เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ
เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (The Safeguarding the Constitution Medal) เป็นเหรียญสำหรับพระราชทานเป็นบำเหน็จความกล้าหาญ สำหรับพระราชทานแก่ ผู้ช่วยเหลือราชการทั้งฝ่ายทหารและพลเรือนในการปราบกบฏบวรเดช เมื่อพ.ศ. 2476[1] ปัจจุบัน พ้นสมัยพระราชทานแล้ว
| เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ | |
|---|---|
 ด้านหน้าเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ | |
| มอบโดย พระมหากษัตริย์ไทย | |
| อักษรย่อ | พ.ร.ธ. |
| ประเภท | เหรียญราชอิสริยาภรณ์ประเภทบำเหน็จความกล้าหาญ |
| วันสถาปนา | 9 ธันวาคม พ.ศ. 2476 |
| ประเทศ |  ราชอาณาจักรไทย |
| ภาษิต | สละชีพเพื่อชาติ |
| จำนวนสำรับ | ไม่จำกัดจำนวน |
| แพรแถบ | _ribbon.svg){kind=small} |
| ผู้สมควรได้รับ | ผู้ช่วยเหลือราชการทั้งฝ่ายทหารและพลเรือนในการปราบกบฏบวรเดช |
| สถานะ | พ้นสมัยพระราชทาน |
| ผู้สถาปนา | พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| ล้มเลิก | พ.ศ. 2483 |
| สถิติการมอบ | |
| รายแรก | พระยาประเสริฐสงคราม 21 กันยายน พ.ศ. 2477 |
| ลำดับเกียรติ | |
| สูงกว่า | |
| รองมา | เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 2 |
ประวัติ แก้
ฝ่ายอำนาจเก่า ซึ่งนำโดยพลเอก พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช เป็นนายทหารระดับผู้ใหญ่ซึ่งหมดอำนาจลงหลังจากการปฏิวัติ 2475 เกิดความไม่พอใจ จึงได้ก่อการกบฏเมื่อวันที่ 11 ตุลาคม 2476 และลงเอยด้วยความพ่ายแพ้ หลังจากนั้นรัฐบาลของพระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน)และสภาผู้แทนราษฏรก็ได้ประชุมเสนอพระราชบัญญัติเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญเป็นบำเหน็จความชอบ แก่ผู้ช่วยเหลือราชการทั้งฝ่ายทหาร และพลเรือนในการปราบกบฏบวรเดช จากนั้นจึงนำขึ้นเพื่อทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเพื่อลงพระปรมาภิไธย และประกาศใช้เมื่อวันที่ 9 ธันวาคม 2476
ลักษณะเหรียญ แก้
เป็นเหรียญทรงสีเหลี่ยมจตุรัสกว้างด้านละ 23 มิลลิเมตร ด้านหน้ามีภาพสมุดรัฐธรรมนูญวางบนพานแว่นฟ้าสองชั้น อยู่ภายในวงพวงมาลัยชัยพฤกษ์ แผ่รัศมีกระจายทั่วมณฑล ด้านหลัง มีรูปพระสยามเทวาธิราชทรงพระขรรค์ในท่าประหารปรปักษ์ ยืนลอยอยู่เหนือตัวอักษรตามขอบล่างว่า "ปราบกบฏ พ.ศ. ๒๔๗๖" ภายใต้ห่วงอันมีอักษรว่า "พิทักษ์รัฐธรรมนูญ" แพรแถบสีธงไตรรงค์ กว้าง 28 มิลลิเมตร ห้อยบนแพรแถบมีเข็มโลหะทองแดงรมดำ จารึกอักษรว่า "สละชีพเพื่อชาติ"
การประดับ แก้
- ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้าย
- ผู้ที่เป็นทหาร ตำรวจ หรือลูกเสือ ประดับเหรียญนี้ได้ทุกโอกาสตามแต่จะเห็นสมควรในเมื่อสวมเครื่องแบบ
- ถ้ามิได้สวมเครื่องแบบราชการหรือเป็นพลเรือน ให้ประดับเหรียญนี้ได้ในโอกาสต่อไปนี้
- ในงานพระราชพิธีและงานต่างๆ ซึ่งรัฐบาลเป็นเจ้าหน้าที่จัดการ ให้แต่งอย่างสุภาพตามธรรมเนียมและกาลนิยม
- ในงานต่างๆ ที่เป็นงานพิธี หรือ งานเพื่อเกียรติยศแก่หมู่เหล่า หรือบุคคลใดที่สมควร ให้แต่งอย่างสุภาพตามธรรมเนียมและกาลนิยม
บุคคลสำคัญที่ได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ แก้
- จอมพล เกรียงไกร อัตตะนันทน์
- จอมพล ถนอม กิตติขจร
- จอมพล แปลก พิบูลสงคราม
- จอมพล ผิน ชุณหะวัณ
- จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์
- จอมพล ประภาส จารุเสถียร
- จอมพลอากาศ ฟื้น รณนภากาศ ฤทธาคนี
- ปรีดี พนมยงค์
- พล.อ. กฤษณ์ สีวะรา
- พล.ต.อ. เผ่า ศรียานนท์
- พล.อ. เปรม ติณสูลานนท์
- พล.อ.อ. ทวี จุลละทรัพย์
- พล.ร.ต. ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
- ชวลิต อภัยวงศ์
- อุทัย พิมพ์ใจชน
- พลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ
- สุมิตร สุนทรเวช
- พลตำรวจเอก ประมาณ อดิเรกสาร
- พันตรี ควง อภัยวงศ์
- พลโท หม่อมเจ้าชิดชนก กฤดากร
- เยื่อ สุสายัณห์
- พลตำรวจตรี สง่า กิตติขจร
- ถวัติ ฤทธิเดช
- เด่น โต๊ะมีนา
อ้างอิง แก้
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ พุทธศักราช ๒๔๗๖เล่ม ๕๐ ตอน ๐ก วันที่ ๙ ธันวาคม ๒๔๗๖