ไดโจไดจิง
ไดโจไดจิง หรือ ดาโจไดจิง (ญี่ปุ่น: 太政大臣 Daijō-daijin/Dajō-daijin;[1] "อัครมหาเสนาบดี") เป็นตำแหน่งราชการในญี่ปุ่น เป็นหัวหน้าคณะเสนาบดีซึ่งเรียก "ไดโจกัง" ปรากฏในยุคนาระและยุคหลังจากนั้น แล้วสิ้นอำนาจไปช่วงหนึ่ง ก่อนจะรื้อฟื้นขึ้นมาในช่วงสั้น ๆ ตามรัฐธรรมนูญเมจิ แล้วยุบเลิกไปโดยสถาปนาตำแหน่งนายกรัฐมนตรีขึ้นมาแทน
| ประเทศญี่ปุ่นก่อนสมัยใหม่ | |
|---|---|
 | |
| ส่วนหนึ่งของชุดการเมืองการปกครองในยุคนะระและยุคเฮอัง | |
| ไดโจกัง (สภาอำมาตย์) | |
อัครมหาเสนาบดี / ประธานสภา | ไดโจไดจิง |
| มหาเสนาบดีฝ่ายซ้าย | ซาไดจิง |
| มหาเสนาบดีฝ่ายขวา | อูไดจิง |
| มหาเสนาบดีกลาง | ไนไดจิง |
| อำมาตย์ใหญ่ | ไดนะงง |
| อำมาตย์กลาง | ชูนะงง |
| อำมาตย์น้อย | โชนะงง |
| กรมทั้งแปด | |
กรมบริหารกลาง | นะกะสึกะซะโช |
| กรมพิธีการ | ชิคิบุโช |
| กรมอาลักษณ์ | จิบุโช |
| กรมมหาดไทย | มิมบุโช |
| กรมกลาโหม | เฮียวบุโช |
| กรมยุติธรรม | เกียวบุโช |
| กรมคลัง | โอคุระโช |
| กรมวัง | คุไนโช |
เจ้าชายโอโตโมะ (ค.ศ. 648–672) โอรสองค์โปรดของจักรพรรดิเท็นจิ (ค.ศ. 626–672) เป็นบุคคลแรกที่ได้รับตำแหน่งไดโจไดจิง โดยดำรงตำแหน่งนี้ในช่วงที่จักรพรรดิเท็นจิครองราชย์ (ค.ศ. 661–672)[2] ตำแหน่งนี้ปรากฏอย่างเป็นทางการครั้งแรกในประมวลกฎหมายอาซูกะคิโยมิฮาระ ฉบับ ค.ศ. 689 ซึ่งให้มีหน่วยงานกลางที่เรียก "ไดโจกัง" ประกอบด้วยเสนาบดีสามคน คือ ไดโจไดจิง (อัครมหาเสนาบดี), ซาไดจิง (มหาเสนาบดีฝ่ายซ้าย), และอูไดจิง (มหาเสนาบดีฝ่ายขวา) ต่อมา ตำแหน่งเหล่านี้นำไปรวมอยู่ในประมวลกฎหมายไทโฮ ฉบับ ค.ศ. 702[3]
ไดโจไดจิงเป็นประธานไดโจกัง และมีอำนาจควบคุมดูแลข้าราชการทั้งปวง ครั้นตระกูลฟูจิวาระได้สำเร็จราชการแทนจักรพรรดิและมีอิทธิพลมากขึ้นเรื่อย ๆ อำนาจหน้าที่ของผู้ดำรงตำแหน่งต่าง ๆ ในระบบไดโจกังก็ถดถอยลงตามลำดับ ปรากฏว่า ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 10 ไดโจไดจิงไม่มีอำนาจจะออกความเห็นในที่ประชุมราชการอีกแล้ว เว้นแต่ไดโจไดจิงกับผู้สำเร็จราชการเป็นบุคคลเดียวกัน หรือเว้นแต่เพื่อสนับสนุนตระกูลฟูจิวาระ จนคริสต์ศตวรรษที่ 12 ตำแหน่งนี้ก็สิ้นอำนาจโดยสิ้นเชิง และมักปล่อยให้ว่างไว้นาน ๆ[4]
รัฐธรรมนูญเมจิรื้อฟื้นตำแหน่งนี้ขึ้นมา ซึ่งทำให้เกิดการแต่งตั้งซันโจ ซาเนโตมิ เป็นไดโจไดจิงเมื่อ ค.ศ. 1871 แต่ใน ค.ศ. 1885 ก็ยุบเลิกตำแหน่งไดโจไดจิงไปใช้ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีแทน
อ้างอิง แก้
- ↑ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary, Kenkyusha Limited, ISBN 4-7674-2015-6
- ↑ Ponsonby-Fane, Richard (1959). The Imperial House of Japan, p. 53.
- ↑ Hall, John Whitney et al.. (1993). The Cambridge History of Japan, p. 232.
- ↑ Dickson, Walter G. et al.. (1898). "The Eight Boards of Government" in Japan, p. 60., p. 60, ที่ Google Books