ไข่จักรวาล เป็นแนวคิดปรัมปราที่ถูกรื้อฟื้นขึ้นมาใหม่โดยวิทยาศาสตร์ยุคใหม่ช่วงคริสต์ทศวรรษ 1930 และนำมาช่วยสร้างทฤษฎีมากมายในช่วง 2 ทศวรรษถัดมา แนวคิดนี้เกิดมาจากการค้นพบผลสังเกตการณ์ของเอ็ดวิน ฮับเบิลว่า เอกภพกำลังขยายตัว (ซึ่งเคยมีการทำนายมาก่อนหน้านี้แล้วจากทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไปของไอน์สไตน์) พร้อมกับข้อสังเกตว่าเอกภพมีอายุเก่าแก่ไม่มีสิ้นสุด ปี ค.ศ. 1927 ฌอร์ฌ เลอแม็ทร์ เสนอแนวคิดว่า จักรวาลมีกำเนิดมาจากสิ่งที่เรียกว่า "อะตอมแรกเริ่ม"

จากแบบจำลองจักรวาลวิทยาในปัจจุบัน ประมาณว่า เมื่อราว 13,700 ล้านปีที่แล้ว มวลทั้งหมดของเอกภพอัดแน่นอยู่ในจุดเล็ก ๆ ซึ่งต่อมาระเบิดออก (บิกแบง) และกลายเป็นเอกภพในปัจจุบัน จุดเล็ก ๆ นั้นก็คือ ไข่จักรวาล นั่นเอง