่หม่อมพัฒน์ รัชนี ณ อยุธยา

จันทร์เจริญ รัชนี
เกิดหม่อมเจ้าจันทร์เจริญศิริ รัชนี
พ.ศ. 2445
เสียชีวิตพ.ศ. 2515
คู่สมรสสเตอร์ กัณหดุล
บิดามารดาพระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์
หม่อมพัฒน์ รัชนี ณ อยุธยา

จันทร์เจริญถูกถอดจากฐานันดรศักดิ์ใน พ.ศ. 2481 เนื่องจากทรงละเมิดกฎมนเทียรบาลด้วยการเสกสมรสกับสเตอร์ กัณหดุล ชายสามัญชนโดยมิได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต

ประวัติ แก้

จันทร์เจริญ หรือ จันทร์เจริญศิริ ประสูติใน พ.ศ. 2445 เป็นพระธิดาในพระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ประสูติแต่หม่อมพัฒน์ รัชนี ณ อยุธยา (สกุลเดิม บุนนาค) มารดาเป็นธิดาของเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) กับท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงศ์ ผู้เขียนหนังสือ แม่ครัวหัวป่าก์[1] มีพระขนิษฐาและอนุชาร่วมหม่อมมารดา ได้แก่ หม่อมเจ้าศะศิเพลินพัฒนา, หม่อมเจ้าจันทร์จิรายุวัฒน์, หม่อมเจ้ารัชนีพัฒน์พิทยาลงกรณ์, หม่อมเจ้าศะศิธรพัฒนวดี และหม่อมเจ้าจันทร์พัฒน์โมลีจุฑาพงศ์[1] หลังหม่อมพัฒน์ถึงแก่อนิจกรรม กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์มีพระโอรส-ธิดาอีกจำนวนหนึ่ง เช่น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต และหม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี[3]

จันทร์เจริญเสกสมรสกับสเตอร์ กัณหดุล (หรือ กันสเตอร์) นักหนังสือพิมพ์และนักวาดภาพการ์ตูนขำขันคนแรกของไทย[4][5] ซึ่งเป็นชายสามัญชน โดยมิได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว การกระทำเช่นนี้ถือเป็นการละเมิดกฎมนเทียรบาลว่าด้วยการสมรสพระราชวงศ์ แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2475 พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทรและคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์มีพระบรมราชโองการให้ถอดหม่อมเจ้าจันทร์เจริญออกจากฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2481[6]

จันทร์เจริญ รัชนี เสียชีวิตเมื่อ พ.ศ. 2515 อายุ 70 ปี

นิพนธ์ แก้

จันทร์เจริญเป็นนักเขียนตามพระบิดา ในด้านงานนิพนธ์ใช้พระนามแฝงว่า "จ.จ.ร." มีผลงานตีพิมพ์ ได้แก่

  • พ.ศ. 2494 - ชีวิต
  • พ.ศ. 2494 - แม่บ้านสารพัดช่าง
  • พ.ศ. 2505 - ตำราอาหารของโปรดชาววัง
  • พ.ศ. 2506 - ตำราอาหาร ของคาว ของหวาน
  • พ.ศ. 2508 - เพื่อนผู้หญิง
  • พ.ศ. 2509 - ตำรากับข้าวคาวหวานประจำวัน
  • พ.ศ. 2514 - ตำราของหวาน ไทย - ฝรั่ง สูตรชาววัง

ลำดับสาแหรก แก้

อ้างอิง แก้

  1. 1.0 1.1 1.2 "เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค)". ชมรมสายสกุลบุนนาค. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-01-26. สืบค้นเมื่อ 10 กันยายน 2564. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  2. "ชีวิต จ.จ.ร. (หม่อมเจ้าหญิงจันทร์เจริญ รัชนี)". One Bookk. สืบค้นเมื่อ 20 กันยายน 2561. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  3. ราชสกุลวงศ์, หน้า 180
  4. สุชาติ สวัสดิ์ศรี (18 พฤษภาคม 2562). "เรื่องสั้นตามใจชอบลำดับที่ 6: องค์อภิรดี นักเขียนสตรี ฐานันดร 'เจ้า' 'พระหลานเธอ' ในรัชกาลที่ 5 ในฐานะนักเขียนเรื่องสั้น". Way Magazine. สืบค้นเมื่อ 10 กันยายน 2564. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  5. "โครงการเผยแพร่บ้านการ์ตูนไทย". บ้านการ์ตูนไทย หอสมุดวังท่าพระ. สืบค้นเมื่อ 10 กันยายน 2564. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  6. "ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ถอดหม่อมเจ้าจันทรเจริญ รัชนี ออกจากฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 791–792. 20 มิถุนายน 2481.