จักรพรรดิเต้ากวัง

จักรพรรดิเต้ากวัง (จีน: 道光; พินอิน: Dàoguāng) พงศาวดารไทยเรียก เตากวาง เป็นจักรพรรดิองค์ที่เจ็ดแห่งราชวงศ์ชิง และจักรพรรดิชิงองค์ที่ 6 ที่ปกครองประเทศจีนโดยชอบธรรม ครองสิริราชสมบัติจากปี ค.ศ. 1820 ถึงปี ค.ศ. 1850 รัชสมัยของพระองค์เกิด ภัยภายนอก กบฏภายใน นั่นคือ สงครามฝิ่นครั้งที่หนึ่ง และจุดเริ่มต้นของ กบฏไท่ผิง ที่เกือบจะล้มราชวงศ์ นักประวัติศาสตร์ โจนาธาน สเปนซ์ อธิบายเกี่ยวกับจักรพรรดิเต้ากวังว่ามีลักษณะ เป็นคนดีแต่ไร้ประสิทธิภาพ

เต้ากวัง
จักรพรรดิราชวงศ์ชิง
ครองราชย์	3 ตุลาคม ค.ศ. 1820 - 25 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1850 (29 ปี 145 วัน)
ก่อนหน้า	จักรพรรดิเจียชิ่ง
ถัดไป	จักรพรรดิเสียนเฟิง
พระราชสมภพ	16 กันยายน ค.ศ. 1782(1782-09-16) พระราชวังต้องห้าม ปักกิ่ง เหมียนหนิง หมิ่นหนิง
สวรรคต	25 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1850(1850-02-25) (67 ปี) พระราชวังต้องห้าม ปักกิ่ง
จักรพรรดินี	จักรพรรดินีเซี่ยวมู่เฉิง จักรพรรดินีเซี่ยวเซิ่นเฉิง จักรพรรดินีเซี่ยวเฉฺวียนเฉิง จักรพรรดินีเซี่ยวจิ้งเฉิง
พระนามเดิม เหมียนหนิง (綿寧) พระสมัญญานาม Xiào tiān fúyùnlì zhōng tǐ zhèng zhìwén shèng wǔ zhìyǒng réncí jiǎn qín xiàomǐn kuān dìng chéng huángdì效天符运立中体正至文圣武智勇仁慈俭勤孝敏宽定成皇帝 พระอารามนาม ซวนจง Xuānzōng 宣宗
ราชวงศ์	ชิง
พระราชบิดา	จักรพรรดิเจียชิ่ง
พระราชมารดา	จักรพรรดินีเซี่ยวซูรุ่ย

พระราชประวัติ

จักรพรรดิเต้ากวังประสูติใน พระราชวังต้องห้าม ในปี ค.ศ. 1782 เดิมมีพระนามว่า เหมียนหนิง (綿寧) (แปลว่า อาทิตย์อัสดง) แต่ภายหลังเปลี่ยนเป็น หมิ่นหนิง (旻宁) (แปลว่า ท้องฟ้า หรือ จักรวาล) เมื่อพระองค์กลายเป็นจักรพรรดิ อักษรตัวแรกของพระนามของพระองค์ถูกเปลี่ยนจาก เหมี่ยน เป็น หมิ่น เพื่อหลีกเลี่ยงอักษรเหมี่ยนที่ค่อนข้างธรรมดา ความแปลกใหม่นี้ได้รับการแนะนำโดย พระอัยกาของพระองค์ จักรพรรดิเฉียนหลง ที่เชื่อว่าไม่ควรมีภาษาจีนที่ใช้กันทั่วไป เนื่องมาจากธรรมเนียมการตั้งพระนามต้องห้ามในราชวงศ์มาช้านาน

จักรพรรดิเต้ากวัง เป็นพระราชโอรสองค์ที่ 2 ของ องค์ชายหย่งเยี่ยน พระราชโอรสองค์ที่ 15 และรัชทายาทของ จักรพรรดิเฉียนหลง แม้ว่าพระองค์จะเป็นพระโอรสองค์ที่ 2 ของ องค์ชายหย่งเยี่ยน แต่พระองค์เป็นลำดับแรกในการสืบราชบัลลังก์หลังจาก องค์ชายหย่งเยี่ยน ขึ้นเป็นรัชทายาทเพื่อสืบทอดราชบัลลังก์ของพระอัยกา เพราะพระมารดาของพระองค์ พระชายาฉี่ถ่าล่า เป็นพระชายาเอกขององค์ชายหย่งเยี่ยน ขณะที่พระเชษฐาองค์ใหญ่ของพระองค์ที่สิ้นพระชนม์ไปก่อนนั้นเป็นโอรสที่ประสูติแต่นางสนมของ องค์ชายหย่งเยี่ยน

พระบรมวงศานุวงศ์

• พระราชบิดา: จักรพรรดิเจี่ยชิ่ง
• พระราชมารดา: จักรพรรดินีเซี่ยวซูรุ่ย
• ฮองเฮา (皇后)
  • จักรพรรดินีเซี่ยวมู่เฉิง (孝穆成皇后) จากสกุลหนิ่วฮู่ลู่ (鈕祜祿)
  • จักรพรรดินีเซี่ยวเซิ่นเฉิง (孝慎成皇后) จากสกุลถงเจีย (佟佳)
  • จักรพรรดินีเซี่ยวเฉฺวียนเฉิง (孝全成皇后) จากสกุลหนิ่วฮู่ลู่ (鈕祜祿)
  • จักรพรรดินีเซี่ยวจิ้งเฉิง (孝静成皇后) จากสกุลโป๋เอ่อร์จี้จี๋เท่อ (博爾濟吉特)
• หวงกุ้ยเฟย (皇貴妃)
  • จวงซุ่นหวงกุ้ยเฟย (莊順皇貴妃) จากสกุลอูยา (烏雅)
• กุ้ยเฟย (貴妃)
  • ถงกุ้ยเฟย (彤貴妃) จากสกุลซูมู่หลู่ (舒穆魯)
  • เจียกุ้ยเฟย (佳貴妃) จากสกุลกัวเจีย (郭佳)
  • เฉิงกุ้ยเฟย (成貴妃) จากสกุลหนิ่วฮู่ลู่ (鈕祜祿)
• เฟย (妃)
  • เหอเฟย (和妃) จากสกุลน่าลา (那拉)
  • เซียงเฟย (祥妃) จากสกุลหนิ่วฮู่ลู่ (鈕祜祿)
  • ฉางเฟย (常妃) จากสกุลเฮ่อเซ่อหลี่ (赫舍里)
• ผิน (嬪)
  • เจินผิน (珍嫔) จากสกุลเฮ่อเซ่อหลี่(赫舍里)
  • เถียนผิน (恬嫔)จากสกุลฟู่ฉา (富察)
  • อวี้ผิน (豫嫔) จากสกุลซั่งเจีย (尚佳)
  • เชิงอวี้ผิน (称豫嫔)
  • ซุ่นผิน (順嬪) จากสกุลน่าลา (那拉)
  • เหิงผิน (恆嬪) จากสกุลไช่เจีย (蔡佳)
• พระสนมขั้นกุ้ยเหริน (貴人)
  • พระสนมผิง (平貴人) จากสกุลจ้าว (趙)
  • พระสนมหลี่ (李貴人) จากสกุลหลี่ (李)
  • พระสนมน่า (那貴人) จากสกุลน่า (那)
  • พระสนมติ้ง(定貴人) จากสกุลซุน (孫)
• พระสนมขั้นฉางไจ้ (常在)
  • พระสนมม้าน (蔓常在)
• พระสนมขั้นตาอิ้ง (答应)
  • พระสนมมู่ (睦答應) จากสกุลเฮ่อเซ่อหลี่ (赫舍里)
  • นางข้าหลวง (官女子) จากสกุลหลิว (劉)
• พระราชโอรส

ลำดับ	พระนาม	ประสูติ	สิ้นพระชนม์	พระมารดา	หมายเหตุ
1	องค์ชายอี้เว่ย 奕緯	ค.ศ.1808	ค.ศ.1831	พระอัครชายาเหอ	สถาปนาเป็น อิ่นจื้อจวิ้นอ๋อง หลังสิ้นพระชนม์
2	องค์ชายอี้กัง 奕綱,	ค.ศ.1826	ค.ศ.1827	จักรพรรดินีเซี่ยวจิ้งเฉิง	สถาปนาเป็น ซุ่นเหอจวิ้นอ๋อง หลังสิ้นพระชนม์
3	องค์ชายอี้จี้ 奕繼	ค.ศ.1829	ค.ศ.1830	จักรพรรดินีเซี่ยวจิ้งเฉิง	lสถาปนาเป็น ฮุ่ยจื้อจวิ้นอ๋อง หลังสิ้นพระชนม์
4	องค์ชายอี้จู่ 奕詝	17 กรกฎาคม ค.ศ. 1831	22 สิงหาคม ค.ศ. 1861	จักรพรรดินีเซี่ยวฉวนเฉิง	ภายหลังเป็นจักรพรรดิ ครองราช 9 มีนาคม ค.ศ. 1850 - 22 สิงหาคม ค.ศ. 1861
5	องค์ชายอี้ฉง 奕詝	23 กรกฎาคม ค.ศ. 1831	18 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1889	พระอัครชายาเซียง	ดำรงพระยศเหอชั่วตุนชินหวัง ค.ศ. 1846 - 1889 ทรงเป็นเจ้ากองธงแมนจูขลิบเหลือง
6	องค์ชายอี้ซิน 奕訢	11 มกราคม ค.ศ. 1833	29 พฤษภาคม ค.ศ. 1898	จักรพรรดินีเซี่ยวจิ้งเฉิง	ดำรงพระยศเหอซั่วกงจงชินอ๋อง 25 กุมภาพันธ์ ค.ศ.1850-29 พฤษภาคม ค.ศ.1898 ทรงสามารถพูดสนทนาภาษาอังกฤษได้แตกฉาน
7	องค์ชายอี้เซฺวียน 奕譞	16 ตุลาคม ค.ศ.1840	1 มกราคม ค.ศ.1891	จวงซุ่นหวงกุ้ยเฟย์	ดำรงพระยศฉุนชินหวัง ค.ศ.1872-1891 เป็นพระราชบิดาของจักรพรรดิกวังซวี่ และเป็นพระอัยกาของจักรพรรดิผู่อี๋
8	องค์ชายอี้เหอ 奕詥	ค.ศ.1844	ค.ศ.1868	พระมเหสีจวงซุ่น	ดำรงพระยศจงตวนจวิ้นอ๋อง ค.ศ.1850-1868
9	องค์ชายอี้ฮุ่ย 奕譓	ค.ศ.1845	ค.ศ.1877	พระมเหสีจวงซุ่น	ดำรงพระยศฝูจิ้งจวิ้นอ๋อง ค.ศ.1850-1877

• พระราชธิดา
  • เจ้าหญิงตวนหมิ่นกู้หลุนกงจวู่ (端悯固伦公主,1813–1819) พระธิดาของจักรพรรดินีเซี่ยวเซิ่นเฉิง
  • เจ้าหญิงไม่ปรากฏพระนาม (1825) พระธิดาของพระอัครชายาเซียง
  • เจ้าหญิงตวนซุ่นกู้หลุนกงจวู่ (端顺固伦公主,1825–1835) พระธิดาของจักรพรรดินีเซี่ยวฉวนเฉิง
  • เจ้าหญิงโซ่วอันกู้หลุนกงจวู่ (寿安固伦公主,1826–1860) พระธิดาของจักรพรรดินีเซี่ยวฉวนเฉิง
  • เจ้าหญิงโซ่วจังเหอซั่วกงจวู่ (寿臧和硕公主,1829–1856) พระธิดาของพระอัครชายาเซียง
  • เจ้าหญิงโซ่วเอินกู้หลุนกงจวู่ (寿恩固伦公主,1830–1859) พระธิดาของจักรพรรดินีเซี่ยวจิงเฉิง
  • เจ้าหญิงไม่ปรากฏพระนาม (1840–1844) พระธิดาของพระราชเทวีถง
  • เจ้าหญิงโซ่วซีเหอซั่วกู้หลุนกงจวู่ (寿禧和硕公主,1841–1866) พระธิดาของพระราชเทวีถง
  • เจ้าหญิงโซ่วจวงกู้หลุนกงจวู่ (壽莊固倫公主,1842–1884) พระธิดาของพระมเหสีจวงซุ่น
  • เจ้าหญิงไม่ปรากฏพระนาม (1844–1845) พระธิดาของพระราชเทวีถง

ราชตระกูล

พงศาวลีของจักรพรรดิเต้ากวัง

16. จักรพรรดิคังซี               8. จักรพรรดิยงเจิ้ง                       17. จักรพรรดินีเซี่ยวกงเหริน               4. จักรพรรดิเฉียนหลง                             9. จักรพรรดินีเซี่ยวเชิ่งเซี่ยน                       2. จักรพรรดิเจียชิ่ง                                   5. จักรพรรดินีเซี่ยวอี๋ฉุน                             1. จักรพรรดิเต้ากวัง                                         3. จักรพรรดินีเซี่ยวซูรุ่ย

อ้างอิง

ก่อนหน้า		จักรพรรดิเต้ากวัง		ถัดไป
จักรพรรดิเจี่ยชิ่ง		จักรพรรดิจีน (พ.ศ. 2363 — พ.ศ. 2393)		จักรพรรดิเสียนเฟิง