พระพุทธโลกนาถ

พระพุทธโลกนาถ มีพระนามเดิมว่า พระโลกนาถศาสดาจารย์ เดิมประดิษฐานอยู่ ณ วิหารพระโลกนาถ วัดพระศรีสรรเพชญ์ พระนครศรีอยุธยา ต่อมา พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงอัญเชิญมาปฏิสังขรณ์และประดิษฐานที่วิหารทิศตะวันออก มุขหลัง วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ภายหลังพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานนามว่า พระพุทธโลกนาถ ราชสมมติวงศ์ องค์อนันตญาณสัพพัญญู สยัมภูพุทธบพิตร

พระพุทธโลกนาถ
ชื่อเต็ม	พระพุทธโลกนาถ ราชสมมติวงศ์ องค์อนันตญาณสัพพัญญู สยัมภูพุทธบพิตร
ชื่อสามัญ	-
ประเภท	พระพุทธรูป
ศิลปะ	ปางห้ามพระแก่น​จันทร์​ ศิลปะอยุธยา
ความสูง	10 เมตร
วัสดุ	สำริด ลงรักปิดทอง
สถานที่ประดิษฐาน	พระวิหารทิศตะวันออก มุขหลัง วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
ความสำคัญ	บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

พุทธลักษณะที่ปรากฎในปัจจุบันคือ เป็นพระพุทธรูปยืน พระหัตถ์ซ้ายประทานอภัย พระหัตถ์ขวาแนบพระวรกาย หรือปางห้ามพระแก่นจันทน์ ทรงครองจีวรห่มเฉียง พาดสังฆาฏิ จุดเด่นของรูปองค์นี้อยู่ที่ปางประทานอภัยพระหัตถ์ซ้ายที่พบไม่มากนัก รวมถึงริ้วจีวรที่พาดเฉียงลงหน้าสบงไปทางด้านขวาผิดแปลกไปจากพระพุทธรูปยืนทั่วไป

พิชญา สุ่มจินดา อาจารย์ภาควิชาศิลปะไทย คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มีข้อสังเกตุว่า “ปีกจีวร” ทั้งสองข้างที่เป็นลักษณะของการครองจีวร “ห่มคลุม” แผ่ออกจากพระวรกายทั้งสองข้าง พบเป็นปกติของพระพุทธรูปยืนในสมัยอยุธยา ก่อนจะแก้ไขให้เป็น “ห่มเฉียง” ตามความนิยมในสมัยอยุธยาตอนปลายและต้นรัตนโกสินทร์ พระกรขวาเหยียดตรงแลดูแข็งกระด้าง และพระหัตถ์ซ้ายประทานอภัยมีสัดส่วน ที่ไม่รับกันกับพระกร หากพิจารณาจากการครองจีวร “ห่มคลุม” แล้ว เป็นไปได้ที่พระพุทธโลกนาถฯ จะเคยเป็น "พระพุทธรูปปางอุ้มบาตร" มาก่อน

อ้างอิง

• http://www.watpho.com/th/data/buddha02.php?MenuID=3&SubMenuID=2