โมฮัมหมัด อัยยุบข่าน
จอมพล โมฮัมหมัด อัยยุบข่าน (Mohammad Ayub Khan; อูรดู: محمد ایوب خان) เป็นผู้นำทางทหารและการเมืองในปากีสถาน เขาทำรัฐประหารยึดอำนาจรัฐในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2501 และขึ้นเป็นประธานาธิบดีของปากีสถาน ระหว่าง พ.ศ. 2501 – 2512 จนเกิดการประท้วงใน พ.ศ. 2512 จึงลาออกจากตำแหน่ง
มูฮัมหมัด อัยยุบข่าน | |
|---|---|
 | |
| ประธานาธิบดีปากีสถาน ตนที่ 2 | |
| ดำรงตำแหน่ง 27 ตุลาคม พ.ศ. 2501 – 25 มีนาคม พ.ศ. 2512 | |
| ก่อนหน้า | อิสกานเดอร์ มิร์ซา |
| ถัดไป | ยาห์ยา ข่าน |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2450 |
| เสียชีวิต | 19 เมษายน พ.ศ. 2517 (อายุ 66 ปี) |
| ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง | |
| ยศ | จอมพล |
ประวัติ แก้
ข่านเกิดเมื่อ 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2450 ในตำบลฮาซาราห่างจากราวัลปินดีไปราว 80 กม. บรรพบุรุษของเขาอพยพมาจากอัฟกานิสถาน เขาเริ่มศึกษาศาสนาอิสลามในมัสยิด จากนั้น เข้าศึกษาที่มหาวิทยาลัยอะลีการ์ 2 ปี แล้วจึงสมัครเรียนในโรงเรียนนายร้อบแซนเฮิร์ส จนได้เข้าศึกษาใน พ.ศ. 2469 และเข้ารับราชการในกองทหารอังกฤษในอินเดียเมื่อ พ.ศ. 2471 เขาได้เข้าร่วมรบในสงครามโลกครั้งที่สอง ในสมรภูมิที่พม่า หลังจากที่อินเดียและปากีสถานได้รับเอกราช ข่านได้รับราชการต่อในกองทัพบกปากีสถาน และได้เป็นนายพลผู้บัญชาการในปากีสถานตะวันออก ระหว่าง พ.ศ. 2491 – 2492 และได้เป็นผู้บัญชาการทหารบกแห่งปากีสถานใน พ.ศ. 2494
การเสียชีวิตของจินนาห์และลียากัต อาลี ข่านในเวลาใกล้เคียงกันทำให้เกิดปัญหาการเมืองในปากีสถานโดยเฉพาะการร่างรัฐธรรมนูญ จนมีการประกาศใช้ใน พ.ศ. 2499 แต่ก็มีปัญหาช่องว่างมากมาย เมื่อประธานาธิบดีอิสกันเดอร์ มีร์ซา ได้ประกาศยกเลิกรัฐธรรมนูญและประกาศใช้กฎอัยการศึกใน พ.ศ. 2501 ข่านจึงทำรัฐประหาร ในวันที่ 28 ตุลาคมปลดมีร์ซาออกจากตำแหน่ง
ข่านได้เริ่มนำประเทศเข้าสู่การปกครองระบอบประชาธิปไตย และจัดให้มีการเลือกตั้งทั่วประเทศเมื่อ พ.ศ. 2502 และเลือกตั้งประธานาธิบดีใน พ.ศ. 2503 ซึ่งข่านชนะการเลือกตั้งได้เป็นประธานาธิบดี และได้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญใน พ.ศ. 2505 และประกาศยกเลิกกฎอัยการศึกที่ใช้มาตั้งแต่ พ.ศ. 2501 การปกครองของข่านซึ่งประธานาธิบดีมีอำนาจค่อนข้างมากได้เน้นการปฏิรูปประเทศ ส่วนการเมืองระหว่างประเทศได้เป็นพันธมิตรกับสหรัฐ เข้าเป็นสมาชิกซีโต้ เมื่อเกิดปัญหาความขัดแย้งเกี่ยวกับดินแดนแคชเมียร์ในอินเดียทำให้เขาเลือกเป็นพันธมิตรกับจีน
การต่อต้านการปกครองของข่านเกิดขึ้นใน พ.ศ. 2511 เพราะเขาจับผู้นำฝ่ายค้านเข้าที่คุมขัง แต่เขาก็มีสุขภาพไม่ดีมาตั้งแต่เดือนมีนาคม พ.ศ. 2511 เขาได้ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีมาจนถึงเดือนมีนาคม พ.ศ. 2512 แล้วจึงลาออกให้นายพลยะห์ยาข่านขึ้นมาเป็นประธานาธิบดีแทน เขาถึงแก่อสัญกรรมใน พ.ศ. 2517 รวมอายุได้ 67 ปี
อ้างอิง แก้
- ศรีสุรางค์ พูลทรัพย์. จอมพลโมฮัมหมัด อัยยุบข่าน ใน สารานุกรมประวัติศาสตร์สากลสมัยใหม่: เอเชีย เล่ม 1 อักษร A-B ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กทม.ราชบัณฑิตยสถาน. 2539. หน้า 319 – 322