ภาษาราชสถาน (อักษรเทวนาครี: राजस्थानी) หมายถึงกลุ่มของภาษาและภาษาถิ่นกลุ่มหนึ่งในกลุ่มภาษาอินโด-อารยันที่มีผู้พูดหลักในรัฐราชสถานและพื้นที่ข้างเคียงในรัฐหรยาณา รัฐคุชราต และรัฐมัธยประเทศของประเทศอินเดีย รวมทั้งในแคว้นปัญจาบและแคว้นสินธ์ของประเทศปากีสถาน[3] วิธภาษาในกลุ่มราชสถานมีความใกล้ชิดและสามารถเข้าใจกันได้บางส่วนกับภาษาคุชราตและภาษาสินธี ความเข้าใจซึ่งกันและกันระหว่างภาษากลุ่มราชสถานกับภาษาคุชราตอยู่ระหว่างร้อยละ 60 ถึง 85 ขึ้นอยู่กับขอบเขตทางภูมิศาสตร์ของแต่ละภาษาถิ่น[4]

ภาษาราชสถาน
राजस्थानी
Rājasthānī
ประเทศที่มีการพูดประเทศอินเดีย
ภูมิภาครัฐราชสถาน
ชาติพันธุ์ชาวราชสถาน
จำนวนผู้พูด70 ล้านคน  (2559)[1]
ตระกูลภาษา
รูปแบบก่อนหน้า
ภาษาปรากฤต
  • ภาษาราชสถาน
รหัสภาษา
ISO 639-2raj
ISO 639-3rajรหัสรวม
รหัสเอกเทศ:
bgq – ภาษาพาครี
gda – Gade Lohar
gju – Gojri
mki – Dhatki
mup – ภาษามัลวี
wbr – Wagdi
hoj – ภาษาฮารัวตี
lmn – ภาษาลัมบาดี
lrk – ภาษาโลอาร์กี
noe – Nimadi
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

ประวัติศาสตร์ แก้

ภาษาที่เป็นบรรพบุรุษของภาษาราชสถานและภาษาคุชราตคือภาษาคุชราตโบราณ หรือภาษามรุ-คุรชาร์หรือภาษามรุวนี หรือภาษาคุชชาร์ ภขา เป็นภาษาที่ใช้พูดโดยชาวคุรชาร์ในรัฐคุชราตและราชสถาน เอกสารในยุคนี้แสดงลักษณะของภาษาคุชราต การปรับมาตรฐานของภาษาเกิดขึ้นเมื่อ 757 ปีก่อนพุทธศักราช นอกจากจะใช้คำว่าภาษาคุชราตโบราณแล้ว ยังมีผู้ใช้ว่าภาษาราชสถานตะวันตกโบราณ เนื่องจากในเวลานั้น ยังไม่มีการแบ่งแยกระหว่างภาษาราชสถานกับภาษาคุชราต ไวยากรณ์ของภาษาโบราณนี้ เขียนโดยนักบวชในศาสนาเชน

การแพร่กระจายทางภูมิศาสตร์ แก้

สำเนียงส่วนใหญ่ของภาษาคุชราต ใช้พูดในรัฐราชสถาน และมีบางส่วนใช้พูดในรัฐคุชราต ปัญจาบ และหรยาณา นอกจากนั้น ภาษาราชสถานยังใช้พูดในพหวัลปุรและมุลตาน ในจังหวัดปัญจาบของปากีสถาน และบางส่วนในจังหวัดสินธ์

สถานะการเป็นภาษาราชการ แก้

ในอดีต จัดให้ภาษาที่ใช้พูดในรัฐราชสถานเป็นสำเนียงของภาษาฮินดีตะวันตก George Abraham Grierson เป็นนักวิชาการคนแรกที่ใช้คำว่าภาษาราชสถานใน พ.ศ. 2451 ในปัจจุบัน ภาษาราชสถานถือเป็นภาษาเอกเทศ ที่มีหลายสำเนียงและมีการเรียนการสอนในมหาวิทยาลัย โดยมีการสอนภาษาราชสถานในฐานะภาษาต่างหากตั้งแต่ พ.ศ. 2516 รัฐบาลของรัฐราชสถาน กำหนดให้เป็นภาษาประจำรัฐ แต่ยังมีเส้นทางอีกยาวไกลในการยกระดับให้เป็นภาษาระดับชาติ มีพจนานุกรมและตำราไวยากรณ์สำหรับภาษาราชสถาน

ระบบการเขียน แก้

ในอินเดีย ภาษาราชสถานเขียนด้วยอักษรเทวนาครี การใช้อักษรมุริยาใช้เฉพาะในทางธุรกิจเท่านั้น ในปากีสถาน ภาษาราชสถานถือเป็นภาษาของชนส่วนน้อย[5] และใช้ระบบการเขียนของภาษาสินธีในการเขียนภาษาราชสถาน[6][7]

อ้างอิง แก้

  1. "Scheduled Languages in descending order of speaker's strength - 2011" (PDF). Registrar General and Census Commissioner of India. 29 June 2018.
  2. Ernst Kausen, 2006. Die Klassifikation der indogermanischen Sprachen (Microsoft Word, 133 KB)
  3. Census of India, 2001. Rajasthan. New Delhi: Government Press
  4. Stroński, Krzysztof, Joanna Tokaj, and Saartje Verbeke. "A diachronic account of converbal constructions in old rajasthani." Historical Linguistics 2015: Selected papers from the 22nd International Conference on Historical Linguistics, Naples, 27-31 July 2015. Vol. 348. John Benjamins Publishing Company, 2019.
  5. "Language policy, multilingualism and language vitality in Pakistan" (PDF). Quaid-i-Azam University. สืบค้นเมื่อ 9 August 2009.
  6. "Goaria". Ethnologue. สืบค้นเมื่อ 9 August 2009.
  7. "Dhatki". Ethnologue. สืบค้นเมื่อ 9 August 2009.

แหล่งข้อมูลอื่น แก้