พอลิอีเทอร์บล็อกเอไมด์
พอลิอีเทอร์บล็อกเอไมด์ (อังกฤษ: polyether block amide หรือ PEBA) คือเทอร์โมพลาสติกอีลาสโตเมอร์ (TPE) มีชื่อทางการค้าคือ PEBAX® (บริษัทอาร์เคมา) และ VESTAMID® E (บริษัทอีโวนิค อินดัสตรีส์) เป็นพอลิเมอร์ร่วมแบบกลุ่ม (block copolymer) ที่ได้จากปฏิกริยาการควบแน่นของโพลีเอไมด์กรดคาร์บอกซิลิก (PA6, PA11, PA12) ด้วยโพลิอีเทอร์ที่สิ้นสุดปฏิกิริยาด้วยแอลกอฮอล์ (Polytetramethylene glycol (PTMG), PEG) โครงสร้างทางเคมีทั่วไปคือ:
PEBA เป็นเทอร์โมพลาสติกอีลาสโตเมอร์ประสิทธิภาพสูง ใช้ทดแทนอีลาสโตเมอร์ทั่วไปซึ่งได้แก่ เทอร์โมพลาสติกโพลียูรีเทน โพลีเอสเตอร์อีลาสโตเมอร์ และซิลิโคน โดยมีคุณลักษณะมีความหนาแน่นต่ำกว่าสารในกลุ่มเทอร์โมพลาสติกอีลาสโตเมอร์อื่น คุณสมบัติทางกลและพลวัตที่ดีกว่า (ความยืดหยุ่น ความทนทานต่อแรงกระแทก การส่งกลับพลังงาน ความต้านทานความล้า) และรักษาคุณสมบัติเหล่านี้ไว้ที่อุณหภูมิต่ำ (ต่ำกว่า −40 °C) และทนทานต่อสารเคมีหลากหลายชนิดได้ดี อย่างไรก็ตาม มีความไวต่อการเสื่อมสภาพจากรังสีอัลตราไวโอเลต[1]
การใช้งาน แก้
PEBA มีการใช้งานในตลาดอุปกรณ์กีฬา โดยเป็นส่วนประกอบของระบบกันสะเทือนและพื้นรองเท้าชั้นกลางของรองเท้าในตลาดบน (รองเท้าวิ่ง, กรีฑา, ฟุตบอล, เบสบอล, บาสเก็ตบอล, เดินป่า ฯลฯ) โดยได้รับความนิยมจากการมีความหนาแน่นต่ำ คุณสมบัติการซับแรง การส่งกลับพลังงานและความยืดหยุ่น นอกจากนี้ PEBA ยังได้รับความนิยมจากผู้เข้าร่วมกีฬาฤดูหนาวอีกด้วย เนื่องจากสามารถออกแบบรองเท้าสกีแบบอัลไพน์และนอร์ดิกที่เบาที่สุด พร้อมทั้งทนทานต่อสภาพแวดล้อมที่รุนแรง (อุณหภูมิต่ำ รังสีอัลตราไวโอเลต และความชื้น) ยังมีการนำไปใช้งานในกีฬาอื่น ๆ เช่น ตาไก่สำหรับไม้แร็กเก็ต (racquet grommet) และลูกกอล์ฟ
PEBA ใช้ในผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ เช่น สายสวน เนื่องจากมีความยืดหยุ่น มีคุณสมบัติเชิงกลที่ดีทั้งที่อุณหภูมิต่ำและอุณหภูมิสูง และมีความอ่อนนุ่ม
นอกจากนี้ยังอย่างแพร่หลายในการผลิตสินค้าไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ เช่น การเคลือบสายเคเบิลและสายไฟ ปลอกอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ส่วนประกอบวงจร ฯลฯ
PEBA สามารถใช้ในการผลิตสิ่งทอ เช่นฟิล์มที่สามารถระบายอากาศ เส้นใยที่ให้ความรู้สึกสดชื่น หรือผ้าไม่ถักไม่ทอ (non-woven)
พอลิอีเทอร์บล็อกเอไมด์ที่ชอบน้ำบางหมวด ถูกนำไปใช้จากคุณสมบัติป้องกันไฟฟ้าสถิตและป้องกันฝุ่น เนื่องจากไม่จำเป็นต้องใส่สารเคมีเพิ่มเพื่อให้ได้คุณสมบัติเหล่านี้ จึงสามารถแปรใช้ใหม่ผลิตภัณฑ์ได้เมื่อหมดอายุการใช้งาน[1]
คุณสมบัติทางกายภาพ แก้
| คุณสมบัติ | หน่วย | ขนาด[1] |
|---|---|---|
| จุดหลอมเหลว | °C | 134–174 |
| ความหนาแน่น | g/cm3 | 1.00–1.03 |
| การซึมซับน้ำที่จุดสมดุล (23 °C, ความชื้นสัมพัทธ์ 50%) | ร้อยละ | 0.4–0.7 |
| การซึมซับน้ำที่จุดอิ่มตัว (23 °C, 24 ชั่วโมงในน้ำ) | ร้อยละ | 0.9–1.2 |
| ความแข็งแบบ Shore | Shore D | 25–72 |
| โมดูลัสดัด | MPa | 12–513 |
| ความต้านทานแรงดึงเมื่อขาด | MPa | 32–56 |
| การยืดตัวเมื่อขาด | ร้อยละ | 300–750 |
| ความต้านทานต่อแรงกระแทก (ชาร์ปี, มีร่องบาก) | kJ/m2 | ไม่เกิดการแตกหัก |
| ความต้านทานต่อการขัดถู (10 N/40 m) | mm3 | 55–130 |
| ความต้านทานพื้นผิว | Ω/sq | 109–1013 |
| ความต้านทานต่อปริมาตร | Ω·cm | 109–1013 |
อ้างอิง แก้
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Eustache, R.-P. (2005). "Poly(Ether –b-Amide) TPE: Structure, Properties and Applications". ใน Fakirov, Stoyko (บ.ก.). Handbook of Condensation Thermoplastic Elastomers. Wiley. doi:10.1002/3527606610.ch10.