คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 5
คณะรัฐมนตรีคณะที่ 5 (16 ธันวาคม 2476 - 22 กันยายน 2477) จัดตั้งขึ้นหลังการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2476
| คณะรัฐมนตรีพหลพลพยุหเสนา 2 คณะรัฐมนตรีคณะที่ 5 แห่งราชอาณาจักรสยาม | |
| พ.ศ. 2476 - พ.ศ. 2477 | |
 | |
| วันแต่งตั้ง | 16 ธันวาคม 2476 |
| วันสิ้นสุด | 22 กันยายน 2477 (0 ปี 280 วัน) |
| บุคคลและองค์กร | |
| ประมุขแห่งรัฐ | พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| หัวหน้าคณะรัฐมนตรี | นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) |
| ประวัติ | |
| วาระสภานิติบัญญัติ | 9 เดือน 6 วัน (280 วัน) |
| ก่อนหน้า | คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 4 |
| ถัดไป | คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 6 |
นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) เป็นนายกรัฐมนตรี ประกาศพระบรมราชโองการ ลงวันที่ 16 ธันวาคม 2476 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงลงพระปรมาภิไธย และเจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี (สนั่น เทพหัสดิน) ประธานสภาผู้แทนราษฎร เป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการ และในวันที่ 16 ธันวาคม 2476 มีการแต่งตั้งคณะรัฐมนตรี
รายชื่อคณะรัฐมนตรีแก้ไข
 รัฐมนตรีว่าการกระทรวง |
 |
ดำรงตำแหน่งเมื่อตั้งคณะรัฐมนตรี |  |
ดำรงตำแหน่งจนสิ้นสุดคณะรัฐมนตรี |
 รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวง |
 |
แต่งตั้งเพิ่ม |  |
เปลี่ยนแปลง/โยกย้ายไปตำแหน่งอื่น |
 รัฐมนตรีลอย |
 |
ย้ายมาจากตำแหน่งอื่น |  |
ออกจากตำแหน่ง |
- คณะราษฎร
| คณะรัฐมนตรีคณะที่ 5 ของไทย | ||||||||||
| ตำแหน่ง | ลำดับ | รายนาม | เริ่มวาระ | สิ้นสุดวาระ | หมายเหตุ | ที่มา | ||||
| นายกรัฐมนตรี | * | นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||
| กลาโหม |  |
1 | นายพลตรี พระยาประเสริฐสงคราม (เทียบ คมกฤส) | |
16 ธันวาคม 2476 | 29 มีนาคม 2477 | |
ลาออก | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |
| นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) | |
29 มีนาคม 2477 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||||
| การคลัง | |
2 | เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร์ ณ สงขลา) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||
| ต่างประเทศ | |
3 | พระยาอภิบาลราชไมตรี (ต่อม บุนนาค) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||
| ธรรมการ | |
นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) | |
16 ธันวาคม 2476 | 29 มีนาคม 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||
| 17 | พระสารสาสน์ประพันธ์ (ชื้น จารุวัสตร์) | |
29 มีนาคม 2477 | 22 กันยายน 2477 | |
|||||
| มหาดไทย | |
นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) | |
16 ธันวาคม 2476 | 29 มีนาคม 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||
| 18 | หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) | |
29 มีนาคม 2477 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||
| ยุติธรรม | |
4 | พระยานิติศาสตร์ไพศาลย์ (วัน จามรมาน) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||
| วัง | |
5 | เจ้าพระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (หม่อมราชวงศ์เย็น อิศรเสนา) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
|||
| เศรษฐการ | |
6 | พระยาโกมารกุลมนตรี (ชื่น โกมารกุล ณ นคร) | |
16 ธันวาคม 2476 | 29 มีนาคม 2477 | |
ลาออก | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |
| 19 | พระสารสาสน์พลขันธ์ (ลอง สุนทานนท์) | |
29 มีนาคม 2477 | 22 กันยายน 2477 | |
|||||
 |
7 | พระดุลยธารณปรีชาไวท์ (ยม สุทนุศาสน์) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
||||
| |
8 | นายเรือเอก หลวงธำรงนาวาสวัสดิ์ (ถวัลย์ ธารีสวัสดิ์) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||
| |
9 | หลวงนฤเบศร์มานิต (สงวน จูฑะเตมีย์) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||
| |
10 | นายพันโท หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขีตตะสังคะ) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||
| |
11 | พระยามานวราชเสวี (ปลอด ณ สงขลา) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||
| |
12 | นายนาวาโท หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||
| |
13 | พระยาสมันตรัฐบุรินทร์ (ตุ้ย สมันตรัฐ หรือ บินอับดุลลาห์) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
||||
| |
14 | นายพันเอก พระสิทธิเรืองเดชพล (แสง พันธุประภาส) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||
| |
15 | นายนาวาโท หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||
| |
16 | พระยาสุริยานุวัตร (เกิด บุนนาค) | |
16 ธันวาคม 2476 | 22 กันยายน 2477 | |
||||
การเปลี่ยนแปลงคณะรัฐมนตรีแก้ไข
29 มีนาคม พ.ศ. 2477แก้ไข
- ลาออก - นายพลตรี พระยาประเสริฐสงคราม (เทียบ คมกฤส) กราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่ง โดยอ้างเหตุผลว่าป่วย ไม่สามารถรับราชการได้เต็มที่
- ลาออก - พระยาโกมารกุลมนตรี (ชื่น โกมารกุล ณ นคร) กราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่ง โดยอ้างเหตุผลว่าป่วย ไม่สามารถรับราชการได้เต็มที่
- แต่งตั้ง - นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม
- แต่งตั้ง - พระสารสาสน์ประพันธ์ (ชื้น จารุวัสตร์) เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงธรรมการ
- แต่งตั้ง - หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย
- แต่งตั้ง - พระสารสาสน์พลขันธ์ (ลอง สุนทานนท์) เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเศรษฐการ
การแถลงนโยบายของรัฐบาลแก้ไข
คำแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรี คณะที่ 5 คณะรัฐมนตรีแถลงนโยบายต่อสภาผู้แทนราษฎรเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2476 และได้รับความไว้วางใจในวันเดียวกันเป็นเอกฉันท์
การสิ้นสุดของคณะรัฐมนตรีแก้ไข
คณะรัฐมนตรีคณะนี้สิ้นสุดลง เพราะเหตุที่รัฐบาลได้เสนอญัตติขอให้สภาผู้แทนราษฎรลงมติเห็นชอบด้วยความตกลงระหว่างประเทศ เรื่องควบคุมการจำกัดยางแต่สภาไม่เห็นชอบด้วย ความตกลงที่รัฐบาลได้ลงนามไปก่อน นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีทั้งคณะจึงกราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่ง เมื่อวันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2477