เหลือบ

เหลือบ
Tabanus sulcifrons
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Arthropoda
ชั้น:	Insecta
อันดับ:	Diptera
อันดับย่อย:	Brachycera
อันดับฐาน:	Tabanomorpha
วงศ์ใหญ่:	Tabanoidea
วงศ์:	Tabanidae
Genera
as listed in ITIS: Subfamily Chrysopsinae: Merycomyia Chrysops Neochrysops Silvius Subfamily Pangoniinae: Apatolestes Asaphomyia Brennania Esenbeckia Pangonia Pegasomyia Stonemyia Goniops Subfamily Tabaninae: Anacimas Bolbodimyia Catachlorops Chlorotabanus Diachlorus Dichelacera Holcopsis Lepiselaga Leucotabanus Microtabanus Stenotabanus Haematopota Agkistrocerus Atylotus Hamatabanus Hybomitra Poeciloderas Tabanus Whitneyomyia Not placed: Zophina

เหลือบเป็น แมลงดูดเลือดอันดับDiptera, วงศ์ Tabanidae ที่กัดและสร้างความเจ็บปวดมาก มีลักษณะคล้ายแมลงวันที่มีขนาดใหญ่ บินเสียงดัง และยังเป็นแมลงผสมเกสรที่มีความสำคัญต่อดอกไม้อีกด้วย โดยเฉพาะใน แอฟริกาใต้ เหลือบพบได้ทั่วโลก ไม่พบเฉพาะละติจูดเหนือมากและใต้มาก บางครั้งเรียก gadflies, breeze flies, zimbs หรือ clegs. ในออสเตรเลียเรียก "March Flies" บางพื้นที่ในแคนาดาพวกมันถูกเรียกว่า Bull Dog Flies.

เหลือบถูกค้นพบแล้วประมาณ 4,500 ชนิดทั่วโลก มากกว่า 1000 ชนิด อยู่ในสกุล Tabanus แบ่งออกเป็น 3 วงศ์ย่อย:

• Chrysopsinae
• Pangoniinae
• Tabaninae
• สกุล Zophina ไม่สามารถจัดลงในวงศ์ย่อยอื่น ๆ จึงถูกจำแนกเป็นวงศ์ย่อย Pangoniinae อีก 2 กลุ่มที่รู้จักกันดีคือ เหลือบม้า ใน สกุล Tabanus Linnaeus, 1758 และ เหลือบกวาง ในสกุล Chrysops Meigen, 1802 ซึ่งบางครั้งถูกเรียกว่าเหลือบม้าลายแถบ เนื่องจากลักษณะสีของมัน

อาหาร

ตัวเต็มวัยเหลือบม้ากินน้ำหวานและบางครั้งเกสรดอกไม้ ตัวเมียปกติต้องกินเลือดในการขยายพันธุ์ ตัวผู้ส่วน (กราม) ที่ไม่จำเป็นต้องใช้ของปากลดรูป เหลือบม้าตัวเมียส่วนมากกินเลือดสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม รวมถึงคน แต่บางชนิดกินเลือดนก สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ หรือสัตว์เลื้อยคลาน ตัวอ่อน ของเหลือบม้าเป็นตัวห้ำ ของ สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง อื่น ๆ โดยขุดดินอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีความชื้น

พฤติกรรมการกัด

ส่วนปากของเหลือบ (cf. Haematopota pseudolusitanica)

การกัดจากแมลงที่มีขนาดใหญ่เจ็บมาก เหลือบม้าส่วนใหญ่ทีมีลิ้น (proboscid)สั้น ใช้กรามที่เหมือนมีดฉีกและ/หรือตัด เนื้อออกจากกัน แมลงกัดที่มีลิ้นยาว เช่น ยุง ปากของมันจะเจาะผิวหนังเหมือนเข็ม

การขยายพันธุ์

วางไข่บนก้อนหิน หรือ พืช ที่ใกล้น้ำ เมื่อฟัก ตัวอ่อนจะตกลงในน้ำหรือดินที่ชื้นๆ กินสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง เช่น หอยทาก ไส้เดือน และ แมลงอื่นเป็นอาหาร

การนำโรค

A bite of horse-fly on a human.

เหลือบเป็นพาหะนำโรคมาสู่สัตว์ และมนุษย์ เหลือบเป็นพาหะนำโรค equine infectious anaemia virus, และ Trypanosome ขนิดในสกุล en:Chrysops เป็นพาหะของ Loa loa, โดยนำ ปรสิต filarial worm มาสู่คน และโรค anthrax สู่วัว ควาย และแกะ และโรค tularemia จากกระต่ายมาสู่คน

เมื่อมีเหลือบเป็นจำนวนมาก การเสียเลือดเป็นปัญหาทั่วไปในสัตว์ สัตว์บางตัวเสียเลือดถึง 300 มล. ในวันเดียวจากเหลือบกัด ซึ่งทำให้มันอ่อนแอหรือตายได้

ข้อมูลเพิ่มเติม

• Deer fly
• List of soldierflies and allies of Great Britain
• Use of DNA in forensic entomology

Gallery

• 
  A Tabanid from the Western Ghats
• 
  Tabanus glaucops
  France
• 
  Tabanus eggeri
  France
• 
  Tabanus unifasciatus
  France
• 
  Tabanus bromius killed by Vespula vulgaris
• 
• 
• 
• 
  Tabanus melanocerus INDIA

แหล่งข้อมูลอื่น

• Horsefly Tabanus sp. diagnostic photographs
• Virtual Field Guide Tabanidae Images เก็บถาวร 2011-11-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Family description and images เก็บถาวร 2016-03-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Chrysops, Diachlorus, and Tabanus spp. on the UF / IFAS Featured Creatures Web site
• Diachlorus ferrugatus, yellow fly on the UF / IFAS Featured Creatures Web site