ข้าวแช่
ข้าวแช่ เป็นชื่ออาหารชนิดหนึ่ง มีข้าวสุกขัดแช่น้ำเย็น ซึ่งมักเป็นน้ำดอกไม้ แล้วกินกับเครื่องกับข้าวต่าง ๆ เช่น ลูกกะปิ พริกหยวกสอดไส้ เนื้อเค็มฝอยผัดหวาน หัวหอมสอดไส้ ผักกาดเค็มผัดหวาน ปลาแห้ง และเครื่องผัดหวานต่าง ๆ นิยมรับประทานในหน้าร้อน ปัจจุบันอาจใส่น้ำแข็งในข้าวแช่ด้วย
 ข้าวแช่ ในกรุงเทพมหานคร ประเทศไทย | |
| แหล่งกำเนิด | ภาคกลางของประเทศไทย (ดัดแปลงจากอาหารมอญดั้งเดิม) |
|---|---|
| จานอื่นที่คล้ายกัน | Thingyan rice |
ข้าวแช่เดิมเป็นอาหารพื้นบ้านของชาวมอญ เรียกว่า เปิงด้าจก์ [1] (ပုၚ် ဍာ်) แปลว่า ข้าวน้ำ หรือ เปิงซังกราน (ပုၚ် သၚ်ကြာန်) แปลว่า ข้าวสงกรานต์ [2] นิยมทำสังเวยเทวดาและถวายพระสงฆ์ในตรุษสงกรานต์ ข้าวแช่เป็นที่รู้จักมากขึ้นจากครั้นเจ้าจอมมารดาซ่อนกลิ่น เจ้าจอมเชื้อสายมอญทางเจ้าพระยามหาโยธา (เจ่ง คชเสนี) ได้ติดตามพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวไปถวายราชการที่พระนครคีรี จังหวัดเพชรบุรี และได้ถ่ายทอดการทำข้าวแช่แก่บ่าวไพร่จนแพร่หลายในจังหวัดเพชรบุรีและในราชสำนัก เมื่อสิ้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในปี พ.ศ. 2453 แล้ว ข้าวแช่จึงได้เผยแพร่ไปนอกวังและถูกปรับปรุงเพิ่มจนกลายที่นิยม[3][4][5]
เครื่องเคียงข้าวแช่ แก้
- ลูกกะปิ ประกอบด้วยปลาช่อนย่าง, ตะไคร้, กระชาย, หัวหอม, กะปิ, หัวกะทิ นำมาปั้นเป็นลูกกลม ๆ ขนาดพอดีคำ ชุบไข่และแป้งสาลีทอดในกะทะจนสีเหลืองทอง[6]
- หอมแดงยัดไส้ ส่วนผสมของไส้คล้าย ๆ กับส่วนผสมของลูกกะปิ นำหัวหอมแดงมาคว้านเนื้อออก แล้วยัดไส้เข้าไป จากนั้นชุบไข่และแป้งแล้วนำไปทอด
- พริกหยวกสอดไส้
- หมูฝอย หรือ เนื้อฝอย
- ไชโป๊ผัดไข่
- ผักสด
อ้างอิง แก้
- ↑ ข้าวแช่มอญ เก็บถาวร 2020-07-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดนนทบุรี
- ↑ องค์ บรรจุน, บ.ก. (2014). ข้างสำรับมอญ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน. p. 96. ISBN 9789740212843.
- ↑ เจิมขวัญ บุนนาค. "เจาะลึกความเป็นมาของข้าวแช่". FoodieTaste. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 เมษายน 2015. สืบค้นเมื่อ 7 เมษายน 2015.
- ↑ ข้าวแช่ เก็บถาวร 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เมนูอร่อยคลายร้อน จากวัฒนธรรมมอญสู่ไทย
- ↑ ""ข้าวแช่" อาหารมอญ-ของติดสินบนเทวดาเพื่อขอพรให้ได้ลูก ก่อนมาเป็นอาหารชาววัง". ศิลปวัฒนธรรม. 12 เมษายน 2017. สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2017.
- ↑ "สูตรเครื่องเคียงข้าวแช่ ลูกกะปิทอด". Open Rice. สืบค้นเมื่อ 5 เมษายน 2015.
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ข้าวแช่