ฟ่าน เย่ (จีน: 范曄; ค.ศ. 398[a] – 23 มกราคม ค.ศ. 446[b]) ชื่อรอง เว่ย์จง (蔚宗) เป็นนักประวัติศาสตร์และขุนนางชาวจีนของราชวงศ์หลิวซ่งในยุคราชวงศ์เหนือ-ใต้ เป็นผู้รวบรวมของตำราประวัติศาสตร์โฮ่วฮั่นชู

ฟ่าน เย่
อักษรจีนตัวเต็ม范曄
อักษรจีนตัวย่อ范晔

ฟ่าน เย่เป็นบุตรชายคนที่ 4[c] ของฟ่าน ไท่ (范泰) ฟ่าน เย่เกิดในบริเวณที่เป็นเช่าซิง มณฑลเจ้อเจียงในปัจจุบัน แต่บ้านเกิดของฟ่าน เย่อยู่ที่นครหนานหยาง มณฑลเหอหนาน

ฟ่าน เย่เป็นผู้ถืออเทวนิยมซึ่งวิพากย์วิจารณ์ศาสนาพุทธ, หยินหยาง และแนวคิดดเรื่องอาณัติแห่งสวรรค์อย่างหนัก โดยอ้างถึงการศึกษาทางวิทยาศาสตร์ของจาง เหิงเป็นหลักฐาน

ฟ่าน เย่มีชีวประวัติอยู่ในซ่งชู (เล่มที่ 69)

หมายเหตุ แก้

  1. ในชีวประวัติฟ่าน เย่ในซ่งชูระบุว่าฟ่าน เย่เสียชีวิตขณะอายุ 48 ปี (ตามการนับอายุแบบเอเชียตะวันออก)[1] เมื่อคำนวณแล้วปีเกิดของฟ่าน เย่จึงควรเป็น ค.ศ. 398
  2. ในชีวประวัติหลิว อี้หลงในซ่งชูระบุว่าฟ่าน เย่และผู้สมรู้ร่วมคิดถูกประหารชีวิตในวันอี่เว่ย์ของเดือน 12 ศักราชยฺเหวียนเจียปีที่ 22 เทียบได้กับวันที่ 23 มกราคม ค.ศ. 446 ตามปฏิทินจูเลียน[2]
  3. ลำดับอายุของฟ่าน เย่และพี่น้องมีระบุในชีวิตฟ่าน ไท่ในซ่งชู (เล่มที่ 60)

อ้างอิง แก้

  1. (...诸所连及,并伏诛。晔时年四十八。) ซ่งชู เล่มที่ 69.
  2. [(元嘉二十二年)十二月乙未,太子詹事范晔谋反,及党与皆伏诛.] ซ่งชู เล่มที่ 05

บรรณานุกรม แก้

อ่านเพิ่มเติม แก้

  • Yap, Joseph P. (2019). The Western Regions, Xiongnu and Han, from the Shiji, Hanshu and Hou Hanshu. ISBN 978-1792829154.