ตะลึงงันและสั่นไหว

ตะลึงงันและสั่นไหว (ฝรั่งเศส: Stupeur et Tremblements) เป็นผลงานวรรณกรรมฝรั่งเศสของอาเมลี นอตง นักเขียนหญิงชาวเบลเยียม ซึ่งได้รับรางวัลใหญ่ด้านนวนิยายจากบัณฑิตยสถานฝรั่งเศส (Grand Prix du roman de l'Académie française) ด้วย

ตะลึงงันและสั่นไหว
ผู้ประพันธ์	อาเมลี นอตง
ชื่อเรื่องต้นฉบับ	Stupeur et Tremblement
ผู้แปล	ณัฐปคัลภ์ ทองสวัสดิ์ และตวงทอง สรประเสริฐ
ประเทศ	ฝรั่งเศส
ภาษา	ฝรั่งเศส
ประเภท	นวนิยาย
วันที่พิมพ์	ค.ศ. 1999

เนื้อเรื่องย่อ

ตะลึงงันและสั่นไหว เป็นบันทึกเรื่องราวตลอดระยะเวลาหนึ่งปีที่ตัวผู้เขียนได้มีโอกาสทำงานในบริษัทยูมิโมโตะคอร์เพอเรชัน (Yumimoto Corporation) ซึ่งเป็นบริษัท นำเข้า-ส่งออก สินค้ายักษ์ใหญ่ชั้นนำของญี่ปุ่น โดยมีสัญญาจ้างงาน 1 ปี เธอมีความภาคภูมิใจมากที่ได้เป็นส่วนหนึ่งของยูมิโมโตะ แต่แล้วการทำงานที่บริษัทแห่งนี้กลับไม่ง่ายและไม่เป็นอย่างที่คิดไว้ เพียงแค่วันแรกของการทำงาน เธอก็สร้างความไม่พอใจให้แก่คุณไซโตะ งานแรกของเธอคือร่างจดหมายเป็นภาษาอังกฤษตอบรับคำเชิญไปตีกอล์ฟกับมิสเตอร์แอดัม ของคุณไซโตะ แต่ถึงแม้จะมีปัญหาอุปสรรคอย่างไร เธอก็ยังพึงพอใจที่ได้ทำงานที่นี่ การได้ลอบมองความงามของฟูบูกิ เจ้านายโดยตรงของเธอดูจะเป็นสิ่งเดียวที่ทำให้การทำงานในแต่ละวันไม่น่าเบื่อจนเกินไปนัก

หลายวันผ่านไป อาเมลีก็ยังไม่ได้ทำอะไรเป็นชิ้นเป็นอันเหมือนเดิม งานต่อมาของเธอคือชงกาแฟ ส่งเอกสาร เปลี่ยนปฏิทิน จนถึงงานถ่ายเอกสาร ต่อมาเธอได้พบกับคุณเทนชิ ผู้จัดการแผนกผลิตภัณฑ์นม ผู้ซึ่งชักชวนให้เธอมาร่วมทำโครงการเกี่ยวกับวิธีขจัดไขมันออกจากเนยของบริษัทคู่ค้าเบลเยียม เธอจึงตอบรับโดยทันที เนื่องจากจะได้ทำตัวให้มีประโยชน์ขึ้น แต่เหตุการณ์กลับไม่เป็นเช่นนั้น หลังจากนั้นไม่นาน คุณเทนชิ รวมทั้งอาเมลี ต่างถูกเรียกตัวเข้าพบคุณโอโมชิ เหตุการณ์ครั้งนี้รุนแรงมาก คุณเทนชิถูกเรียกว่าคนทรยศ คนหลอกลวง ผู้สร้างความพินาศให้กับบริษัท

ต่อมา อาเมลีจึงได้รู้ว่าฟูบูกินั่นเองที่เป็นผู้รายงานเรื่องนี้ให้คุณโอโมชิทราบด้วยเหตุผลที่ว่า ฟูบูกิยอมไม่ได้ หากว่าอาเมลีที่เพิ่งทำงานที่นี่ได้เพียง 10 สัปดาห์ จะได้เลื่อนตำแหน่ง ดังนั้นความสัมพันธ์อันดีระหว่างเธอและเจ้านายแสนสวยจึงสิ้นสุดลง

หลังจากนั้น อาเมลีก็ได้รับมอบหมายให้ทำงานบัญชี และงานตรวจดูรายจ่ายเกี่ยวกับการเดินทางไปทำธุรกิจข้างนอกของพนักงานแผนกต่างๆ ซึ่งทั้ง 2 งานนี้เธอทำไม่สำเร็จ จนทำให้ฟูบูกิต่อว่าเธอว่าเป็นคนมือพิการบ้าง เป็นคนบกพร่องทางจิตบ้าง เพราะใครกันนะที่จะโง่คิดเลขผิดได้ขนาดนั้น

ต่อมา อาเมลีได้รับมอบหมายให้เป็นพนักงานทำความสะอาดห้องน้ำ เนื่องจากความเข้าใจผิดที่ฟูบูกิคิดว่า อาเมลีตามเธอไปที่ห้องน้ำเพื่อจะเยาะเย้ยเธอหลังจากที่ฟูบูกิถูกคุณโอโมชิต่อว่าอย่างสาหัส เหตุการณ์ครั้งนี้ทำให้ฟูบูกิรู้สึกไม่ชอบอาเมลีมากกว่าเก่า จึงแก้แค้นเธอด้วยวิธีนี้

อย่างไรก็ตาม ภายหลังที่คุณเทนชิทราบเรื่องที่อาเมลีถูกกระทำเช่นนี้ เขารู้สึกเห็นใจเธอเป็นอย่างมาก จึงกำชับไม่ให้พนักงานในแผนกผลิตภัณฑ์นมเข้าห้องน้ำชั้นนี้ ความวุ่นวายยังคงดำเนินต่อไปและการทำงานของอาเมลีก็ยังคงเหมือนเดิมทุกวัน จนถึงเดือนธันวาคม ซึ่งเป็นเดือนที่หมดอายุสัญญาการว่าจ้างงาน 1 ปีพอดี เธอจึงตัดสินใจลาออกโดยแจ้งกับฟูบูกิเป็นคนแรก ต่อมาคือคุณไซโตะ คุณโอโมชิ และคุณฮาเนดะตามลำดับ และในวันที่ 7 มกราคมก็คือวันสุดท้ายของการทำงานที่ยูมิโมโตะ โดยที่เธอไม่เคยหวนกลับไปอีกเลย

คตินิยม

นวนิยายเรื่องนี้ได้สะท้อนได้อย่างชัดเจน เนื่องจาก อาเมลี เป็นสาวชาวตะวันตก ได้เข้ามาทำงานในบริษัทญี่ปุ่นซึ่งถือเป็นชาวตะวันออก ทำให้เกิดการปะทะระหว่าง 2 วัฒนธรรมเกิดขึ้น ทั้งทางด้านความคิดและวิธีการทำงาน ตัวอย่างเช่น

1. ชาวตะวันตกมักมีความคิดว่าเราสามารถแสดงความคิดเห็นได้ เมื่ออยู่ในที่ทำงาน ถ้าเราเห็นว่าเรื่องนั้นไม่ถูกต้อง แต่สำหรับชาวตะวันออกซึ่งมีสังคมการปกครองตามลำดับขั้น เมื่อเป็นลูกน้องจึงต้องเชื่อฟังและทำตามคำสั่งของเจ้านายทุกอย่างโดยไม่มีข้อโต้แย้งใดๆ ทั้งสิ้น
2. ชาวตะวันตกมักมีความคิดว่าไม่ว่าจะเป็นหญิงหรือชายก็มีสิทธิเท่าเทียมกัน แต่สังคมชาวตะวันออก ผู้หญิงมันถูกกดขี่ข่มเหงและมีบทบาททางสังคมน้อยกว่าผู้ชาย
3. ชาวตะวันตกมักจะแสดงออกทางอารมณ์อย่างชัดเจน เช่น ดีใจหรือเสียใจ แต่สำหรับชาวตะวันออก มักไม่ค่อยแสดงออกถึงความรู้สึกภายในให้ผู้อื่นรับรู้ เราสามารถเห็นได้จากตอนที่ฟูบูกิ ร้องไห้อยู่ในห้องน้ำ อาเมลีได้เข้ามาปลอบใจ แต่ฟูบูกิกลับต่อว่าเธอและไล่เธอออกไป
4. ชาวตะวันออกมีความคิดว่า เมื่ออยู่ในสถานการณ์ที่คับขัน พวกเขาจำเป็นต้องทำทุกอย่างเพื่อเอาตัวรอด แต่สำหรับชาวตะวันตก พวกเขามีความคิดว่า ไม่ว่าจะเป็นอย่างไร พวกเขาก็ไม่สามารถหลอกตัวเองได้ เราจะเห็นได้จากตอนที่อาเมลีถูกสั่งให้ลืมว่าพูดภาษาญี่ปุ่นได้