แยกคอกวัว

แยกคอกวัว เป็นสี่แยกที่เป็นจุดตัดระหว่างถนนราชดำเนินกลางกับถนนตะนาว ตั้งอยู่ในแขวงบวรนิเวศ และแขวงตลาดยอด เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

คอกวัว

ชื่ออักษรไทย	คอกวัว
ชื่ออักษรโรมัน	Khok Wua
รหัสทางแยก	N003 (ESRI), 079 (กทม.)
ที่ตั้ง	แขวงบวรนิเวศและแขวงตลาดยอด เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
ทิศทางการจราจร
↑	ถนนตะนาว » ถนนข้าวสาร
→	ถนนราชดำเนินกลาง » อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย
↓	ถนนตะนาว » แยกศาลเจ้าพ่อเสือ
←	ถนนราชดำเนินกลาง » แยกผ่านพิภพลีลา (ปิ่นเกล้า-สนามหลวง)

ประวัติ

ในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ เคยเป็นที่เลี้ยงวัวของชาวฮินดู ที่อาศัยรอบ ๆ เทวสถานโบสถ์พราหมณ์ เนื่องจากเป็นทุ่งหญ้าและป่าละเมาะ บริเวณป้อมเผด็จดัสกรตามแนวกำแพงพระบรมมหาราชวัง เป็นที่ตั้งของโรงเลี้ยงวัวหลวง เพื่อผลิตน้ำนมส่งพระราชวัง ซึ่งไม่ปรากฏร่องรอยเหลืออยู่อีกแล้วในปัจจุบัน (ความปรากฏอยู่ในบทละครล้อเลียนเรื่อง ระเด่นลันได ของ พระมหามนตรี (ทรัพย์) ในสมัยรัชกาลที่ 3) จนไปถึงบริเวณคลองมอญ รวมถึงเคยเป็นที่ตั้งของชุมชนชาวมุสลิมที่อพยพมาจากภาคใต้และประเทศอินโดนีเซีย โดยมีศาสนสถานที่เป็นสถานที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ คือ มัสยิดบ้านตึกดิน และมัสยิดจักรพงษ์ ที่อยู่ทางย่านบางลำพู (ปัจจุบันก็ได้แยกย้ายไปอาศัยอยู่ที่อื่นจนเกือบหมดแล้ว)

ในบริเวณแยกคอกวัวยังเคยเป็นที่ตั้งของอาคารสำนักงานสำคัญ ๆ หลายแห่งด้วยกัน เช่น ธนาคารออมสิน สำนักงานใหญ่ (ปัจจุบันย้ายอยู่บริเวณริมถนนพหลโยธิน ใกล้แยกสะพานควาย) นอกจากนี้ยังเคยเป็นที่ทำการของสถานีวิทยุ ททท. บริษัทไทยโทรทัศน์ ซึ่งต่อมาได้เกิดเพลิงไหม้ในเหตุการณ์ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 จึงถูกรื้อทำลายอาคารทั้งหมด ปล่อยว่างอยู่นาน กระทั่งได้สร้างอนุสาวรีย์สถาน ทางฝั่งถนนตะนาวที่มุ่งหน้าไปยังย่านบางลำพู ดังปรากฏโดดเด่นอยู่ในปัจจุบันนี้

แยกคอกวัวนับเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญจุดหนึ่งของมวลชนที่จะรวมตัวเดินขบวนประท้วงในภาวะวิกฤตทางสังคมการเมืองของไทย (นอกจากอยู่ใกล้กับสนามหลวงและอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย) ปรากฏในหลายช่วงของประวัติศาสตร์ ทั้งในปี พ.ศ. 2516, พ.ศ. 2519, พ.ศ. 2535, พ.ศ. 2549, พ.ศ. 2551, พ.ศ. 2553, พ.ศ. 2556–57 และ พ.ศ. 2563–2564

แหล่งข้อมูลอื่น

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ แยกคอกวัว
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์