เมเนส (รุ่งเรือง ประมาณ 3200–3000 ปีก่อนคริสต์ศํกราช;[1] อียิปต์โบราณ: mnj, อาจออกเสียงเป็น */maˈnij/;[6] กรีกโบราณ: Μήνης[5]) เป็นฟาโรห์ในสมัยราชวงศ์ตอนต้นของอียิปต์โบราณ ในบันทึกคลาสสิกระบุว่าพระองค์รวมอียิปต์บนและล่างและเป็นผู้ก่อตั้งราชวงศ์แรก[7]

ตัวตนของเมเนสยังคงเป็นที่โต้แย้ง ถึงแม้ว่าฉันทามติกระแสหลักระบุเมเนสเข้ากับฟาโรห์นาร์เมอร์ ผู้ปกครองสมัยนะกอดะฮ์ที่ 3[2][3][4][8] หรือฟาโรห์ฮอร์-อฮา ฟาโรห์ราชวงศ์ที่ 1[9] ทั้งสองฟาโรห์มีชื่อเสียงจากการรวมอียิปต์

พระนามและตัวตน แก้

Menes เป็นพระนามทั่วไปที่มาจากแมนิโธ นักประวัติศาสตร์และนักบวชชาวอียิปต์ที่มีชีวิตในราชอาณาจักรทอเลมีก่อนยุคคอปติก แมนิโธจกชื่อในภาษากรีกว่า Μήνης (ทับศัพท์: Mênês)[5][10] ส่วน Μιν (ทับศัพท์: Min) ที่เป็นพระนามกรีกอีกแบบ ได้รับการอ้างอิงจากเฮอรอโดทัส นักประวัติศาสตร์ในศตวรรษที่ 5 ก่อนคริสต์ศักราช[11] แต่ปัจจุบันไม่เป็นที่ยอมรัย เนื่องจากพระนามหลังเป็นผลจากการแผลงพระนามเทพมิน[12] พระนามในรูปแบบอียิปต์ mnj ปรากฏในบันทึกพระนามแห่งตูรินและอไบดอส ซึ่งมีอายุในราชวงศ์ที่ 19 โดยสร้างรูปสะกดใหม่เป็น */maˈnij/ การเปลี่ยนแปลงในสมัยราชอาณาจักรใหม่ตอนต้น ทำให้พระนามเดิมออกเสียงในภาษาอียิปต์เป็น */maˈneʔ/[13] คำว่า mnj หมายถึง "พระองค์เป็นผู้ที่ยั่งยืน" ซึ่งไอ.อี.เอส. เอ็ดเวิร์ดส์ (1971) กล่าวแนะว่า คำนี้อาจหมายถึง "ฉายาเชิงบรรยายของวีรบุรุษกึ่งตำนาน [...] ที่ชื่อจริงนั้นสูญหาย"[5] มากกว่าชื่อเฉพาะ ชื่อนี้อาจรวมถึงผู้ปกครองสมัยนะกอดะฮ์ที่ 3: ฟาโรห์กา, ฟาโรห์สกอร์เปียนที่ 2 และฟาโรห์นาร์เมอร์[5]

วันที่ แก้

นักอียิปต์วิทยา นักโบราณคดี และนักวิชาการตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 19 ได้เสนอวันที่ในรัชสมัยของเมเนสหรือวันเริ่มต้นราชวงศ์ที่ 1 แตกต่างกัน:[14][a]

ฉันทามติสมัยใหม่จัดรัชสมัยเมเนสหรือจุดเริ่มต้นราชวงศ์ที่ 1 ในระหว่าง ประมาณ 3200–3030 ปีก่อนคริสต์ศักราช วรรณกรรมวิชาการบางส่วนใช้ ประมาณ 3000 ปีก่อนคริสต์ศักราช[1]

ดูเพิ่ม แก้

หมายเหตุ แก้

  1. วันที่ในรัชสมัยอีกแบบปรากฏใน Capart, Jean, Primitive Art in Egypt, pp. 17–18.

อ้างอิง แก้

  1. 1.0 1.1 1.2 Kitchen, KA (1991). "The Chronology of Ancient Egypt". World Archaeology. 23 (2): 201–8. doi:10.1080/00438243.1991.9980172.
  2. 2.0 2.1 Edwards 1971, p. 13.
  3. 3.0 3.1 Lloyd 1994, p. 7.
  4. 4.0 4.1 Cervelló-Autuori 2003, p. 174.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Edwards 1971, p. 11.
  6. Loprieno, Antonio (1995). Ancient Egyptian: A linguistic introduction. Cambridge University press. ISBN 0-521-44384-9.
  7. Beck et al. 1999.
  8. Heagy 2014.
  9. Seidlmayer 2010.
  10. Manetho, Fr. 6, 7a, 7b. Text and translation in Manetho, translated by W.G. Waddell (Cambridge: Harvard University, 1940), pp.26–35
  11. Herodotus: 2.4.1, 2.99.1ff.
  12. Lloyd 1994, p. 6.
  13. Loprieno 1995, p. 38.
  14. Budge, EA Wallis (1885), The Dwellers on the Nile: Chapters on the Life, Literature, History and Customs of the Ancient Egyptians, p. 54, Many dates have been fixed by scholars for the reign of this king: Champollion-Figeac thought about BC 5867, Bunsen 3623, Lepsius 3892, Brugsch 4455, and Wilkinson 2320.

บรรณานุกรม แก้

แหล่งข้อมูลอื่น แก้