จักรพรรดิเจิ้งถ่ง
จู ฉีเจิ้น (จีน: 朱祁鎮; พินอิน: Zhū Qízhèn; 29 พฤศจิกายน ค.ศ. 1427 – 23 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1464) เป็นจักรพรรดิจีนแห่งราชวงศ์หมิง เสวยราชย์ 2 ครั้ง ครั้งแรกระหว่าง ค.ศ. 1435–49 ใช้พระนามว่า เจิ้งถ่ง (正統) นับเป็นรัชกาลที่ 6 แห่งราชวงศ์หมิง ครั้งที่ 2 ระหว่าง ค.ศ. 1457–64 ใช้พระนามว่า เทียนชุ่น (天順) นับเป็นรัชกาลที่ 8 แห่งราชวงศ์หมิง[1] นอกจากนี้ ยังเรียกขานพระนามตามวัดประจำรัชกาลที่ชื่อ อิงจง (英宗)
| จักรพรรดิอิงจงแห่งราชวงศ์หมิง Emperor Yingzong of Ming | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| รัชกาลที่ 6 แห่งราชวงศ์หมิง | |||||||||||||||||
| ครองราชย์ | 7 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1435 – 1 กันยายน ค.ศ. 1449 | ||||||||||||||||
| ก่อนหน้า | เซฺวียนเต๋อ | ||||||||||||||||
| ถัดไป | จิ่งไท่ | ||||||||||||||||
| พระเจ้าหลวง | |||||||||||||||||
| ครองราชย์ | 1 กันยายน ค.ศ. 1449 – 11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1457 | ||||||||||||||||
| รัชกาลที่ 8 แห่งราชวงศ์หมิง | |||||||||||||||||
| ครองราชย์ | 11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1457 – 23 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1464 | ||||||||||||||||
| ก่อนหน้า | จิ่งไท่ | ||||||||||||||||
| ถัดไป | เฉิงฮว่า | ||||||||||||||||
| คู่อภิเษก | ดูในบทความ | ||||||||||||||||
| พระราชบุตร | ดูในบทความ | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ราชวงศ์ | ราชวงศ์หมิง ตระกูลจู | ||||||||||||||||
| พระราชบิดา | เซฺวียนเต๋อ | ||||||||||||||||
| พระราชมารดา | เซี่ยวกงจางแห่งตระกูลซุน | ||||||||||||||||
| ประสูติ | 29 พฤศจิกายน ค.ศ. 1427 | ||||||||||||||||
| สวรรคต | 23 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1464 (36 ปี) | ||||||||||||||||
| ฝังพระศพ | สุสานอฺวี้หลิง (裕陵) เป่ย์จิง | ||||||||||||||||
ครองราชย์ครั้งแรกแก้ไข
จู ฉีเจิ้น เป็นโอรสของจู จานจี (朱瞻基) หรือจักรพรรดิเซฺวียนเต๋อ (宣德) กับมเหสีองค์ที่สอง คือ จักรพรรดินีซุน (孫)
ขณะพระชนม์ได้ 8 ชันษา จู ฉีเจิ้น ได้สืบสมบัติต่อจากเซฺวียนเต๋อพระบิดา ใช้พระนามว่า "เจิ้งถ่ง"
เมื่อแรกเสวยราชย์นั้น ราชวงศ์หมิงรุ่งเรืองถึงขีดสุดเพราะการปกครองอันชาญฉลาดในรัชกาลพระบิดา แต่เพราะจู ฉีเจิ้น ยังเยาว์นัก เหล่าขันทีพี่เลี้ยง โดยเฉพาะหวัง เจิ้น (王振) จึงมีอิทธิพลเหนือพระองค์มาก พระองค์อาศัยความคิดอ่านของขันทีเป็นหลักในการว่าราชกิจ
เชลยมองโกลแก้ไข
ครั้น ค.ศ. 1449 พระชนม์ได้ 21 ชันษา จู ฉีเจิ้น นำทัพหลวงออกรบกับชาวมองโกลซึ่งนำโดยราชครูเหย่เซียน (也先太師; Esen Taishi) จากเผ่าหว่าล่า (瓦剌; Oirat) ณ ปราการถู่มู่ (土木) เสด็จไปครั้งนั้นมีขันทีหวัง เจิ้น เป็นที่ปรึกษาประจำทัพ แต่เกิดโกลาหล ทัพหลวงแตกพ่าย หวัง เจิ้น ถูกฆ่าตาย และจู ฉีเจิ้น ถูกมองโกลจับเป็นเชลย เหตุการณ์ครั้งนี้เป็นที่รู้จักในชื่อ วิกฤติถู่มู่ (土木之變)
แม้จู ฉีเจิ้น จะอยู่แคว้นมองโกลในฐานะเชลย แต่ก็ได้เป็นมิตรสนิทสนมกับราชครูเหย่เซียน และข่านทัวทัวปู้ฮวา (脱脱不花)
อย่างไรก็ดี การที่พระมหากษัตริย์ถูกจับเป็นเชลย ทำให้เกิดภาวะไร้ผู้นำจนแผ่นดินจีนสั่นคลอน เพื่อระงับสถานการณ์ จู ฉี-อฺวี้ (朱祁鈺) พระอนุชา ประกาศถอดจู ฉีเจิ้น ออกจากราชสมบัติ และประทานสมัญญาพระเจ้าหลวง (太上皇) ให้ แล้วจู ฉี-อฺวี้ ขึ้นเสวยราชย์เป็นพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใหม่ ใช้พระนามว่า "จิ่งไท่" (景泰) กับทั้งได้เสนาบดียฺหวี เชียน (于谦) ช่วยประคับประคองกิจการบ้านเมือง ราชวงศ์หมิงจึงดำเนินต่อไปด้วยดี
ครองราชย์ครั้งที่สองแก้ไข
ใน ค.ศ. 1450 ชาวมองโกลปล่อยจู ฉีเจิ้น เป็นไทให้กลับไปยังดินแดนจีน แต่ทันทีที่จู ฉีเจิ้น ย่างพระบาทเข้าสู่มาตุภูมิ จู ฉี-อฺวี้ ก็ให้กุมพระองค์ไปกักบริเวณไว้ ณ ตำหนักฝ่ายใต้ในพระราชวังต้องห้าม แล้วถอดจู เจี้ยนจฺวิ้น (朱見濬) โอรสของจู ฉีเจิ้น ออกจากตำแหน่งรัชทายาท ตั้งจู เจี้ยนจี้ (朱見濟) โอรสของตัว ขึ้นเป็นรัชทายาทแทน
จู ฉีเจิ้น น้อยพระทัยนัก ถูกกักบริเวณอยู่ตำหนักใต้ถึง 7 ปี กระทั่งจู เจี้ยนจี้ ประชวรสิ้นพระชนม์ จู ฉี-อฺวี้ โทมนัสจนประชวรไปด้วย จู ฉีเจิ้น จึงอาศัยโอกาสนี้รัฐประหารจู ฉี-อฺวี้ เป็นผลสำเร็จ
จู ฉีเจิ้น ถอดจู ฉี-อฺวี้ ออกจากตำแหน่งกษัตริย์ลงเป็นองค์ชาย ให้กักบริเวณไว้ที่ซี-ยฺเวี่ยน (西苑) หนึ่งเดือนให้หลัง จู ฉีเจิ้น ให้ขันทีวางยาฆ่าจู ฉี-อฺวี้ ตาย
ตัวจู ฉีเจิ้น นั้นกลับขึ้นเสวยราชย์อีกครั้ง ใช้พระนามว่า "เทียนชุ่น" อยู่ในราชสมบัติ 7 ปี ก็เสด็จสวรรคตใน ค.ศ. 1464 สิริพระชนม์ 36 พรรษา ก่อนสิ้นพระชนม์ จู ฉีเจิ้น ออกพระราชกฤษฎีกายกเลิกประเพณีฝังนางสนมกำนัลทั้งเป็นเพื่อตามไปถวายการรับใช้ในปรโลก พระราชกฤษฎีกานี้เป็นที่ยกย่องอย่างยิ่งในภายหลัง[2]
จู เจี้ยนจฺวิ้น โอรสจู ฉีเจิ้น สืบบัลลังก์ต่อ ใช้พระนามว่า "เฉิงฮว่า" (成化)
พงศาวลีแก้ไข
บรรพชนแก้ไข
- พระบิดา
- เซฺวียนเต๋อ (宣德)
- พระมารดา
- เซี่ยวกงจาง (孝恭章) แห่งตระกูลซุน (孫)
พระภรรยาเจ้าแก้ไข
พระมเหสีแก้ไข
| พระนาม | ตระกูล | สมรส | สิ้นพระชนม์ | หมายเหตุ |
|---|---|---|---|---|
| เซี่ยวจฺวังรุ่ย (孝莊睿) | เฉียน (錢) | ค.ศ. 1442 | ค.ศ. 1468 |
|
| เซี่ยวซู่ (孝肅) | โจว (周) | ค.ศ. 1504 |
|
พระสนมแก้ไข
| นาม | ตระกูล | หมายเหตุ |
|---|---|---|
| จิ้งจฺวังอันมู่เฉินเฟย์ (靖莊安穆宸妃) | วั่น (萬) | |
| ตฺวันจิ้งอันเหอฮุ่ยเฟย์ (端靖安和惠妃) | หวัง (王) | |
| จฺวังจิ้งอันหรงชูเฟย์ (莊靜安榮淑妃) | เกา (高) | |
| กงตฺวันจฺวังฮุ่ยเต๋อเฟย์ (恭端莊惠德妃) | เหฺวย์ (韋) | |
| กงเหออันจิ้งชุ่ยเฟย์ (恭和安靜順妃) | ฝาน (樊) |
|
| จฺวังซีตฺวันซู่อันเฟย์ (莊僖端肅安妃) | หยาง (楊) | |
| เจาซู่จิ้งตฺวันเสียนเฟย์ (昭肅靖端賢妃) | หวัง (王) | |
| เจินชุ่นอี้กงจิ้งเฟย์ (貞順懿恭敬妃) | หลิว (劉) | |
| อันเหอหรงจิ้งลี่เฟย์ (安和榮靖麗妃) | หลิว (劉) | |
| ตฺวันจฺวังเจาเฟย์ (端莊昭妃) | อู่ (武) | |
| กงอันเหอเฟย์ (恭安和妃) | กง (宮) | |
| เจาจิ้งกงเฟย์ (昭靜恭妃) | หลิว (劉) | |
| เจาชุ่นลี่เฟย์ (昭順麗妃) | จาง (張) | |
| เจาอี้เสียนเฟย์ (昭懿賢妃) | หลี่ (李) | |
| กงจิ้งจฺวังเฟย์ (恭靖莊妃) | จ้าว (趙) | |
| กงซีเฉิงเฟย์ (恭僖成妃) | จาง (張) | |
| กงฮุ่ยเหอเฟย์ (恭惠和妃) | เหลียง (梁) | |
| ซีเค่อชงเฟย์ (僖恪充妃) | ยฺหวี (余) | |
| ฮุ่ยเหอลี่เฟย์ (惠和麗妃) | เฉิน (陳) | |
| หรงจิ้งเจินเฟย์ (榮靖貞妃) | หวัง (王) |
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ Leo K. Shin (2006), The Making of the Chinese State: Ethnicity and Expansion on the Ming Borderlands, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-85354-5
- ↑ Zhonghua quan guo fu nü lian he hui (1984). Women of China. Foreign Language Press.
บรรณานุกรมแก้ไข
- Robinson, David M. "Politics, Force and Ethnicity in Ming China: Mongols and the Abortive Coup of 1461," Harvard Journal of Asiatic Studies (Volume 59: Number 1, June 1999): 79–123.
แหล่งข้อมูลอื่นแก้ไข
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ จักรพรรดิเจิ้งถ่ง
| ก่อนหน้า | จักรพรรดิเจิ้งถ่ง | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| เซฺวียนเต๋อ |  |
จักรพรรดิจีน (ค.ศ. 1435–49) |
 |
จิ่งไท่ |
| จิ่งไท่ | |
จักรพรรดิจีน (ค.ศ. 1457–64) |
|
เฉิงฮว่า |