โซดาไฟ หรือคอสติกโซดา (อังกฤษ: caustic soda) พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 นิยามว่า คือ "สารประกอบชนิดหนึ่ง ชื่อ โซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) เป็นของแข็งสีขาว ดูดความชื้นดีมาก ละลายน้ำได้ดี ใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรมทำสบู่ เส้นใยเรยอน"

โซเดียมไฮดรอกไซด์
Unit cell, spacefill model of sodium hydroxide
Sample of sodium hydroxide as pellets in a watchglass
ชื่อ
IUPAC name
Sodium hydroxide[3]
ชื่ออื่น
  • Ascarite
  • Caustic soda
  • Lye[1][2]
  • Soda lye
  • Sodium hydrate
  • White caustic[3]
เลขทะเบียน
3D model (JSmol)
ChEBI
เคมสไปเดอร์
ECHA InfoCard 100.013.805 แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ
EC Number
  • 215-185-5
เลขอี E524 (acidity regulators, ...)
68430
KEGG
MeSH Sodium+Hydroxide
RTECS number
  • WB4900000
UNII
UN number 1824, 1823
  • InChI=1S/Na.H2O/h;1H2/q+1;/p-1 checkY
    Key: HEMHJVSKTPXQMS-UHFFFAOYSA-M checkY
  • InChI=1/Na.H2O/h;1H2/q+1;/p-1
    Key: HEMHJVSKTPXQMS-REWHXWOFAM
  • [OH-].[Na+]
คุณสมบัติ
NaOH
มวลโมเลกุล 39.9971 g/mol
ลักษณะทางกายภาพ White, hard (when pure), opaque crystals
กลิ่น ไม่มีกลิ่น
ความหนาแน่น 2.13 g/cm3[4]
จุดหลอมเหลว 323 องศาเซลเซียส (613 องศาฟาเรนไฮต์; 596 เคลวิน)[4]
จุดเดือด 1,388 องศาเซลเซียส (2,530 องศาฟาเรนไฮต์; 1,661 เคลวิน)[4]
418 g/L (0 °C)
1000 g/L (25 °C)[4]
3370 g/L (100 °C)
ความสามารถละลายได้ ละลายได้ในกลีเซอรอล; เล็กน้อยในแอมโมเนีย; ไม่ละลายในอีเทอร์; ละลายได้ช้าในโพรพิลีนไกลคอล
ความสามารถละลายได้ ใน เมทานอล 238 g/L
ความสามารถละลายได้ ใน เอทานอล <<139 g/L
ความดันไอ <2.4 kPa (20 °C)
pKa 15.7
−15.8·10−6 cm3/mol (aq.)[5]
1.3576
โครงสร้าง[6]
Orthorhombic, oS8
Cmcm, No. 63
a = 0.34013 nm, b = 1.1378 nm, c = 0.33984 nm
4
อุณหเคมี[7]
59.5 J/(mol·K)
Std molar
entropy
(S298)
64.4 J/(mol·K)
−425.8 kJ/mol
-379.7 kJ/mol
ความอันตราย
GHS labelling:
The corrosion pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) The exclamation-mark pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)
อันตราย
H290, H302, H314
P280, P305+P351+P338, P310
NFPA 704 (fire diamond)
ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC):
40 mg/kg (mouse, intraperitoneal)[9]
500 mg/kg (rabbit, oral)[10]
NIOSH (US health exposure limits):
PEL (Permissible)
TWA 2 mg/m3[8]
REL (Recommended)
C 2 mg/m3[8]
IDLH (Immediate danger)
10 mg/m3[8]
เอกสารข้อมูลความปลอดภัย (SDS) External SDS
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
แอนไอออนอื่น ๆ
แคทไอออนอื่น ๆ
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง
โซเดียมดีเทอร์ออกไซด์
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa

โซดาไฟถูกใช้ในการผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวัน และยังใช้ประโยชน์ได้อีกมากมาย เช่น ในการผลิตเยื่อและกระดาษ สบู่และผลิตภัณฑ์ซักฟอก เคมีภัณฑ์ การทำความสะอาด โรงกลั่นน้ำมัน การใช้งานทางอุตสาหกรรมโลหะ อุตสาหกรรมอาหาร อุตสาหกรรมเส้นใยเรยอน สิ่งทอ และอื่น ๆ

อ้างอิง แก้

  1. "Material Safety Datasheet" (PDF). certified-lye.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-02-28. สืบค้นเมื่อ 2023-12-06.
  2. "Material Safety Datasheet 2" (PDF). hillbrothers.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-08-03. สืบค้นเมื่อ 2012-05-20.
  3. 3.0 3.1 "Sodium Hydroxide – Compound Summary". สืบค้นเมื่อ June 12, 2012.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 Haynes, p. 4.90
  5. Haynes, p. 4.135
  6. Jacobs, H.; Kockelkorn, J. and Tacke, Th. (1985). "Hydroxide des Natriums, Kaliums und Rubidiums: Einkristallzüchtung und röntgenographische Strukturbestimmung an der bei Raumtemperatur stabilen Modifikation". Z. Anorg. Allg. Chem. 531 (12): 119–124. doi:10.1002/zaac.19855311217.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  7. Haynes, p. 5.13
  8. 8.0 8.1 8.2 NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0565". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  9. Michael Chambers. "ChemIDplus – 1310-73-2 – HEMHJVSKTPXQMS-UHFFFAOYSA-M – Sodium hydroxide [NF] – Similar structures search, synonyms, formulas, resource links, and other chemical information.". nih.gov.
  10. "Sodium hydroxide". Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations (IDLH). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).

บรรณานุกรม แก้

แหล่งข้อมูลอื่น แก้