จักรวรรดิซิกข์
จักรวรรดิซิกข์ หรือ จักรวรรดิสิกข์ (เปอร์เซีย: سرکارِ خالصه, อักษรโรมัน: Sarkār-ē-Khālsā[10], แปลว่า รัฐบาลขาลสา; ปัญจาบ: ਸਿੱਖ ਖ਼ਾਲਸਾ ਰਾਜ (อักษรคุรมุขี), سکھ خالصا راج (อักษรชาห์มุขี), อักษรโรมัน: Sikkh Khālsā Rāj; สิกข์ขาลสาราช, แปลว่า การปกครองของซิกข์ขาลสา) เป็นอดีตรัฐที่มีอาณาเขตอยู่ในอนุทวีปอินเดีย ตั้งขึ้นภายใต้การนำของมหาราชารณชีต สิงห์ ผู้ก่อตั้งจักรวรรดิฆราวาสนิยมขึ้นในภูมิภาคปัญจาบ[11] จักรวรรดิเริ่มต้นขึ้นในปี 1799 เมื่อมหาราชารณชีต สิงห์ เข้ายึดครองเมืองลาฮอร์ และสิ้นสุดในปี 1849[1][12] ระหว่างจุดรุ่งเรืองสูงสุดของจักรวรรดิในศตวรรษที่ 19 จักรวรรดิครอบคลุมพื้นที่จากไคเบอร์พาสส์ทางตะวันตกไปถึงทิเบตตะวันตกในทางตะวันออก และจากมิตันโกตในทางใต้ ไปถึงกัศมีร์ในทางเหนือ จักรวรรดิสิกข์มีประชากรราว 3.5 ล้านคนในปี 1831 (ทำให้เป็นรัฐที่มีประชากรมากที่สุดเป็นลำดับที่ 19) ด้วยประชากรที่มีความหลากหลายทางศาสนาสูง[13]
จักรวรรดิซิกข์ سرکارِ خالصه Sarkār-ē-Khālsā ਸਿੱਖ ਖ਼ਾਲਸਾ ਰਾਜ Sikkh Khālsā Rāj | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1799–1849 | |||||||||||||||||
 จักรวรรดิซิกข์ใน ค.ศ. 1839 | |||||||||||||||||
| เมืองหลวง | ลาฮอร์ | ||||||||||||||||
| ภาษาทั่วไป | ราชสำนัก: เปอร์เซีย[1][2][3] ภาษาพูด:
ปัญจาบ (ราชวงศ์) • สำเนียงปัญจาบ (ซะราอีกี, Hindko, Pahari-Pothwari, Kangri, โดกรี) • ปาทาน • กัศมีร์ • Gojri • Kundal Shahi • บัลติ • Shina • วาคี • บูรุศซัสกี • โควาร์ • Domaki • ลาดัก • Purgi • Bhadarwahi • Bateri • Kohistani • Kalash | ||||||||||||||||
| ศาสนา | |||||||||||||||||
| การปกครอง | สหพันธรัฐราชาธิปไตย | ||||||||||||||||
| มหาราชา | |||||||||||||||||
• 1801–1839 | รณชีต สิงห์ | ||||||||||||||||
• 1839 | ขารัก สิงห์ | ||||||||||||||||
• 1839–1840 | นาว นิหัล สิงห์ | ||||||||||||||||
• 1841–1843 | เชร์ สิงห์ | ||||||||||||||||
• 1843–1849 | ทุลีป สิงห์ | ||||||||||||||||
| ผู้สำเร็จราชการ | |||||||||||||||||
• 1840–1841 | จันทะ กาวร์ | ||||||||||||||||
• 1843–1846 | ชินทะ กาวร์ | ||||||||||||||||
| วะซีร์ | |||||||||||||||||
• 1799–1818 | Jamadar Khushal Singh[4] | ||||||||||||||||
• 1818–1843 | Dhian Singh Dogra | ||||||||||||||||
• 1843–1844 | Hira Singh Dogra | ||||||||||||||||
• 14 พฤษภาคม 1845 – 21 กันยายน 1845 | Jawahar Singh Aulakh | ||||||||||||||||
• 1845–1846 | ลาล สิงห์ | ||||||||||||||||
• 31 มกราคม 1846 – 9 มีนาคม 1846 | กุหลาบ สิงห์[5] | ||||||||||||||||
| ยุคประวัติศาสตร์ | ยุคใหม่ตอนต้น | ||||||||||||||||
• รณชีต สิงห์เข้ายึดครองเมืองลาฮอร์ | 7 กรกฎาคม 1799 | ||||||||||||||||
• สงครามอังกฤษ-ซิกข์ครั้งที่สองสิ้นสุดลง | 29 มีนาคม 1849 | ||||||||||||||||
| พื้นที่ | |||||||||||||||||
• รวม | 260,128[6][7][8] ตารางกิโลเมตร (100,436 ตารางไมล์) | ||||||||||||||||
| ประชากร | |||||||||||||||||
• คริสต์ทศวรรษ 1800 | 12,000,000[9] | ||||||||||||||||
| สกุลเงิน | นานักชาฮีซิกเก (Nanak Shahi Sikke) | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | |||||||||||||||||
การก่อตั้งของจักรวรรดิสิกข์เริ่มต้นขึ้นเมื่อมหาราชารณชีต สิงห์ เข้ายึดครองเมืองลาฮอร์จากผู้ปกครองเดิม ซะมัน ชาห์ ดูร์รานี ตามด้วยการค่อย ๆ ขับไล่ชาวอัฟกันออกจากบริเวณผ่านสวครามอัฟกัน-สิกข์ และการรวมกันของมิสล์ (misls) ย่อย ๆ ของชาวซิกข์ในบริเวณ รณชีต สิงห์ แต่งตั้งตนเองเป็นมหาราชาแห่งปัญจาบในวันที่ 12 เมษายน 1801 (ตรงกับวันวิสาขี) โดยมีท่านซาฮิบสิงห์เบดี (Sahib Singh Bedi) ลูกหลานของคุรุนานัก เป็นผู้ประกอบพิธีบรมราชาภิเษก[14]
อ้างอิง แก้
- ↑ 1.0 1.1
Chisholm, Hugh, บ.ก. (1911). . สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911. Vol. 22 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. p. 892.
- ↑ Grewal, J. S. (1990). The Sikhs of the Punjab, Chapter 6: The Sikh empire (1799–1849). The New Cambridge History of India. Cambridge University Press. p. 112. ISBN 0-521-63764-3.
The continuance of Persian as the language of administration.
- ↑ Fenech, Louis E. (2013). The Sikh Zafar-namah of Guru Gobind Singh: A Discursive Blade in the Heart of the Mughal Empire. Oxford University Press (USA). p. 239. ISBN 978-0199931453.
We see such acquaintance clearly within the Sikh court of Maharaja Ranjit Singh, for example, the principal language of which was Persian.
- ↑ Grewal, J.S. (1990). The Sikhs of the Punjab. Cambridge University Press. p. 107. ISBN 0-521-63764-3. สืบค้นเมื่อ 15 April 2014.
- ↑ Satinder Singh, Raja Gulab Singh's Role 1971, pp. 46–50.
- ↑ Singh, Pashaura (2016). "Sikh Empire". The Encyclopedia of Empire. pp. 1–6. doi:10.1002/9781118455074.wbeoe314. ISBN 9781118455074.
- ↑ Singh, Rishi (April 23, 2015). State Formation and the Establishment of Non-Muslim Hegemony Post-Mughal 19th-century Punjab. SAGE Publications. ISBN 9789351505044.
Ranjit Singh's state covered approximately an area of 100,436 square miles
- ↑ Herrli, Hans (May 7, 2008). The Coins of Sikhs. Indian Coin Society. p. 20.
- ↑ Singh, Pashaura (2016). "Sikh Empire". The Encyclopedia of Empire. pp. 1–6. doi:10.1002/9781118455074.wbeoe314. ISBN 9781118455074.
- ↑ Waheeduddin 1981, p. 15.
- ↑ "Ranjit Singh: A Secular Sikh Sovereign by K.S. Duggal. (Date:1989. ISBN 8170172446)". Exoticindiaart.com. 3 September 2015. สืบค้นเมื่อ 2009-08-09.
- ↑ Grewal, J. S. (1990). The Sikhs of the Punjab, Chapter 6: The Sikh empire (1799–1849). The New Cambridge History of India. Cambridge University Press. ISBN 0-521-63764-3.
- ↑ Amarinder Singh's The Last Sunset: The Rise and Fall of the Lahore Durbar
- ↑ The Encyclopaedia of Sikhism เก็บถาวร 8 พฤษภาคม 2014 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, section Sāhib Siṅgh Bedī, Bābā (1756–1834).
ข้อมูล แก้
- Heath, Ian (2005), The Sikh Army 1799–1849, Osprey Publishing (UK), ISBN 1-84176-777-8
- Kalsi, Sewa Singh (2005), Sikhism, Religions of the World, Chelsea House Publications, ISBN 978-0-7910-8098-6
- Markovits, Claude (2004), A history of modern India, 1480-1950, London, England: Anthem Press, ISBN 978-1-84331-152-2
- Jestice, Phyllis G. (2004), Holy people of the world: a cross-cultural encyclopedia, Volume 3, ABC-CLIO, ISBN 978-1-57607-355-1
- Johar, Surinder Singh (1975), Guru Tegh Bahadur, University of Wisconsin—Madison Center for South Asian Studies, ISBN 81-7017-030-3
- Singh, Pritam (2008), Federalism, Nationalism and Development: India and the Punjab Economy, Routledge, pp. 25–26, ISBN 978-0-415-45666-1
- Nesbitt, Eleanor (2005), Sikhism: A Very Short Introduction, Oxford University Press, USA, p. 61, ISBN 978-0-19-280601-7
- Waheeduddin, Fakir Syed (1981). The Real Ranjit Singh (1st ed.). Patiala, Punjab, India: Punjabi University. ISBN 978-8173807787. สืบค้นเมื่อ 14 May 2019.
- Grewal, J. S. (1998). The Sikhs of the Punjab (The New Cambridge History of India II.3) (Revised ed.). Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. pp. 82–127. ISBN 9781316025338. สืบค้นเมื่อ 16 April 2020.
อ่านเพิ่ม แก้
- Volume 2: Evolution of Sikh Confederacies (1708–1769), By Hari Ram Gupta. (Munshiram Manoharlal Publishers. Date: 1999, ISBN 81-215-0540-2, 383 pages, illustrated).
- The Sikh Army (1799–1849) (Men-at-arms), By Ian Heath. (Date: 2005, ISBN 1-84176-777-8).
- The Heritage of the Sikhs By Harbans Singh. (Date: 1994, ISBN 81-7304-064-8).
- Sikh Domination of the Mughal Empire. (Date: 2000, Second Edition. ISBN 81-215-0213-6).
- The Sikh Commonwealth or Rise and Fall of Sikh Misls. (Date: 2001, revised edition. ISBN 81-215-0165-2).
- Maharaja Ranjit Singh, Lord of the Five Rivers, By Jean-Marie Lafont. (Oxford University Press. Date: 2002, ISBN 0-19-566111-7).
- History of Panjab, By Dr L. M. Joshi and Dr Fauja Singh.
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ จักรวรรดิซิกข์