หม่อมเจ้าวัลภากร วรวรรณ

พันเอก นายแพทย์ หม่อมเจ้าวัลภากร วรวรรณ (25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2434 – 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2522) เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ประสูติแต่หม่อมผัน วรวรรณ ณ อยุธยา

หม่อมเจ้าวัลภากร วรวรรณ
หม่อมเจ้า ชั้น 4
ประสูติ	25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2434
สิ้นชีพิตักษัย	11 กรกฎาคม พ.ศ. 2522 (88 ปี)
หม่อม	หม่อมชั้น วรวรรณ ณ อยุธยา หม่อมฟื้น วรวรรณ ณ อยุธยา
พระบุตร	9 คน
ราชสกุล	วรวรรณ
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์
พระมารดา	หม่อมผัน วรวรรณ ณ อยุธยา

พันเอกหม่อมเจ้าวัลภากร วรวรรณ
รับใช้	กองทัพบก
ชั้นยศ	พันเอก

พระประวัติ

หม่อมเจ้าวัลภากร วรวรรณ เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ประสูติแต่หม่อมผัน วรวรรณ ณ อยุธยา เมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2434 มีโสทรภราดาและโสทรภคินี ดังนี้

• หม่อมเจ้าสกลวรรณากร วรวรรณ (พ.ศ. 2431-2496) เสกสมรสกับหม่อมโจฮันนา (สกุลเดิม เวเบอร์) และหม่อมสมรวย (สกุลเดิม มุกแจ้ง)
• หม่อมเจ้าพรพิมลพรรณ รัชนี (พ.ศ. 2433-2524) เสกสมรสกับพระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์
• หม่อมเจ้าวัลภากร วรวรรณ (พ.ศ. 2434-2522)
• หม่อมเจ้านิตยากร วรวรรณ (พ.ศ. 2436-2514) เสกสมรสกับหม่อมแก้ว (สกุลเดิม เอี่ยมจำนงค์) และหม่อมเล็ก (สกุลเดิม เจริญจันทร์แดง)
• หม่อมเจ้าอรทิพย์ประพันธ์ เทวกุล (พ.ศ. 2438-2505) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าดำรัสดำรงค์ เทวกุล
• หม่อมเจ้าสิทธยากร วรวรรณ (พ.ศ. 2440-2508) เสกสมรสกับหม่อมดำริห์ (สกุลเดิม บุนนาค)
• หม่อมเจ้าไปรมากร วรวรรณ (พ.ศ. 2441-2519) เสกสมรสกับหม่อมน้อย (สกุลเดิม สุวรรณศวร) หม่อมสมศรี (สกุลเดิม ประภาเพ็ชร์) และหม่อมอรุณ
• หม่อมเจ้าบรรเจิดวรรณวรางค์ วรวรรณ (พ.ศ. 2445-2528) เสกสมรสกับพลเอกมังกร พรหมโยธี
• หม่อมเจ้าสรรพางค์พิมล วรวรรณ (พ.ศ. 2446-2463)
• อุบล วรวรรณ (พ.ศ. 2448-2528) เสกสมรสกับอาฌรลด์ แคร้บบ์

เมื่อสมเด็จพระเชษฐาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ เสด็จกลับจากประเทศรัสเซียชั่วคราว หม่อมเจ้าวัลภากรได้เข้าถวายตัวและได้มีโอกาสตามเสด็จไปทรงศึกษาต่อยังประเทศรัสเซีย ทรงเข้าศึกษาที่โรงเรียนการแพทย์ทหารบก เลนินกราดในปัจจุบัน เมื่อเกิดสงครามโลกครั้งที่ 1 รัสเซียรบกับเยอรมนี หม่อมเจ้าวัลภากรได้รับราชการพิเศษในสภากาชาดรัสเซีย

เมื่อเสด็จกลับประเทศไทย ทรงได้รับการแต่งตั้งเป็นผู้ช่วยผู้อำนวยการโรงเรียนการแพทย์ทหารบก โดยเป็นศัลยแพทย์ที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ต่อมาสภากาชาดไทยขอยืมตัวไปปฏิบัติการ ทรงได้รับการแต่งตั้งเป็นผู้อำนวยการกองอนามัย เลขาธิการแพทยสมาคม ในปี พ.ศ. 2473 – 2475 และได้รับพระราชทานยศเป็นนายพันเอก เมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2473

ในปี พ.ศ. 2475 ถูกดุลย์ให้ออกจากราชการเนื่องจากวิกฤตการทางเศรษฐกิจ ต่อมาปี พ.ศ. 2480 ได้เสด็จกลับเข้ารับราชการใหม่ในตำแหน่งผู้อำนวยการโรงพยาบาลศิริราช ตำแหน่งสุดท้ายในราชการคือ เป็นหัวหน้ากองสัมพันธ์ต่างประเทศ กระทรวงสาธารณสุข

หม่อมเจ้าวัลภากร วรวรรณ สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2522 ในการนี้ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุวัดธาตุทอง ในวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2522

โอรส-ธิดา

หม่อมเจ้าวัลภากร เสกสมรสกับหม่อมชั้น และหม่อมฟื้น ธิดาของเจ้าพระยาสุรวงษ์วัฒนศักดิ์ (โต บุนนาค) มีโอรส-ธิดา ดังนี้

เกิดแต่ หม่อมชั้น (สกุลเดิม บุนนาค)

• หม่อมราชวงศ์เริงวรรณ วรวรรณ
• แพทย์หญิง หม่อมราชวงศ์พรรณจิตร สมรสกับนายแพทย์ชัยยุทธ กรรณสูต
• ศาสตราจารย์ หม่อมราชวงศ์ชวนิศนดากร วรวรรณ สมรสกับนงลักษณ์
• หม่อมราชวงศ์ฉันทากร วรวรรณ
• พลตำรวจตรี นายแพทย์ หม่อมราชวงศ์ถวัลภากร วรวรรณ สมรสกับรองศาสตราจารย์ แพทย์หญิงทวินศรี (สกุลเดิม อุชชิน)

เกิดแต่ หม่อมฟื้น (สกุลเดิม บุนนาค)

• หม่อมราชวงศ์วรวัลลภ วรวรรณ สมรสกับวาสนา (สกุลเดิม อมาตยกุล)
• นายแพทย์ หม่อมราชวงศ์สุรวรรณ วรวรรณ สมรสกับกุลปิยา (สกุลเดิม ศิวเสณ)
• หม่อมราชวงศ์วรวัณณา วรวรรณ
• หม่อมราชวงศ์สุรีย์วรรณ สมรสกับสัญชัย รัตนกรี

หม่อมเจ้าวัลภากร วรวรรณ สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2522 สิริชันษา 88 ปี

เกียรติยศ

พระยศ

• 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2457: นายร้อยตรี
• 1 สิงหาคม พ.ศ. 2457: โปรดเกล้าฯ ให้กระทรวงกลาโหมส่งสัญญาบัตรยศไปพระราชทานที่ประเทศรัสเซีย
• 20 กันยายน พ.ศ. 2460: นายร้อยโท
• 20 เมษายน พ.ศ. 2461: นายร้อยเอก
• 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2470: นายพันโท

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2474 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์มงกุฎไทย (ต.ม.)
• พ.ศ. 2472 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์ช้างเผือก (จ.ช.)
• พ.ศ. 2460 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))
• พ.ศ. 2472 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
• พ.ศ. 2460 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 4 (ว.ป.ร.4)
• พ.ศ. 2469 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 4 (ป.ป.ร.4)

พงศาวลี

พงศาวลีของหม่อมเจ้าวัลภากร วรวรรณ

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช               8. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                       17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. เงิน แซ่ตัน               9. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์               2. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์                                   10. อ้น สิริวันต์                       5. เจ้าจอมมารดาเขียน ในรัชกาลที่ 4                             11. อิ่ม สิริวันต์                       1. หม่อมเจ้าวัลภากร วรวรรณ                                         12. พระยาสุรเสนา (สวัสดิ์ ชูโต)                       6. พระสุนทรธรารัต (เพิ่ม สวัสดิ์-ชูโต)                             3. หม่อมผัน วรวรรณ ณ อยุธยา                                   7. ม่วง สวัสดิ์-ชูโต

อ้างอิง

• เกิดวังปารุสก์ ประพันธ์โดยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ สำนักพิมพ์ River Books ,ISBN 974-8225-22-4