จักรพรรดิเสียนเฟิง

จักรพรรดิเสียนเฟิง (จีน: 咸豐帝; พินอิน: Xiánfēng) พงศาวดารไทยเรียก สมเด็จพระเจ้าฮำหอง[1] เป็นจักรพรรดิพระองค์ที่ 9 (นับจากจักรพรรดินู่เอ๋อร์ฮาชื่อ) แห่งราชวงศ์ชิง เป็นราชโอรสองศ์ที่ 4 ของจักรพรรดิเต้ากวง มีนามเดิมว่า อ้ายซินเจว๋หลัว อี้จู่ หรือองค์ชาย อี้จู่ ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 2374 (ค.ศ. 1831) ขึ้นครองราชย์ได้ทั้ง ๆ ที่มิใช่รัชทายาทองค์เอกที่วางตัวไว้ แต่ว่าพระองค์สามารถเอาชนะใจพระราชบิดาได้ด้วยการออกล่าสัตว์ และพระองค์ไม่สังหารสัตว์ที่มีลูกอ่อน นอกจากนี้ยังมีคนกล่าวกันว่าพระราชวรกายของพระองค์อ่อนแอมาตั้งแต่ทรงพระเยาว์แล้ว จึงมักประชวรบ่อย ๆ

เสียนเฟิง
จักรพรรดิราชวงศ์ชิง
ครองราชย์9 มีนาคม ค.ศ. 1850 - 22 สิงหาคม ค.ศ. 1861
(11 ปี 166 วัน)
ก่อนหน้าจักรพรรดิเต้ากวง
ถัดไปจักรพรรดิถงจื้อ
มเหสีพระนางหนิวฮู่ลู่
พระราชบุตรองค์ชายไจ้ฉุน
พระนามเต็ม
สมเด็จพระจักรพรรดิชิงเหวินจง
ราชวงศ์ชิง
พระราชบิดาจักรพรรดิเต้ากวัง
พระราชมารดาจักรพรรดินีเซี่ยวเฉฺวียนเฉิง
พระราชสมภพ17 กรกฎาคม ค.ศ. 1831(1831-07-17)
พระราชวังต้องห้าม
อี้จู่
สวรรคต22 สิงหาคม ค.ศ. 1861(1861-08-22) (30 ปี)
สมเด็จพระจักรพรรดิเสียนเฟิงขณะทรงแก้ไขพระราชกิจ
สมเด็จพระจักรพรรดิเสียนเฟิงขณะทรงพักผ่อนพระอิริยาบถ

ขึ้นครองราชย์ในปี พ.ศ. 2393 (ค.ศ. 1850) ทันทีที่จักรพรรดิเต้ากวงสวรรคต ด้วยพระชนมายุ 67 พรรษา ซึ่งในระหว่างที่พระองค์ขึ้นครองราชย์ใหม่ ๆ พระราชประเพณีจีนห้ามจักรพรรดิองค์ใหม่มีมเหสีหรือพระสนม และต้องไว้ทุกข์เป็นเวลานานถึง 27 เดือน แต่ก่อนที่จักรพรรดิเต้ากวงจะสวรรคตมีพระมเหสีองค์แรกแล้ว คือ พระชายาสะโกตา ซึ่งสิ้นพระชนม์ก่อนที่จักรพรรดิเต้ากวงจะสวรรคต เมื่อจักรพรรดิเสียนเฟิงครองราชย์แล้วทรงสถาปนานางสะโกตะเป็น สมเด็จพระจักรพรรดินีเสี่ยวเต๋อเซียน เมื่อผ่านช่วงไว้ทุกข์ไปแล้ว จึงมีการเลือกพระสนม โดยองค์ประธาน คือ พระนางคังฉินไท่เฟย (康慈皇贵太妃) พระมเหสีองค์หนึ่งของสมเด็จพระจักรพรรดิเต้ากวง ที่ทรงดูพระราชวังหลัง

ซึ่งพระอัครมเหสีองค์แรกของสมเด็จพระจักรพรรดิเสียงเฟิง คือ พระอัครมเหสีหนิวฮู่ลู่ หรือ ซูอันไทเฮา ซึ่งได้รับการสนับสนุนจาก พระนางคังฉินไท่เฟย

ในสมัยพระองค์เกิดสงครามฝิ่นครั้งที่ 2 ซึ่งส่งผลให้เกาะฮ่องกงตกเป็นของจักรวรรดิอังกฤษโดยสมบูรณ์ และมาเก๊าตกเป็นของโปรตุเกส และกบฏไท่ผิง โดย หง ซิ่วฉวน ซึ่งล้วนแต่ส่งผลต่อความมั่นคงของประเทศและราชวงศ์

จักรพรรดิเสียนเฟิง มีพระมเหสีองค์รองอีกหนึ่งพระองค์ ที่ต่อมามีบทบาทอย่างมากในประวัติศาสตร์ภายหลัง คือ พระมเหสีเย่เฮ่อนาลา หรือ ซูสีไทเฮา

พระองค์สวรรคตในปี พ.ศ. 2404 (ค.ศ. 1861) ด้วยพระชนมายุเพียง 30 พรรษา ด้วยพระโรคที่รุมเร้าจากทรงกลัดกลุ้มในปัญหาของบ้านเมือง และจักรพรรดิองค์ใหม่ คือ องค์ชายไจ้ฉุน หรือพระนามตอนขึ้นครองราชย์ คือ จักรพรรดิถงจื้อ จักรพรรดิเสียนเฟิงถือเป็นจักรพรรดิพระองค์สุดท้ายของจีนที่มีพระราชอำนาจปกครองบ้านเมืองด้วยพระองค์เองอย่างสมบูรณ์ เพราะในสมัยต่อมา ราชวงศ์ชิงอยู่ภายใต้การปกครองโดยพฤตินัยของผู้สำเร็จราชการมาตั้งแต่นั้น

พระบรมวงศานุวงศ์ แก้ไข

  • พระราชบิดา: จักรพรรดิเต้ากวัง
  • พระราชมารดา: จักรพรรดินีเซี่ยวเฉฺวียนเฉิง
  • พระอัครมเหสี (皇后)
  • พระมเหสี (皇貴妃)
    • พระมเหสีจวงจิ้ง (莊靜皇貴妃) จากสกุลทาทาลา (他他拉)
    • พระมเหสีต้วนเค่อ (端恪皇貴妃) จากสกุลถงเจีย (佟佳)
  • พระราชเทวี (贵妃)
    • พระราชเทวีอี้ (懿贵妃) จากสกุลเย่เฮ่อน่าลา (葉赫那拉) ภายหลังได้รับการสถาปนาเป็น สมเด็จพระจักรพรรดินีเสี้ยวชินเสี่ยน (孝欽顯皇后)
    • พระราชเทวีเหวิน (玫貴妃) จากสกุลสูเจีย (徐佳)
    • พระราชเทวีหวั่น (婉貴妃) จากสกุลสั่วชั่วลั่ว (索綽絡)
  • พระอัครชายา (妃)
    • พระอัครชายาลู่ (璷妃) จากสกุลน่าลา (那拉)
    • พระอัครชายาสี่ (禧妃) จากสกุลฉาฮาลา (察哈喇)
    • พระอัครชายาจี๋ (吉妃) จากสกุลหวัง (王)
    • พระอัครชายาชิ่ง (慶妃) จากสกุลจาง (张)
  • พระชายา (嬪)
    • พระชายาหยุน (雲嬪) จากสกุลอู่เจีย (武佳)
    • พระชายาหรง (容嬪) จากสกุลอีเอ่อร์เกินเจวี๋ยหลัว (伊爾根覺羅)
    • พระชายาสู (璹嬪) จากสกุลน่าลา (那拉)
    • พระชายาอวี้ (玉嬪) จากสกุลน่าลา (那拉)
  • พระสนมขั้นฉางไจ้ (常在)
    • พระสนมผิง (玶常在) จากสกุลอีเอ่อร์เกินเจวี๋ยหลัว (伊爾根覺羅)
    • พระสนมฉุน (瑃常在)
    • พระสนมซิน (鑫常在)
  • พระราชโอรส
    • องค์ชายไจ้ฉุน (載淳,1856–1875) ภายหลังเป็นจักรพรรดิ;พระโอรสในราชเทวีอี้ (พระจักรพรรดินีเสี้ยวชินเสี่ยน ในขณะนั้น)
    • องค์ชายไม่ปรากฏพระนาม (1858) หมิ่นจวิ้นอ๋อง(悯郡王)สถาปนาหลังสิ้นพระชนม์;พระโอรสในพระราชเทวีเหวิน
  • พระราชธิดา
    • องค์หญิงกู้หลุนหรงอันกงจวู่ (荣安固伦公主,1855–1874) พระธิดาในพระมเหสีจวงจิ้ง
  • พระราชธิดาบุญธรรม
    • องค์หญิงกู้หลุนหรงโซ่วกงจวู่ (荣寿固伦公主,1854–1924) พระธิดาในองค์ชายอี้ซิน
ก่อนหน้า จักรพรรดิเสียนเฟิง ถัดไป
จักรพรรดิเต้ากวง    
จักรพรรดิจีน
(พ.ศ. 2393 - พ.ศ. 2404)
  จักรพรรดิถงจื้อ
  1. ทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา. พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3. กรุงเทพฯ : ไทยควอลิตี้บุ๊คส์ (2006), 2560, หน้า 338