คลองบางตลาด เป็นคลองในกรุงเทพมหานครและจังหวัดนนทบุรี แยกจากคลองเปรมประชากร ในแขวงทุ่งสองห้อง เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร ไหลผ่านคลองประปา เข้าจังหวัดนนทบุรี เป็นเส้นแบ่งเขตอำเภอเมืองนนทบุรีกับอำเภอปากเกร็ด ไปลงแม่น้ำเจ้าพระยา คลองมีความยาว 10 กิโลเมตร[1] บริเวณปากคลองเป็นที่ตั้งของวัดเชิงท่าและวัดหน้าโบสถ์ซึ่งเป็นวัดโบราณสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนกลาง

ประวัติและการตั้งถิ่นฐาน แก้

ในอดีตบริเวณปากคลองบางตลาดมีตลาดน้ำขนาดใหญ่ มีเรือนแพมากมายจอดเรียงรายตามริมแม่น้ำ เป็นชุมชนใหญ่ตั้งแต่เสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 เคยเป็นชุมชนที่มีชาวมอญอาศัยอยู่หนาแน่นบริเวณปากคลอง แต่ปัจจุบันไม่มีชุมชนชาวมอญ

จน พ.ศ. 2489 รัฐบาลได้เวนคืนที่ดินบริเวณชุมชนท่าทราย ชุมชนบางตลาด เพื่อสร้างหน่วยงานของกรมชลประทาน ทำให้วัดเชิงท่าและวัดหน้าโบสถ์ซึ่งแต่เดิมมีพระสงฆ์จำพรรษาถูกเวนคืนไปด้วย จน พ.ศ. 2502 กรมชลประทานได้เข้ามาใช้ประโยชน์จากที่ดินที่ถูกเวนคืนนี้ ภายหลังพระพรหมวชิรญาณ เจ้าอาวาสวัดยานนาวา ได้ตั้งชื่อใหม่ว่า พุทธสถานเชิงท่า–หน้าโบสถ์[2]

คลองบางตลาดแต่เดิมมีสภาพคดเคี้ยวมาก ต่อมากรมชลประทานได้ขุดขยายคลองให้กว้างและลึก มีการขุดแนวคลองใหม่ให้เป็นคลองแนวตรงจากปากคลองไปจนถึงคลองเกลือและคลองประปา[3]

เข้าไปในคลองยังมีชุมชนมุสลิมมีมัสยิดประเสริฐอิสลามในท้องที่อำเภอปากเกร็ด ในอดีตสองฝั่งคลองบางตลาดต่อเนื่องไปถึงบางพูด ทุ่งสีกัน บางเขน เป็นนาข้าวและเป็นดงตาลขึ้นอยู่ทั่วไป

อ้างอิง แก้

  1. สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. อักขรานุกรมภูมิศาสตร์ไทย เล่ม ๓ (อักษร น-ม) ฉบับราชบัณฑิตยสภา. พิมพ์ครั้งที่ ๔. กรุงเทพมหานคร : เดอะ เบสท์ เพรส แอนด์ ครีเอชั่น, ๒๕๖๐. (แก้ไขปรับปรุงข้อมูลเมื่อ พ.ศ. ๒๕๖๓)
  2. "พุทธสถานเชิงท่า – หน้าโบสถ์". เทศบาลนครนนทบุรี. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-08-10. สืบค้นเมื่อ 2023-12-17.
  3. พิศาล บุญผูก. "ท้องถิ่นปากเกร็ด" (PDF). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมมาธิราช.