ยาสามัญประจำบ้าน

ยาธาตุน้ำขาว

ยาสามัญประจำบ้าน เป็นชื่อเรียกกลุ่มยาทั้งแผนปัจจุบันและแผนโบราณที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนดให้ประชาชนทั่วไปซึ่งไม่ได้เป็นแพทย์หรือดำเนินการทางแพทย์สามารถใช้ได้อย่างไม่อันตรายเพื่อรักษาตนเองเบื้องต้น เช่น ใช้รักษาอาการเจ็บป่วยเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่ไม่รุนแรง อย่างไอ ปวดศีรษะ ถูกน้ำร้อนลวก ท้องอืด ท้องเฟ้อ หรือถูกมีดบาด เป็นต้น และสามารถหาซื้อได้ทั่วไปโดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์

รายการยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน แก้

รายการยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน อิงตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2542[1]

กลุ่มยาแก้ปวดท้อง ท้องอืด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาเม็ดลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด บรรเทาอาการจุกเสียด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ และปวดท้องเนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหารหรือแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
2 ยาน้ำลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร บรรเทาอาการจุกเสียด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ และปวดท้องเนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหารหรือแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ ขวดละ 240 มิลลิลิตร และ 450 มิลลิลิตร
3 ยาเม็ดแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซดามินท์ ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด
  • Sodium Bicarbonate 300 มิลลิกรัม
  • Peppermint Oil 0.003 มิลลิลิตร
บรรเทาอาหารจุกเสียด ลดอาการระคายเคือง เนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหาร แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
4 ยาขับลม ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 15 มิลลิลิตร
  • Capsicum Tincture 0.060-0.500 มิลลิลิตร
  • Compound Cardamom Tincture 0.035-1.800 มิลลิลิตร
  • Strong Ginger Tincture 0.024-0.240 มิลลิลิตร
บรรเทาอาการท้องขึ้น ท้องอืด ท้องเฟ้อ และขับลมในกระเพาะอาหาร ขวดละ 180, 240 และ 450 มิลลิลิตร
5 ยาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ยาธาตุน้ำแดง ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 15 มิลลิลิตร
  • Sodium Bicarbonate 0.15-0.60 กรัม
  • Compound Rhubarb Tincture 0.50-2.00 มิลลิลิตร

และ/หรือ Tincture อื่น ๆ ที่มีสรรพคุณทางยา ได้แก่

  • Compound Cardamon Tincture 0.01-1.00 มิลลิลิตร
  • Compound Gentian Tincture 0.18-1.10 มิลลิลิตร
  • Compound Tinospora Tincture 0.50 มิลลิลิตร
  • Weak Ginger Tincture 0.48-2.01 มิลลิลิตร
  • Strong Ginger Tincture 0.01-0.30 มิลลิลิตร
  • Nux Vomica Tincture 0.09-0.10 มิลลิลิตร
  • Ipecacuanha Tincture 0.18-0.30 มิลลิลิตร

และ/หรือ volatile substance อื่น ๆ ที่มีสรรพคุณทางยา ได้แก่

  • Peppermint Spirit 0.15-0.30 มิลลิลิตร
  • Peppermint Oil 0.03-0.20 มิลลิลิตร
  • Menthol 0.05-0.30 มิลลิลิตร
  • Concentrated Dill Water 0.10 มิลลิลิตร
  • Camphor 19.00 มิลลิกรัม
บรรเทาอาการปวดท้องเนื่องจากจุกเสียด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ ขวดละ 180, 240 และ 450 มิลลิลิตร
6 ยาน้ำแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซเดียมไบคาร์บอเนต ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร บรรเทาอาการท้องอืด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ เนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหาร ขวดละ 60 มิลลิลิตร
7 ยาทาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ทิงเจอร์มหาหิงส์ ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ บรรเทาอาการท้องขึ้น ท้องเฟ้อ ปวดท้องในเด็ก ขวดละ 15, 30 และ 60 มิลลิลิตร
8 ยาลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย-ไซเมธิโคน[2] ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด บรรเทาอาการจุกเสียด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ ปวดท้องเนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหารหรือแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ และช่วยขับลม แผงละ 4 และ 10 เม็ด
9 ยาน้ำลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย-ไซเมธิโคน[2] ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร บรรเทาอาการจุกเสียด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ ปวดท้องเนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหารหรือแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ และช่วยขับลม ขวดละ 240 และ 450 มิลลิลิตร
10 ยาผงฟู่ซิตริกแอซิด-โซเดียมไบคาร์บอเนต-โซเดียมคาร์บอเนต[2] ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 ซอง
  • Citric Acid Anhydrous ไม่เกิน 1.850 กรัม
  • Sodium Bicarbonate ไม่เกิน 1.960 กรัม
  • Sodium Carbonate ไม่เกิน 0.430 กรัม
ลดกรด บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ เนื่องจากมีกรดมากในกระเพาะอาหาร ซองอะลูมิเนียม ไม่เกิน 4.3 กรัม
11 ยาเม็ดแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ไซเมธิโคน[3] ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด/แคปซูล
  • Simethicone 40 มิลลิกรัม และ 80 มิลลิกรัม
บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียด ชนิดเม็ดบรรจุแผงอะลูมิเนียม ชนิดแคปซูลบรรจุแผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียม แผงละไม่เกิน 10 เม็ด/แคปซูล
12 ยาบรรเทาอาการแสบร้อนกลางอกและอาหารไม่ย่อย เนื่องจากกรดไหลย้อน ชนิดเม็ด[4] ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด
  • Sodium Alginate 250-500 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม
  • Sodium Bicarbonate 95-300 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม
  • Calcium carbonate 70-360 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม
บรรเทาอาการแสบร้อนบริเวณกลางอกร่วมกับเรอเปรี้ยว และอาหารไม่ย่อยเนื่องจากรดไหลย้อน ภาชนะบรรจุขนาดไม่เกิน 20 เม็ด
13 ยาบรรเทาอาการแสบร้อนกลางอกและอาหารไม่ย่อย เนื่องจากกรดไหลย้อน ชนิดน้ำ[4] ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 10 มิลลิลิตร
  • Sodium alginate 250-500 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม
  • Sodium Bicarbonate 95-300 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม
  • Calcium carbonate 70-360 มิลลิกรัม หรือในปริมาณอื่นที่เหมาะสม

บรรเทาอาการแสบร้อนบริเวณกลางอกร่วมกับเรอเปรี้ยว และอาหารไม่ย่อยเนื่องจากรดไหลย้อน

ภาชนะบรรจุขนาดไม่เกิน 150 มิลลิลิตร

กลุ่มยาแก้ท้องเสีย แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาแก้ท้องเสีย ผงน้ำตาลเกลือแร่ ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 ซอง

หรีอ

หรือ[5]

ทดแทนการเสียน้ำในรายที่มีอาการท้องร่วง หรือในรายที่มีอาเจียนมาก ๆ
และป้องกันการช็อคเนื่องจากการที่ร่างกายขาดน้ำ
1 ซองสำหรับผสมน้ำ 250 มิลลิลิตร
2 ยาผงถ่านรักษาอาการท้องเสีย[2] ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด/แคปซูล
  • Activated charcoal 250-350 มิลลิกรัม
รักษาอาการท้องเสีย แผงละไม่เกิน 10 เม็ด/แคปซูล

กลุ่มยาระบาย แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาระบายกลีเซอรีน ชนิดเหน็บทวารหนักสำหรับเด็ก ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 แท่ง
  • Glycerin 91 % โดยน้ำหนัก
บรรเทาอาการท้องผูก ใช้เหน็บทวารหนักเพื่อช่วยการขับถ่าย แท่งละ 1.5 กรัม บรรจุแผง
2 ยาระบายกลีเซอรีน ชนิดเหน็บทวารสำหรับผู้ใหญ่ ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 แท่ง
  • Glycerin 91 % โดยน้ำหนัก
บรรเทาอาการท้องผูก ใช้เหน็บทวารหนักเพื่อช่วยการขับถ่าย แท่งละ 2.55 กรัม บรรจุแผง
3 ยาระบายแมกนีเซีย ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 15 มิลลิลิตร ยาระบาย แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
4 ยาระบายมะขามแขก ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด
  • ฝักมะขามแขกที่เอาเมล็ดออกแล้ว ซึ่งมีปริมาณ Sennosides
    เทียบเท่ากับ Sennoside B 7.5 มิลลิกรัม
ยาระบาย แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
5 ยาระบายโซเดียมคลอไรด์ ชนิดสวนทวาร ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Sodium chloride 15 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
บรรเทาอาการท้องผูก ใช้สวนทวารให้ถ่ายอุจจาระ หลอดพลาสติก 10 และ 20 มิลลิลิตร

กลุ่มยาถ่ายพยาธิลำไส้ แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาถ่ายพยาธิตัวกลม มีเบนดาโซล ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด
  • Mebendazole 100 มิลลิกรัม
ถ่ายพยาธิเส้นด้าย ตัวกลม แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 6 เม็ด

กลุ่มยาบรรเทาปวดลดไข้ แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้แอสไพลิน
(ปัจจุบันถูกถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน
เพราะพบข้อมูลเกี่ยวกับความไม่ปลอดภัยในการใช้
ซึ่งไม่เหมาะสมในการใช้เป็นยาสามัญประจำบ้าน)
[6]
ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด
  • Aspirin 325 มิลลิกรัม
ลดไข้ บรรเทาอาการปวด แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
2 ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล 500 มก. ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด ลดไข้ บรรเทาอาการปวด แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
3 ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล 325 มก. ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด ลดไข้ บรรเทาอาการปวด แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
4 ยาน้ำบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร ลดไข้ บรรเทาอาการปวด ขวดสีชา 30 มิลลิลิตรในกล่องกระดาษพร้อมหลอดหยด (1.2 มิลลิลิตร)
หรือขวดสีชา 60 มิลลิลิตรในกล่องกระดาษพร้อมช้อนชา
5 พลาสเตอร์บรรเทาปวด ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ

Volatile Substance ที่มีสรรพคุณทางยา และ/หรือ Herbal Extract
และ/หรือ Herbal Substance หนึ่งหรือหลายชนิดผสมกัน ได้แก่

  • Borneol (พิมเสน) 0.21-1.00 % โดยน้ำหนัก
  • Camphor (การบูร) 1.00-2.80 โดยน้ำหนัก
  • Caoutchouc 30.00 โดยน้ำหนัก
  • Ethylene Glycol Salicylate 2.00-6.00 โดยน้ำหนัก
  • Eucalyptus Oil 0.50 โดยน้ำหนัก
  • Menthol 0.30-6.49 โดยน้ำหนัก
  • Methyl Salicylate 0.14-6.00 โดยน้ำหนัก
  • Peppermint Oil 0.50-2.00 โดยน้ำหนัก
  • Thymol 0.14-0.50 โดยน้ำหนัก
  • Capsaicin Extract 0.65 โดยน้ำหนัก
  • Polybutene 12.00 โดยน้ำหนัก
  • Capsicum Powder 11.00 โดยน้ำหนัก
  • Capsicum Oleoresin 3.00-11.00 โดยน้ำหนัก
  • Zinc Oxide 14.00-22.00 โดยน้ำหนัก
บรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ 10 แผ่น

กลุ่มยาแก้แพ้ ลดน้ำมูก แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาเม็ดแก้แพ้ ลดน้ำมูก คลอร์เฟนิรามีน ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด บรรเทาอาการแพ้ เช่น ลมพิษ น้ำมูกไหล แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด

กลุ่มยาแก้ไอ ขับเสมหะ แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาน้ำแก้ไอขับเสมหะสำหรับเด็ก ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร
  • Ammonium Carbonate 0.02 กรัม
  • Glycyrrhiza Fluidextract 0.25 มิลลิลิตร
บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ ขวดละ 60 และ 120 มิลลิลิตร
2 ยาแก้ไอน้ำดำ ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร
  • Glycyrrhiza Fluidextract 0.6 มิลลิกรัม
  • Antimony Potassium Tartrate 1.2-2.0 มิลลิกรัม
  • Camphorated Opium Tincture 0.6 มิลลิลิตร
บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ ขวดละ 60 มิลลิลิตร

กลุ่มยาดมหรือยาทาแก้วิงเวียน หน้ามืด คัดจมูก แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาดมแก้วิงเวียน เหล้าแอมโมเนียหอม ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Ammonium Carbonate 3.40 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Strong Ammonia Solution 3.60-6.75 % โดยปริมาตร
ดม บรรเทาอาการวิงเวียน หน้ามืด หรือทาผิวหนังบรรเทาอาการเนื่องจากพิษแมลงกัดต่อย หรือถูกพืชมีพิษ ขวดละ 15 มิลลิลิตร
2 ยาดมแก้วิงเวียน แก้คัดจมูก ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ

Volatile Substance ที่มีสรรพคุณทางยา และ/หรือ Herbal Extract หนึ่งหรือหลายชนิดผสมกัน ได้แก่

  • Menthol 0.07-77.90 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Camphor 0.45-42.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Methyl Salicylate 3.00-15.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Anise Oil 0.68 % โดยปริมาตร
  • Burgamot Oil 0.50-0.68 % โดยปริมาตร
  • Cajuput Oil 0.50-11.00 % โดยปริมาตร
  • Cassia Oil 0.50 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Clove Oil 1.25 % โดยปริมาตร
  • Dwarf-Pine Needle Oil 1.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Eucalyptus Oil 1.50-23.00 % โดยปริมาตร
  • Lavender Oil 4.69-8.00 % โดยปริมาตร
  • Peppermint Oil 2.20-10.38 % โดยปริมาตร
  • Sage Oil 6.00 % โดยน้ำหนักปริมาตร
  • Sassafras Oil 5.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Turpentine Oil 0.71-8.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Capsicum Tincture 4.00-8.00 % โดยปริมาตร
  • Myrrh Tincture 1.00 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Ratanghia Tincture 0.40 % โดยปริมาตร
  • Terpinol 3.33 % โดยปริมาตร
  • Thymol 0.10 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Camphor Spirit 3.00 % โดยปริมาตร
  • Borneo Camphor 9.00 % โดยน้ำหนักปริมาตร
  • Bornyl Acetate 0.42 % โดยน้ำหนักปริมาตร
  • Linalyl Acetate 0.47 % โดยน้ำหนักปริมาตร
  • Phenyl Salicylate 0.60 % โดยน้ำหนักปริมาตร
  • Standard Chamomile Extract 10.00 % โดยน้ำหนักปริมาตร
บรรเทาอาการคัดจมูก หายใจไม่ออก และบรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ ไม่เกิน 14 มิลลิลิตร
3 ยาทาระเหยบรรเทาอาการคัดจมูกชนิดขี้ผึ้ง ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ

Volatile Substance ที่มีสรรพคุณทางยา หนึ่งหรือหลายชนิดผสมกัน ได้แก่

  • Menthol 1.35-3.00 % โดยน้ำหนัก
  • Camphor 1.35-3.00 % โดยน้ำหนัก
  • Cajuput Oil 3.00 % โดยปริมาตร
  • Eucalyptus Oil 0.08-5.00 % โดยน้ำหนัก
  • Terpentine Oil 4.68-5.00 % โดยน้ำหนัก
บรรเทาอาการคัดจมูกและลดอาการอันเนื่องจากหวัด ไม่เกิน 50 กรัม

กลุ่มยาแก้เมารถ เมาเรือ แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาแก้เมารถ เมาเรือ ไดเมนไฮดริเนท ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด ใช้ป้องกันอาการเมารถ เมาเริอ แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 2 เม็ด

กลุ่ม ยาสำหรับโรคตา แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาหยอดตา ซัลฟาเซตาไมด์
(ปัจจุบันถูกถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน)[7]
ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Sulfacetamide Sodium 10 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
รักษาอาการตาแดง ตาอักเสบ จากโรคติดเชื้อ ขวดสีชาละ 10 มิลลิลิตร
2 ยาล้างตา ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Sodium Chloride
  • ใส่ Preservative ที่เหมาะสมสำหรับใช้กับยาตา ได้แก่
    • Benzalkonium Chloride 0.002-0.020 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร หรือ
    • Chlorhexidine (Gluconate หรือ Acetate) 0.01 โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • ปรับ pH 6-8 ด้วย Buffer ที่เหมาะสม และปรับน้ำยาให้เป็น Isotonic กับน้ำตา
ใช้ล้างตาเพื่อบรรเทาอาการแสบตา ระคายเคืองตา อันเนื่องมาจาก ผง ควัน สิ่งสกปรก เข้าตา ขวดละไม่เกิน 240 มิลลิลิตร[8]

กลุ่มยาสำหรับโรคปาก และลำคอ แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยากวาดคอ ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Potassium Iodide 2.50 กรัม
  • Iodine 1.25 กรัม
  • Ethyl Alcohol (ร้อยละ 90) 4.00 มิลลิลิตร
  • Purified Water 2.50 มิลลิลิตร
  • Peppermint Oil 0.40 มิลลิลิตร
  • Glycerin to 100.00 มิลลิลิตร
บรรเทาอาการอักเสบ และเจ็บในลำคอ ขวดละ 15 มิลลิลิตร
2 ยารักษาลิ้นเป็นฝ้า เยนเชี่ยนไวโอเลต ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Gentian Violet 1% โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
รักษากระพุ้งแก้มและลิ้นเป็นฝ้าขาว ขวดละ 15 และ 30 มิลลิลิตร
3 ยาแก้ปวดฟัน ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Chlorobutanol 25 กรัม
  • Clove Oil to 100 มิลลิลิตร
บรรเทาอาการปวดฟัน ขวดละ 8 มิลลิลิตร
4 ยาอมบรรเทาอาการระคายคอ ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ

Volatile Substance ที่มีสรรพคุณทางยา และ/หรือ Herbal Extract
และ/หรือ Herbal Substance หนึ่งหรือหลายชนิดผสมกัน ได้แก่

  • Abietis Pine Oil 0.30 % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก
  • Anise Oil 0.25 % โดยน้ำหนัก
  • Borneol 1.66-2.00 % โดยน้ำหนัก
  • Cinnamon Oil 0.35 % โดยน้ำหนัก
  • Creosote 0.20 % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก
  • Eucalyptus Oil 0.15-0.16 % โดยน้ำหนัก
  • Lemon Oil 0.30-0.52 % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก
  • Menthol 0.06-5.00 % โดยน้ำหนัก
  • Peppermint Oil 0.19-3.33 % โดยน้ำหนัก
  • Sylvestris Pine Oil 0.30 % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก
  • Licorice Extract 7.31-16.67 % โดยน้ำหนัก
  • Tincture Capsicum 0.02 % โดยน้ำหนัก
  • Amomum 1.00-4.00 % โดยน้ำหนัก
  • Aniseed 2.00 % โดยน้ำหนัก
  • Catechu 8.33-38.00 % โดยน้ำหนัก
  • Cinnamon 2.00-10.00 % โดยน้ำหนัก
  • Clove 0.67-4.00 % โดยน้ำหนัก
  • Costus 0.67 % โดยน้ำหนัก
  • Fennel 1.67-2.00 % โดยน้ำหนัก
  • Ginger 2.00-8.00 % โดยน้ำหนัก
  • Licorice 26.67-71.38 % โดยน้ำหนัก
  • Saffron 2.00 % โดยน้ำหนัก
  • Saussurea 1.00 - 3.00 % โดยน้ำหนัก
  • Silver Leaf 0.93 % โดยน้ำหนัก
  • และ/หรือ Honey 1.50-2.40 % โดยน้ำหนัก
ทำให้ชุ่มคอ บรรเทาอาการระคายคอ ไม่เกิน 100 เม็ด หรือ ไม่เกิน 30 กรัม
5 ยาอมบรรเทาอาการเจ็บคอ[9] ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด
  • Amyl Metacresol ไม่เกิน 0.6 มิลลิกรัม
  • 2,4 Dichloro Benzyl Alcohol ไม่เกิน 1.2 มิลลิกรัม
  • และอาจมี Ascorbic Acid ไม่เกิน 100 มิลลิกรัม
บรรเทาอาการเจ็บคอ แผงอะลูมิเนียมหรือแผงบลิสเตอร์ละไม่เกิน 8 เม็ด

กลุ่มยาใส่แผล ยาล้างแผล แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาใส่แผล ทิงเจอร์ไอโอดีน ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Iodine 2.0-2.5 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Potassium Iodide 2.4-2.5 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
รักษาแผลสด ขวดละ 15 และ 30 มิลลิลิตร
2 ยาใส่แผล ทิงเจอร์ไทเมอรอซอล ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Thimerosal 0.1 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
รักษาบาดแผล ขวดละ 15 และ 30 มิลลิลิตร
3 ยาใส่แผล โพวิโดน-ไอโอดีน ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Povidone-Iodine 10 % w/v สมมูลกับ Iodine 1 % w/v โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
รักษาแผลสด ขวดละไม่เกิน 120 มิลลิลิตร[8]
4 ยาไอโซโพรพิล แอลกอฮอล์ ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Isopropyl Alcohol Solution 70 % โดยปริมาตร
  • สูตรตำรับต้องแต่งสีด้วย Brilliant Blue C.I. No.42090
ทำความสะอาดบาดแผล ขวดละไม่เกิน 450 มิลลิลิตร[8]
5 ยาเอทิล แอลกอฮอล์ ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Ethyl Alcohol Solution 70 % โดยปริมาตร
  • สูตรตำรับต้องแต่งสีด้วย Brilliant Blue C.I. No.42090
ทำความสะอาดบาดแผล ขวดละไม่เกิน 450 มิลลิลิตร[8]
6 น้ำเกลือล้างแผล ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Sodium Chloride 0.9 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
ทำความสะอาดบาดแผล ขวดละไม่เกิน 1 ลิตร[8]
7 น้ำยาฆ่าเชื้อโรคคลอโรไซลีนอล[2] ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Chloroxylenol 4.8 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Isopropyl Alcohol Solution 12 % โดยปริมาตร
ใช้ทำความสะอาดรอบบาดแผล ขวดละไม่เกิน 450 มิลลิลิตร

กลุ่มยารักษาแผลติดเชื้อ ไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แก้

ปัจจุบันยาในกลุ่มนี้ไม่มีรายการที่เป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยารักษาแผลน้ำร้อนลวกฟีนอล
(ปัจจุบันถูกถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน
เพราะพบข้อมูลเกี่ยวกับความไม่ปลอดภัยในการใช้
ซึ่งไม่เหมาะสมในการใช้เป็นยาสามัญประจำบ้าน)
[10]
ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก ขวดละ 30 และ 60 มิลลิลิตร
2 ยารักษาแผลติดเชื้อ ซิลเวอร์ ซัลฟาไดอาซีน ครีม
(ปัจจุบันถูกถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน[11]
ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Silver Sulfadiazine 1 % โดยน้ำหนัก
ใช้ทาภายนอกเพื่อรักษาการติดเชื้อของแผลซึ่งเกิดจากไฟไหม้หรือน้ำร้อนลวก หลอดละ 5, 15 และ 25 กรัม

กลุ่มยาบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ แมลงกัดต่อย แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาหม่อง ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ

Volatile Substance ที่มีสรรพคุณทางยา และ/หรือ Herbal Extract หนึ่งหรือหลายชนิดผสมกัน ได้แก่

  • Methyl Salicylate 1.14-50.00 % โดยน้ำหนัก
  • Camphor 1.76-25.00 % โดยน้ำหนัก
  • Menthol 3.00-20.00 % โดยน้ำหนัก
  • Cinnamon Oil 1.00-2.40 % โดยน้ำหนัก
  • Clove Oil 0.50-5.00  % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก
  • Eucalyptus Oil 1.50-13.70  % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก
  • Peppermint Oil 0.70-16.00 % โดยน้ำหนัก
  • Terpentine Oil 2.00-3.80  % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก
  • Capsicum Tincture 0.80-8.00 โดยปริมาตร
  • Colophony 2.51 % โดยปริมาตรต่อน้ำหนัก
บรรเทาอาการปวด บวม อักเสบ เนื่องจากแมลงกัดต่อย หรือปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ไม่เกิน 30 กรัม

กลุ่มยาสำหรับโรคผิวหนัง แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยารักษาหิดเหา เบนซิล เบนโซเอต ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Benzyl Benzoate 25 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
รักษาหิด เหา และโลน ขวดสีชา 30 มิลลิลิตร และ 60 มิลลิลิตร
2 ยารักษาหิด ขึ้ผึ้งกำมะถัน ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Sublimed Sulphur 10 % โดยน้ำหนัก
รักษาโรคหิด หลอดละ 5 กรัม และ 15 กรัม
3 ยารักษากลากเกลื้อน น้ำกัดเท้า ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Benzoic Acid 2.5-6.5 % โดยน้ำหนัก
  • Salicylic Acid 3.0-5.0 % โดยน้ำหนัก
รักษากลากเกลื้อน และโรคน้ำกัดเท้า หลอดละ 5 กรัม และ 15 กรัม
4 ยารักษาโรคผิวหนังเรื้อรัง ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Coal Tar 1 % โดยน้ำหนัก
รักษาโรคผิวหนังเรื้อรังบางชนิด เช่น เรื้อนกวาง ผิวหนังเป็นผื่นคัน หลอดหรือขวดละ 5 กรัม และ 15 กรัม
5 ยาทาแก้ผดผื่นคัน คาลาไมน์ ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Calamine 8-15 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
  • Zinc Oxide 3-12 % โดยน้ำหนักต่อปริมาตร
บรรเทาอาการคันเนื่องจากผดผื่นคัน ลมพิษ ขวดละไม่เกิน 180 มิลลิลิตร[8]
6 ยารักษาเกลื้อน โซเดียมไทโอซัลเฟต ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ
  • Sodium Thiosulfate 100 % โดยน้ำหนัก
รักษาเกลื้อน ขวดละ 15 กรัม สำหรับผสมน้ำเป็น 60 มิลลิลิตร

กลุ่มยาบำรุงร่างกาย แก้

# ชื่อตำรับยา ตัวยาสำคัญและความแรง สรรพคุณ ขนาดบรรจุ
1 ยาเม็ดวิตามินบีรวม ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด
  • Thiamine Hydrochloride หรือ Thiamine Mononitrate 5 มิลลิกรัม
  • Pyridoxine Hydrochloride 2 มิลลิกรัม
  • Riboflavine 2 มิลลิกรัม
  • Nicotinamide 20 มิลลิกรัม
ป้องกันการขาดวิตามินบีและบำรุงร่างกาย แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
2 ยาเม็ดวิตามินซี ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด ป้องกันการขาดวิตามินซี แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
3 ยาเม็ดบำรุงโลหิต เฟอร์รัส ซัลเฟต ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด
  • Ferrous Sulfate สมมูลกับ Iron 60 มิลลิกรัม
รักษาโลหิตจางเนื่องจากขาดธาตุเหล็กในผู้ใหญ่ แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
4 ยาเม็ดวิตามินรวม ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 เม็ด ป้องกันการขาดวิตามินสำหรับผู้ใหญ่ แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
5 น้ำมันตับปลาชนิดแคปซูล ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 1 แคปซูล
  • Cod Liver Oil สมมูลกับ
    • Vitamin A ไม่เกิน 4,000 หน่วยสากล
    • Vitamin D ไม่เกิน 300 หน่วยสากล
ป้องกันการขาดวิตามิน A และ D แผงพลาสติกหรืออะลูมิเนียมละ 4 และ 10 เม็ด
6 น้ำมันตับปลาชนิดน้ำ ตัวยาสำคัญในสูตรตำรับ 5 มิลลิลิตร
  • Cod Liver Oil สมมูลกับ
    • Vitamin A ไม่เกิน 4,000 หน่วยสากล
    • Vitamin D ไม่เกิน 300 หน่วยสากล
ป้องกันการขาดวิตามิน A และ D ขวดละ 120, 240 และ 400 มิลลิลิตร

อ้างอิง แก้

  1. ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 ประกาศเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันเพิ่มเติมตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2555
  3. ประกาศเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันเพิ่มเติมตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555
  4. 4.0 4.1 ประกาศเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันเพิ่มเติมตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 8) พ.ศ. 2561
  5. เพิ่มเติมตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2555
  6. ประกาศถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 3)
  7. ประกาศถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2560
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 แก้ไขขนาดบรรจุตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2555
  9. ประกาศเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันเพิ่มเติมตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2549
  10. ประกาศถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2549
  11. ประกาศถอดจากการเป็นยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันตามความใน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2560

แหล่งข้อมูลอื่น แก้