วงศ์แอกโซลอเติล

วงศ์แอกโซลอเติล
แอกโซลอเติล (Ambystoma mexicanum)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Amphibia
อันดับ:	Caudata
อันดับย่อย:	Salamandroidea
วงศ์:	Ambystomatidae
สกุล:	Ambystoma Tschudi, 1838
ชนิด
ดูในเนื้อหา
ชื่อพ้อง
Rhyacosiredon Dunn, 1928

วงศ์แอกโซลอเติล (อังกฤษ: Mole salamander; วงศ์: Ambystomatidae) เป็นวงศ์ของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำในอันดับซาลาแมนเดอร์ (Caudata) ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Ambystomatidae

เป็นซาลาแมนเดอร์ที่มีรูปร่างป้อมและใหญ่ ไม่มีเหงือกและไม่มีช่องเปิดเหงือก ไม่มีร่องในโพรงจมูก มีปอด ประสาทไขสันหลังมีลักษณะโครงสร้างคล้ายคลึงกับซาลาแมนเดอร์ในวงศ์ Plethodonidae แต่โครงสร้างหลายประการยังคงรูปแบบแบบโบราณอยู่ การคงรูปโครงสร้างของระยะวัยอ่อนของซาลาแมนเดอร์ในวงศ์นี้อาจเกิดขึ้นเป็นบางโอกาสหรือเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต โดยบางชนิดได้ถูกนำมาศึกษาทางวิชาการ เช่น แอกโซลอเติล (Ambystoma mexicanum) โดยถูกนำมาศึกษาการเจริญเติบโตในระยะวัยอ่อนมาก และถูกเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงด้วย

โดยรวมแล้ว ซาลาแมนเดอร์วงศ์นี้มีความยาวลำตัวจรดหางประมาณ 10-30 เซนติเมตร ส่วนมากอาศัยอยู่บนพื้นดิน การปฏิสนธิเกิดขึ้นภายในตัว การผสมพันธุ์ส่วนใหญ่เกิดในกลางฤดูหนาวหรือต้นฤดูใบไม้ผลิ การเกี้ยวพาราสีเกิดขึ้นในน้ำ โดยตัวผู้ไปถึงแหล่งน้ำก่อนและรอตัวเมีย ตัวผู้จะแสดงพฤติกรรมต่อหน้าตัวเมียหลายตัวและสัมผัสกับตัวเมียบางตัว ต่อจากนั้นจึงถ่ายสเปอร์มาโทฟอร์ให้ตัวเมียใช้ทวารร่วมหนีบไป ตัวเมียจะวางไข่ในอีกหลายวันต่อมา จากนั้นทั้งคู่จะแยกย้ายกันไป ก่อนจะมาผสมพันธุ์กันอีกในปีถัดมา แต่ในบางชนิดจะมีช่วงผสมพันธุ์ระหว่างฤดูใบไม้ร่วง การเกี้ยวพาราสีอยู่บนพื้นดินและวางไข่บนพื้นดิน ซึ่งรังที่ใช้วางไข่ถูกน้ำท่วมโดยฝนกลางฤดูหนาวหรือต้นฤดูใบไม้ผลิหรือจากน้ำที่เกิดขึ้นจากการละลายของหิมะ วัยอ่อนเมื่ออกจากไข่จะอาศัยอยู่ในน้ำ

มีทั้งหมดประมาณ 33 ชนิด มีเพียงสกุลเดียว คือ Ambystoma พบกระจายพันธุ์ตั้งแต่ทวีปอเมริกาเหนือ ตั้งแต่ใต้สุดของแคนาดาไปจนถึงใต้สุดของที่ราบสูงเม็กซิโก

การจำแนก

• Ambystoma altamirani Dugès, 1895
• Ambystoma amblycephalum Taylor, 1940
• Ambystoma andersoni Krebs and Brandon, 1984
• Ambystoma annulatum Cope, 1886
• Ambystoma barbouri Kraus and Petranka, 1989
• Ambystoma bishopi Goin, 1950
• Ambystoma bombypellum Taylor, 1940
• Ambystoma californiense Gray, 1853
• Ambystoma cingulatum Cope, 1868
• Ambystoma dumerilii (Dugès, 1870)
• Ambystoma flavipiperatum Dixon, 1963
• Ambystoma gracile (Baird, 1859)
• Ambystoma granulosum Taylor, 1944
• Ambystoma jeffersonianum (Green, 1827)
• Ambystoma laterale Hallowell, 1856
• Ambystoma leorae (Taylor, 1943)
• Ambystoma lermaense (Taylor, 1940)
• Ambystoma mabeei Bishop, 1928
• Ambystoma macrodactylum Baird, 1850
• Ambystoma maculatum (Shaw, 1802)
• Ambystoma mavortium Baird, 1850
• Ambystoma mexicanum (Shaw and Nodder, 1798)
• Ambystoma opacum (Gravenhorst, 1807)
• Ambystoma ordinarium Taylor, 1940
• Ambystoma rivulare (Taylor, 1940)
• Ambystoma rosaceum Taylor, 1941
• Ambystoma silvense Webb, 2004
• Ambystoma subsalsum Taylor, 1943
• Ambystoma talpoideum (Holbrook, 1838)
• Ambystoma taylori Brandon, Maruska and Rumph, 1982
• Ambystoma texanum (Matthes, 1855)
• Ambystoma tigrinum (Green, 1825)
• Ambystoma velasci (Dugès, 1888)