การปกครองของบริษัทในอินเดีย

การปกครองของบริษัทในอินเดีย หรือบางครั้งเรียกว่า กัมปานีราช (อังกฤษ: Company Raj)[2] หมายถึงการปกครองดินแดนในอนุทวีปอินเดียของบริษัทอินเดียตะวันออกของบริเตน ซึ่งเริ่มขึ้นตั้งแต่ปี 1757 ภายหลังกองทหารของบริษัทมีชัยชนะในยุทธการที่ปลาศีและได้ภาคเบงกอลมาครอบครอง และในปี 1765 บริษัทก็ได้รับสิทธิในการเก็บรายได้ในเบงกอลและพิหาร ต่อมาในปี 1773 บริษัทจัดตั้งกัลกัตตาเป็นเมืองหลวง ราชสำนักอังกฤษได้แต่งตั้งข้าหลวงต่างพระองค์คนแรก[3]

การปกครองของบริษัทในอินเดีย

ค.ศ. 1757–1858
คำขวัญAuspicio Regis et Senatus Angliae
"ในกำกับของพระเจ้าแผ่นดินแลรัฐสภาอังกฤษ"
สถานะอาณานิคมร่วมทุนโดยบริษัทอินเดียตะวันออก
ในกำกับของรัฐสภาแห่งบริเตนใหญ่
เมืองหลวงกัลกัตตา (1757–1858)
ภาษาทั่วไปอังกฤษ, ฮินดี, อูรดู, เปอร์เซีย
การปกครองบริษัทอินเดียตะวันออกอันทรงเกียรติ
ข้าหลวงต่างพระองค์ 
• 1774–75
วอร์เรน ฮาสติงส์ (คนแรก)
• 1857–58
ชาลส์ แคนนิง (สุดท้าย)
ประวัติศาสตร์ 
23 มิถุนายน ค.ศ. 1757
16 สิงหาคม 1765
18 มีนาคม 1792
31 ธันวาคม 1802
24 กุมภาพันธ์ 1826
9 มีนาคม 1846
2 สิงหาคม 1858
พื้นที่
1858[1]1,942,481 ตารางกิโลเมตร (749,996 ตารางไมล์)
สกุลเงินรูปี
รหัส ISO 3166IN
ก่อนหน้า
ถัดไป
จักรวรรดิมราฐา
จักรวรรดิโมกุล
Kingdom of Mysore
จักรวรรดิซิกข์
อาณาจักรอาหม
บริติชราช
นิคมช่องแคบ
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ บังกลาเทศ
 อินเดีย
 ปากีสถาน
 มาเลเซีย
 พม่า
 สิงคโปร์
 สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์
 เยเมน

หลังได้เบงกอลและพิหารมาครอบครอง บริษัทก็ได้ส่งกองทหารไปเจรจาให้รัฐพื้นเมืองต่าง ๆ ยินยอมให้บริษัทเข้าไปทำผลประโยชน์ตามเงื่อนไขที่บริษัทต้องการ รัฐใดที่ยินยอมก็จะยังมีคงอำนาจในการปกครองตนเอง ถึงกระนั้น รัฐมากมายในอินเดียตัดสินใจต่อสู้กับบริษัทและต่างพ่ายแพ้ เจ้าผู้ครองรัฐถูกริบอำนาจ รัฐตกไปอยู่ภายใต้การปกครองของบริษัท บริษัทได้ยุติบทบาทในการปกครองอนุทวีปอินเดียไปภายหลังการก่อกบฎโดยชาวพื้นเมืองในปี 1857 ซึ่งนำมาสู่การตราพระราชบัญญัติรัฐบาลอินเดีย ค.ศ. 1858 ซึ่งรัฐบาลสหราชอาณาจักรได้เข้ามาปกครองอินเดียโดยตรงแทน

อินเดียในปี ค.ศ. 1765, 1805, 1837 และ 1857 (สีชมพูคือดินแดนในปกครองของบริษัท) อินเดียในปี ค.ศ. 1765, 1805, 1837 และ 1857 (สีชมพูคือดินแดนในปกครองของบริษัท)
อินเดียในปี ค.ศ. 1765, 1805, 1837 และ 1857 (สีชมพูคือดินแดนในปกครองของบริษัท)

อ้างอิง แก้

  1. John Barnhill (14 May 2014). R. W. McColl (บ.ก.). Encyclopedia of World Geography. Infobase Publishing. p. 115. ISBN 978-0-8160-7229-3.
  2. Oxford English Dictionary, 2nd edition, 1989: Hindi, rāj, from Skr. rāj: to reign, rule; cognate with L. rēx, rēg-is, OIr. , rīg king (see RICH).
  3. Metcalf & Metcalf, p. 56