คลองใหญ่ (ประเทศจีน)
คลองใหญ่ (อังกฤษ: Grand Canal) หรือ ต้า-ยฺวิ่นเหอ (จีนตัวย่อ: 大运河; จีนตัวเต็ม: 大運河; พินอิน: Dà Yùnhé) ขุดในสมัยราชวงศ์สุย เริ่มขุดตั้งแต่ปี ค.ศ. 587 และใช้เวลาขุดกว่า 30 ปี ใช้แรงงานมนุษย์กว่า 6 ล้านคน จุดประสงค์เพื่อการขนส่งสินค้า การท่องเที่ยวดินแดนเจียงหนาน (ภาคใต้บริเวณปากแม่น้ำแยงซี) และเพื่อเชื่อมต่อดินแดนภาคเหนือและใต้เข้าด้วยกัน โดยให้ลั่วหยางเป็นศูนย์กลาง เริ่มจากอำเภอจั๋วจวิน (ปักกิ่งปัจจุบัน) จนถึงเมืองอู๋หาง (หางโจวปัจจุบัน) เชื่อมต่อกับแม่น้ำใหญ่ ๆ 5 สายในจีน อันได้แก่ แม่น้ำไห่เหอ แม่น้ำฮวงโห แม่น้ำหวยเหอ แม่น้ำแยงซี และแม่น้ำเฉียนถังเจียง มีความยาวกว่า 2,500 กิโลเมตร นับเป็นคลองขุดแรงงานมนุษย์ที่มีความยาวที่สุดในโลก[1] โดยแบ่งการขุดเป็น 4 ส่วน ได้แก่ คลองทงจี้ คลองหาน คลองหย่งจี้ และลำน้ำเจียงหนาน[2]
| คลองใหญ่ | |
|---|---|
 แผนที่คลองใหญ่ในปัจจุบัน | |
| พิกัด | 30°15′41″N 120°13′26″E / 30.26139°N 120.22389°E |
| ข้อมูลจำเพาะ | |
| ความยาว | 1,776 km (1,104 ไมล์) |
| ประวัติ | |
| เริ่มก่อสร้าง | ราชวงศ์สุย |
| ข้อมูลภูมิศาสตร์ | |
| จุดเริ่มต้น | ปักกิ่ง |
| จุดสิ้นสุด | หางโจว |
| เชื่อมต่อกับ | แม่น้ำไห่เหอ, แม่น้ำหวง, แม่น้ำฮวย, แม่น้ำแยงซี, แม่น้ำเฉียนถัง |
| ชื่อที่ขึ้นทะเบียน | คลองใหญ่ |
| ประเภท | วัฒนธรรม |
| เกณฑ์ | i, iii, iv, vi |
| ขึ้นเมื่อ | 2557 (คณะกรรมการสมัยที่ 38) |
| เลขอ้างอิง | 1443 |
| ภูมิภาค | เอเชีย-แปซิฟิก |
| คลองใหญ่ | |||||||||||||||||||||||
.svg) "คลองใหญ่" ในอักษรจีนตัวย่อ (บน) และตัวเต็ม (ล่าง) | |||||||||||||||||||||||
| อักษรจีนตัวย่อ | 大运河 | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| อักษรจีนตัวเต็ม | 大運河 | ||||||||||||||||||||||
| ความหมายตามตัวอักษร | "แม่น้ำขนส่งขนาดใหญ่" | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| คลองใหญ่ปักกิ่ง-หางโจว | |||||||||||||||||||||||
| อักษรจีนตัวย่อ | 京杭大运河 | ||||||||||||||||||||||
| อักษรจีนตัวเต็ม | 京杭大運河 | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
คลองทงจี้ เริ่มจากนครลั่วหยาง เข้าสู่แม่น้ำฮวงโห ไปเชื่อมแม่น้ำหวยเหอที่ไหลผ่านซันหยาง (หวยอานปัจจุบัน) ต่อไปยัง คลองหาน ซึ่งเป็นคลองขุดโบราณจากยุคชุนชิว ในสมัยราชวงศ์โจว ซึ่งผู้ครองแคว้นหวู่ได้สั่งให้ขุดขึ้นตั้งแต่ 486 ปีก่อนคริสตกาล[3] เชื่อมลำน้ำหวยเหอกับแม่น้ำแยงซีที่เมืองเจียงตู (หยางโจวปัจจุบัน) รวมระยะทางกว่า 1,000 กิโลเมตร จากทางตอนใต้ของแม่น้ำแยงซีเกียง ขุดไปเชื่อมกับ ลำน้ำเจียงหนาน ถึงเมืองอู๋หาง (หางโจวปัจจุบัน) ระยะทางกว่า 500 กิโลเมตร ส่วนทางเหนือได้มีการขุด คลองหย่งจี้ เริ่มจากลั่วโข่วใกล้เมืองลั่วหยาง ขึ้นเหนือสู่จั๋วจวิน (ปักกิ่งปัจจุบัน) ระยะทาง 1,000 กิโลเมตร รวมกับลำคลองเล็กๆ อีกมากมาย เชื่อมโยงเข้าด้วยกันหมดเป็นเครือข่ายครอบคลุมทั้งเหนือใต้ ภาษีผ่านด่านตามคลอง อิฐ และไม้สำหรับสร้างพระราชวังก็ถูกส่งไปยังเมืองหลวงตามคลองสายนี้[4]
ถึงสมัยราชวงศ์หยวน มีการย้ายเมืองหลวงไปยังปักกิ่ง ทำให้มีการขุดคลองไปยังหางโจวอีกสายหนึ่ง ย่นระยะทางลงกว่า 700 กิโลเมตร เหลือเพียง 1,800 กิโลเมตร ซึ่งก็คือส่วนที่ปรากฏให้เห็นในปัจจุบัน ต่อมาในสมัยจักรพรรดิหย่งเล่อ แห่งราชวงศ์หมิงได้มีการขุดลอกบูรณะคลองต้า-ยฺวิ่นเหอให้กว้างและลึกขึ้นเป็นระยะทาง 130 ไมล์ สร้างประตูน้ำ 36 แห่ง โดยใช้แรงงานกว่า 3 แสนคน ใช้เวลาตั้งแต่ ค.ศ. 1411 ถึง ค.ศ. 1415[3] ปัจจุบันคลองใหญ่มีอยู่หลายช่วงที่ล่องเรือผ่านไปไม่ได้ และไม่ได้ใช้เป็นเส้นทางคมนาคมค้าขาย แต่ก็ยังคงเป็นเส้นทางล่องเรือท่องเที่ยวที่สำคัญของจีน
มรดกโลก แก้
คลองใหญ่ ได้ลงทะเบียนเป็นมรดกโลกในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญครั้งที่ 38 เมื่อปี พ.ศ. 2557 ที่กรุงโดฮา ประเทศกาตาร์ ข้อกำหนดและหลักเกณฑ์ในการพิจารณา ดังนี้
- (ii) - เป็นสิ่งที่มีอิทธิพลยิ่ง ผลักดันให้เกิดการพัฒนาสืบต่อมาในด้านการออกแบบทางสถาปัตยกรรม อนุสรณ์สถาน ประติมากรรม สวน และภูมิทัศน์ ตลอดจนการพัฒนาศิลปกรรมที่เกี่ยวข้อง หรือการพัฒนาการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ ซึ่งได้เกิดขึ้นในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง หรือบนพื้นที่ใด ๆ ของโลกซึ่งทรงไว้ซึ่งวัฒนธรรม
- (iii) - เป็นสิ่งที่ยืนยันถึงหลักฐานของวัฒนธรรมหรืออารยธรรมที่ปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบันหรือว่าที่สาบสูญไปแล้ว
- (iv) - เป็นตัวอย่างอันโดดเด่นของประเภทของสิ่งก่อสร้างอันเป็นตัวแทนของการพัฒนา ทางด้านวัฒนธรรม สังคม ศิลปกรรม วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี อุตสาหกรรม ในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ
- (vi) - มีความคิดหรือความเชื่อที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับเหตุการณ์ หรือมีความโดดเด่นยิ่งในประวัติศาสตร์
อ้างอิง แก้
- ↑ Hutchinson's Encyclopedia เก็บถาวร 2012-03-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Encarta[ลิงก์เสีย]. 2009-10-31.
- ↑ "การสิ้นสุดราชวงศ์สุย" เก็บถาวร 2007-02-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนราชวงศ์สุย (ค.ศ. 581 – 618) 隋朝 มุมจีน ผู้จัดการออนไลน์
- ↑ 3.0 3.1 1421 ปีที่จีนค้นพบโลก.Gavin Menzies,สำนักพิมพ์มติชน,2550
- ↑ "คลองขุดต้ายุ่นเหอ"[ลิงก์เสีย] ห้องสมุดออนไลน์ My First Info (Jing Hang Da Yunhe)
ข้อมูล แก้
Chisholm, Hugh, บ.ก. (1911). . สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911. Vol. 6 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. p. 168.- Benn, Charles. (2002). China's Golden Age: Everyday Life in the Tang Dynasty. Oxford University Press. ISBN 0-19-517665-0.
- Bishop, Kevin (1997). China's Imperial Way. Hong Kong: Odyssey.
- Bowman, John S. (2000). Columbia Chronologies of Asian History and Culture. New York: Columbia University Press.
- Brook, Timothy. (1998). The Confusions of Pleasure: Commerce and Culture in Ming China. Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-22154-0
- Carles, W.R. (1900). The Grand Canal of China. Shanghai: Journal of the North China Branch RAS, Vol. 31, pp. 102–115, 1896-1897 volume, but actually published in 1900.
- Ebrey, Patricia Buckley (1999). The Cambridge Illustrated History of China. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-66991-X (paperback).
- Fairbank, John King and Merle Goldman (1992). China: A New History; Second Enlarged Edition (2006). Cambridge: MA; London: The Belknap Press of Harvard University Press. ISBN 0-674-01828-1
- Gandar, Dominique (1903). Le Canal Imperial: Etude Historique et Descriptive. Shanghai: Imprimerie de la Mission Catholique. Variétés Sinologiques No. 4.
- Garnett, J.W. (1907). Report by Mr. J.W. Garnett of a Journey through the Provinces of Shantung and Kiangsu. British Parliamentary Papers, China No.1, CD3500. London: HMSO.
- Hinton, Harold C. (1956). The Grain Tribute System of China (1845-1911). Cambridge: Harvard University Press.
- Liao Pin, ed. (1987). The Grand Canal: An Odyssey. Beijing: Foreign Languages Press.
- Martin, W.A.P. (1897). A Cycle of Cathay.
- Needham, Joseph. (1986). Science and Civilization in China: Volume 4, Physics and Physical Technology, Part 3, Civil Engineering and Nautics. Taipei: Caves Books, Ltd. ISBN 0-521-07060-0
- New China News Ltd. (1984). The Grand Canal of China. Hong Kong: South China Morning Post Ltd.
- Staunton, George (1797). An Authentic Account of an Embassy ...to the Emperor of China.
- China’s Ancient Lifeline เก็บถาวร 2018-01-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน published May 2013 National Geographic magazine
- 中国运河, 竞放、杜家驹 主编, 金陵书社 1997年; China's Canal, Jing Fang and Du Jiaju eds, Jinling Book Society, 1997.
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
