เจ้าคุณคลี่ ตระกูลบุนนาค (14 มีนาคม พ.ศ. 2374 – 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2449) เป็นธิดาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ท่านผู้หญิงน้อย ได้รับราชการเป็นข้าราชสำนักในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

เจ้าคุณ

คลี่ บุนนาค

เกิด14 มีนาคม พ.ศ. 2374
เสียชีวิต29 พฤษภาคม พ.ศ. 2449 (75 ปี)
สัญชาติไทย
มีชื่อเสียงจากเจ้าคุณหญิง
บิดามารดาสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค)
ท่านผู้หญิงน้อย

ประวัติ

แก้

เจ้าคุณคลี่ เกิดในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นธิดาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ที่เกิดแต่ท่านผู้หญิงน้อย เมื่อมารดาถึงแก่กรรมในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว บิดาได้นำตัวมาถวายเป็นข้าหลวงในพระบรมมหาราชวัง และทรงพระกรุณาเลื่อนยศเป็นเจ้าคุณ พระราชทานหีบทองใหญ่ลายสลักทั้งตัวมีเครื่องในพร้อม 1 หีบ กระโถนทองปากสลัก 1 ใบ โต๊ะเงินคาวหวาน 1 สำรับ เป็นเครื่องยศ แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บังคับการโรงไหมตามเดิมที่มารดาของท่านเคยได้รับราชการมา

เจ้าคุณคลี่ได้ทำหน้าที่ถวายงานรับใช้อย่างเต็มความสามารถจนเป็นที่เคารพของชาววังต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ นับเป็นสามัญชนคนแรกที่มิได้เป็นเจ้าจอม ที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นผู้รับพระกรในงานพระราชพิธีโสกันต์จนตลอดมา และได้รับราชการฉลองพระเดชพระคุณมาช้านานโดยความซื่อสัตย์สุจริตเรียบร้อยตลอดจนกระทั่งล่วงสู่วัยชรา

เมื่อเข้าสู่ช่วงปัจฉิมวัย เจ้าคุณคลี่ได้กราบบังคมทูลลาออกจากราชการ ไปพำนักยังบ้านที่เป็นมรดกของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ผู้เป็นบิดา[1]

เจ้าคุณคลี่ป่วยด้วยโรคชรา ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2449 เวลาย่ำค่ำกับ 35 นาที สิริอายุได้ 76 ปี วันต่อมาเวลาบ่าย 5 เศษ สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมพระภาณุพันธุวงษ์วรเดช เสด็จแทนพระองค์ไปในการพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ กรมขุนนครสวรรค์วรพินิต ซึ่งเป็นประธานในพิธีทรงทอดผ้าบังสุกุลถวายพระภิกษุ 10 รูป มีพระธรรมเจดีย์ (แก้ว) วัดพระเชตุพนฯ เป็นประธาน และโปรดเกล้าฯ ให้พระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมศพมีกำหนด 3 วัน[2]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

แก้

สาแหรก

แก้
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
16. เจ้าพระยาเพ็ชร์พิไชย (ใจ)
 
 
 
 
 
 
 
8. เจ้าพระยามหาเสนา (เสน)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4. เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9. หม่อมบุญศรี
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2. สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10. ทอง ณ บางช้าง
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5. เจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
11. สมเด็จพระรูปศิริโสภาคย์มหานาคนารี
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
23. ถี
 
 
 
 
 
 
 
1. เจ้าคุณคลี่ บุนนาค
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
24. พระยาพลเทพ
 
 
 
 
 
 
 
12. พระรามจัตุรงค์ (เพง)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6. พระยาสมบัติบาล (เสือ)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
13. หงส์
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3. ท่านผู้หญิงน้อย บุนนาค
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
28. ทอง ณ บางช้าง
 
 
 
 
 
 
 
14. เจ้าคุณชายชูโต
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
29. สมเด็จพระรูปศิริโสภาคย์มหานาคนารี
 
 
 
 
 
 
 
7. คุณหญิงม่วง ชูโต
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
15. ทองดี
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

อ้างอิง

แก้
  1. เสนาบดีตระกูลบุนนาค เก็บถาวร 2019-08-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากเว็บไซต์ชมรมสายสกุลบุนนาค. สืบค้นเมื่อ 15-02-57.
  2. ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวอสัญกรรม, เล่ม ๒๓, ตอน ๙, ๓ มิถุนายน ร.ศ. ๑๒๕, หน้า ๑๙๗
  3. ราชกิจจานุเบกษา, การพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับตระกูลจุลจอมเกล้า และถวายบังคมพระบรมรูป เนื่องในวันคล้ายกับวันพระบรมราชาภิเษกครั้งหลัง ตามสุริยตคติ เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๖, ตอน ๓๔, ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๒, หน้า ๔๙๘