เวนิสวานิช (อังกฤษ: The Merchant of Venice) เป็นบทละครของวิลเลียม เชกสเปียร์ ซึ่งเชื่อว่าแต่งขึ้นในราวปี ค.ศ. 1596-1598 จัดอยู่ในประเภทละครชวนหัว แต่ต่อมาก็ได้รับการยอมรับให้เป็นวรรณกรรมโรแมนติกในบรรดาผลงานของเช็คสเปียร์ทั้งหมด เนื่องจากมีฉากรักที่โดดเด่นมาก และความโด่งดังของตัวละคร ไชล็อก

ปอร์เชีย ภาพวาดของ เฮนรี่ วู้ด

The Merchant of Venice ได้แปลเป็นภาษาไทยครั้งแรกโดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชนิพนธ์แปลเป็นกลอนบทละครในปี พ.ศ. 2459 นอกจากนี้ยังมี เวนิสวานิช ฉบับการ์ตูน เรียบเรียงโดย ชลลดา ชะบางบอน

บทที่มีชื่อเสียงในเรื่องนี้ก็คือ

The quality of mercy is not strain'd,

It droppeth as the gentle rain from heaven

พระราชนิพนธ์แปลความว่า

อันว่าความกรุณาปรานี    จะมีใครบังคับก็หาไม่
หลั่งมาเองเหมือนฝนอันชื่นใจ    จากฟากฟ้าสุราลัยสู่แดนดิน

และอีกบทหนึ่งที่มีชื่อเสียงมาก คือ

Tell me where is fancy bred,
Or in the heart, or in the head?
How begot, how nourished?
Reply, reply.
It is engender'd in the eyes,
With gazing fed; and fancy dies
In the cradle where it lies.
Let us all ring fancy's knell

I'll begin it,--Ding, dong, bell

พระราชนิพนธ์แปลความว่า

ความเอยความรัก            เริ่มสมัครชั้นต้น ณ หนไหน

เริ่มเพาะเหมาะกลางหว่างหัวใจ     หรือเริ่มในสมองตรองจงดี
แรกจะเกิดเป็นไฉนใครรู้บ้าง        อย่าอำพรางตอบสำนวนให้ควรที่

ใครถนอมกล่อมเกลี้ยงเลี้ยงรตี     ผู้ใดมีคำตอบขอบใจเอย

ตอบเอยตอบถ้อย             เกิดเมื่อเห็นน้องน้อยอย่าสงสัย

ตาประสบตารักสมัครไซร้            เหมือนหนึ่งให้อาหารสำราญครัน
แต่ถ้าแม้สายใจไม่สมัคร             เหมือนฆ่ารักเสียแต่เกิดย่อมอาสัญ,
ได้แต่ชวนเพื่อนยามาพร้อมกัน      ร้องรำพันสงสารรักหนักหนาเอย

ตัวละครหลัก แก้

  • อันโตนิโย (Antonio) พ่อค้าวาณิชชาวเวนิสเพื่อนรักของบัสสานิโย ค้ำประกันเงินสามพันเหรียญให้บัสสานิโย เพื่อบัสสานิโยจะได้เดินทางไปเบลมอนต์
  • บัสสานิโย (Bassanio) เพื่อนรักของของอันโตนิโย ผู้หมายปองนางปอร์เชีย
  • ไชล็อก (Shylock) พ่อค้าชาวยิว คู่ปรับของอันโตนิโย ให้บัสสานิโยยืมเงินสามพันเหรียญ โดยมีอันโตนิโยเป็นนายประกัน
  • ปอร์เชีย (Portia) สาวงามผู้มีทรัพย์ ต่อมาได้แต่งงานกับบัสสานิโย และช่วยอันโตนิโยจากการฟ้องร้องของไชล็อก
  • เจสสิกา (Jessica) ลูกสาวของไชล็อก หนีตามลอเร็นโซชู้รักซึ่งเป็นหนึ่งในกลุ่มมิตรสหายของอันโตนิโยและบัสสานิโย ทำให้ไชล็อกผู้พ่อแค้นเคืองเป็นอันมาก

อ้างอิง แก้