วิกิพีเดีย

การสูญพันธุ์สมัยโฮโลซีน

การสูญพันธุ์สมัยโฮโลซีน (อังกฤษ: Holocene extinction) บางครั้งเรียกว่า การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ครั้งที่ 6 (sixth mass extinction) หรือ การสูญพันธุ์สมัยแอนโทรโปซีน (Anthropocene extinction) เป็น การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ของสปีชีส์ที่ยังดำเนินอยู่ในสมัยโฮโลซีน (ในช่วงหลังบางครั้งเรียกว่าสมัยแอนโทรโปซีน) เพราะผลจากกิจกรรมของมนุษย์[3][4][5] โดยครอบคลุมถึงการสูญพันธุ์ของพืช[6] และสัตว์ในหลายวงศ์ เช่น สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม นก สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก ปลา สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังจำนวนมาก เป็นต้น ด้วยความเสื่อมโทรมอย่างแพร่หลายของพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูงอย่างพืดหินปะการังหรือป่าฝน เชื่อกันว่าการสูญพันธุ์ส่วนใหญ่อาจ ไม่ได้รับการบันทึก เพราะสปีชีส์เหล่านั้นยังไม่ได้รับการค้นพบในช่วงที่มันสูญพันธุ์ หรือไม่มีใครรับรู้การสูญพันธุ์ของมัน อัตราการสูญพันธุ์ของสปีชีส์ในปัจจุบันได้รับการประเมินว่าสูงกว่าอัตราการสูญพันธุ์ที่มีภูมิหลังจากธรรมชาติประมาณ 100 ถึง 1,000 เท่า[4][7][8][9][10][11]

โดโดซึ่งสูญพันธุ์ในช่วงกลางถึงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 17 เนื่องจากการทำลายที่อยู่อาศัย การล่า และตกเป็นเหยื่อของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม[1] มักได้รับการกล่าวถึงในฐานะตัวอย่างของการสูญพันธุ์สมัยใหม่[2]

การสูญพันธุ์สมัยโฮโลซีนรวมถึงการหายไปของบรรดาสัตว์บกขนาดใหญ่ที่รู้จักกันในชื่อ เมกาเฟานา (megafauna) ซึ่งเริ่มต้นตั้งแต่ยุคน้ำแข็งครั้งสุดท้ายสิ้นสุดลง เมกาเฟานาที่อยู่นอกแผ่นดินใหญ่ของแอฟริกาซึ่งไม่ได้มีวิวัฒนาการร่วมกับมนุษย์ได้รับการพิสูจน์ว่ามีความอ่อนไหวมากต่อการล่าเหยื่อแบบใหม่ และหลายสปีชีส์สูญพันธุ์ไปไม่นานหลังมนุษย์ยุคแรกเริ่มขยายเผ่าพันธุ์และล่าสัตว์ไปทั่วโลก[12][13] (สปีชีส์ในแอฟริกาหลายสปีชีส์สูญพันธุ์ไปในสมัยโฮโลซีน แต่เมกาเฟานาในแผ่นดินใหญ่ไม่ค่อยได้รับผลกระทบมากจนกระทั่งไม่กี่ร้อยปีที่ผ่านมา โดยมีกรณียกเว้นไม่กี่กรณี)[14] การสูญพันธุ์เหล่านี้เกิดขึ้นในช่วงรอยต่อระหว่างสมัยไพลสโตซีนกับสมัยโฮโลซีน บางครั้งจึงเรียกว่าการสูญพันธุ์ยุคควอเทอร์นารี

ทฤษฎีที่โด่งดังที่สุดคือ มนุษย์ล่าสปีชีส์เกินความจำเป็น แม้ว่าจะยังมีการโต้แย้งว่าการล่าเหยื่อของมนุษย์มีผลต่อการสูญพันธุ์มากเพียงใด แต่การลดลงของสปีชีส์จำนวนหนึ่งก็มีความสัมพันธ์กันโดยตรงกับกิจกรรมของมนุษย์ เช่น เหตุการณ์การสูญพันธุ์ในนิวซีแลนด์และฮาวาย นอกจากมนุษย์แล้ว การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอาจเป็นปัจจัยขับเคลื่อนอย่างหนึ่งของการสูญพันธุ์ของเมกาเฟานาโดยเฉพาะในช่วงสิ้นสุดสมัยไพลสโตซีน

ในทางนิเวศวิทยานั้น มนุษย์ถือเป็น "ผู้ล่าเหยื่อขั้นสุดทั่วโลก" (global superpredator) ที่ไม่เคยปรากฏขึ้นมาก่อน[15] โดยมนุษย์ล่าผู้ล่าเหยื่ออันดับสูงสุด (apex predator) วัยผู้ใหญ่เป็นเหยื่อตลอดมาและส่งผลกระทบต่อโซ่อาหารทั่วโลก มีการสูญพันธุ์ของสปีชีส์ในผืนแผ่นดินและมหาสมุทรทุกแห่ง โดยมีตัวอย่างสำคัญอยู่ในแอฟริกา เอเชีย ยุโรป ออสเตรเลีย อเมริกาเหนือและใต้ และหมู่เกาะขนาดเล็ก ในภาพรวม การสูญพันธุ์สมัยโฮโลซีนมีส่วนเชื่อมโยงกับผลกระทบของมนุษย์ต่อสิ่งแวดล้อม การสูญพันธุ์นี้ยังดำเนินต่อไปในคริสต์ศตวรรษที่ 21 จากการบริโภคเนื้อสัตว์ การจับปลาเกินขนาด และการกลายเป็นกรดของมหาสมุทร การลดลงของประชากรสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก[16] เป็นตัวอย่างหนึ่งของความหลากหลายทางชีวภาพที่ลดลงทั่วโลก การเติบโตของประชากรมนุษย์และการบริโภคต่อหัวที่มากขึ้นถูกมองว่าเป็นตัวขับเคลื่อนหลักของการลดลงนี้[17][18][19][20]

รายงานการประเมินทั่วโลกว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพและนิเวศบริการ ซึ่งองค์การวิทยาศาสตร์และนโยบายระหว่างรัฐบาลว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพและนิเวศบริการแห่งสหประชาชาติตีพิมพ์เผยแพร่ใน ค.ศ. 2019 ได้ตั้งสมมุติฐานว่ามีพืชและสัตว์ประมาณ 1 ล้านสปีชีส์เผชิญกับการสูญพันธุ์ภายในไม่กี่ทศวรรษด้วยผลจากการกระทำของมนุษย์[20][21][22][23] ตามรายงานฉบับดังกล่าวซึ่งเป็นผลการศึกษาสุขภาพของโลกที่ครอบคลุมมากที่สุดเท่าที่เคยมีมานั้น การดำรงอยู่ของมนุษย์อย่างเป็นระเบียบได้รับผลกระทบจากการทำลายระบบที่สนับสนุนสิ่งมีชีวิตบนโลกอย่างรวดเร็วขึ้นเรื่อย ๆ[24]

อ้างอิง แก้

  1. ↑ Hume, J. P.; Walters, M. (2012). Extinct Birds. London: A & C Black. ISBN 978-1-4081-5725-1.
  2. ↑ Diamond, Jared (1999). "Up to the Starting Line". Guns, Germs, and Steel. W.W. Norton. pp. 43–44. ISBN 978-0-393-31755-8.
  3. ↑ Ripple WJ, Wolf C, Newsome TM, Galetti M, Alamgir M, Crist E, Mahmoud MI, Laurance WF (13 November 2017). "World Scientists' Warning to Humanity: A Second Notice" (PDF). BioScience. 67 (12): 1026–1028. doi:10.1093/biosci/bix125. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2019-12-15. สืบค้นเมื่อ 2021-04-17. Moreover, we have unleashed a mass extinction event, the sixth in roughly 540 million years, wherein many current life forms could be annihilated or at least committed to extinction by the end of this century.
  4. ↑ 4.0 4.1 Ceballos, Gerardo; Ehrlich, Paul R. (8 June 2018). "The misunderstood sixth mass extinction". Science. 360 (6393): 1080–1081. Bibcode:2018Sci...360.1080C. doi:10.1126/science.aau0191. OCLC 7673137938. PMID 29880679. S2CID 46984172.
  5. ↑ Dirzo, Rodolfo; Young, Hillary S.; Galetti, Mauro; Ceballos, Gerardo; Isaac, Nick J. B.; Collen, Ben (2014). "Defaunation in the Anthropocene" (PDF). Science. 345 (6195): 401–406. Bibcode:2014Sci...345..401D. doi:10.1126/science.1251817. PMID 25061202. S2CID 206555761. In the past 500 years, humans have triggered a wave of extinction, threat, and local population declines that may be comparable in both rate and magnitude with the five previous mass extinctions of Earth’s history.
  6. ↑ Hollingsworth, Julia (June 11, 2019). "Almost 600 plant species have become extinct in the last 250 years". CNN. สืบค้นเมื่อ January 14, 2020. The research -- published Monday in Nature, Ecology & Evolution journal -- found that 571 plant species have disappeared from the wild worldwide, and that plant extinction is occurring up to 500 times faster than the rate it would without human intervention.
  7. ↑ Pimm, Stuart L.; Russell, Gareth J.; Gittleman, John L.; Brooks, Thomas M. (1995). "The Future of Biodiversity". Science. 269 (5222): 347–350. Bibcode:1995Sci...269..347P. doi:10.1126/science.269.5222.347. PMID 17841251. S2CID 35154695.
  8. ↑ Lawton, J. H.; May, R. M. (1995). "Extinction Rates". Journal of Evolutionary Biology. 9: 124–126. doi:10.1046/j.1420-9101.1996.t01-1-9010124.x.
  9. ↑ De Vos, Jurriaan M.; Joppa, Lucas N.; Gittleman, John L.; Stephens, Patrick R.; Pimm, Stuart L. (2014-08-26). "Estimating the normal background rate of species extinction" (PDF). Conservation Biology (ภาษาสเปน). 29 (2): 452–462. doi:10.1111/cobi.12380. ISSN 0888-8892. PMID 25159086.
  10. ↑ Teyssèdre, A. (2004). "Biodiversity and Global Change". Towards a sixth mass extinction crisis?. Paris: ADPF. ISBN 978-2-914-935289.
  11. ↑ Gaston, K.J.; Blackburn, T.N.G.; Klein Goldewijk, K. (2003). "Habitat conversion and global avian biodiversity loss". Proceedings of the Royal Society B. 270 (1521): 1293–1300. doi:10.1098/rspb.2002.2303. PMC 1691371. PMID 12816643.
  12. ↑ "Without humans, the whole world could look like Serengeti". EurekAlert!. สืบค้นเมื่อ August 16, 2020. The existence of Africa's many species of mammals is thus not due to an optimal climate and environment, but rather because it is the only place where they have not yet been eradicated by humans. The underlying reason includes evolutionary adaptation of large mammals to humans as well as greater pest pressure on human populations in long-inhabited Africa in the past.
  13. ↑ Faurby, Søren; Svenning, Jens-Christian (2015). "Historic and prehistoric human‐driven extinctions have reshaped global mammal diversity patterns". Diversity and Distributions. 21 (10): 1155–1166. doi:10.1111/ddi.12369. hdl:10261/123512.
  14. ↑ Galetti, Mauro; Moleón, Marcos; Jordano, Pedro; Pires, Mathias M.; Guimarães, Paulo R.; Pape, Thomas; Nichols, Elizabeth; Hansen, Dennis; Olesen, Jens M.; Munk, Michael; de Mattos, Jacqueline S. (2018). "Ecological and evolutionary legacy of megafauna extinctions: Anachronisms and megafauna interactions" (PDF). Biological Reviews (ภาษาอังกฤษ). 93 (2): 845–862. doi:10.1111/brv.12374. PMID 28990321. S2CID 4762203.
  15. ↑ Darimont, Chris T.; Fox, Caroline H.; Bryan, Heather M.; Reimchen, Thomas E. (21 August 2015). "The unique ecology of human predators". Science. 349 (6250): 858–860. Bibcode:2015Sci...349..858D. doi:10.1126/science.aac4249. ISSN 0036-8075. PMID 26293961. S2CID 4985359.
  16. ↑ Wake, David B.; Vredenburg, Vance T. (2008-08-12). "Are we in the midst of the sixth mass extinction? A view from the world of amphibians". Proceedings of the National Academy of Sciences (ภาษาอังกฤษ). 105 (Supplement 1): 11466–11473. Bibcode:2008PNAS..10511466W. doi:10.1073/pnas.0801921105. ISSN 0027-8424. PMC 2556420. PMID 18695221.
  17. ↑ Pimm, S. L.; Jenkins, C. N.; Abell, R.; Brooks, T. M.; Gittleman, J. L.; Joppa, L. N.; Raven, P. H.; Roberts, C. M.; Sexton, J. O. (30 May 2014). "The biodiversity of species and their rates of extinction, distribution, and protection" (PDF). Science. 344 (6187): 1246752. doi:10.1126/science.1246752. PMID 24876501. S2CID 206552746. The overarching driver of species extinction is human population growth and increasing per capita consumption.
  18. ↑ Ceballos, Gerardo; Ehrlich, Paul R.; Dirzo, Rodolfo (23 May 2017). "Biological annihilation via the ongoing sixth mass extinction signaled by vertebrate population losses and declines". PNAS. 114 (30): E6089–E6096. doi:10.1073/pnas.1704949114. PMC 5544311. PMID 28696295. Much less frequently mentioned are, however, the ultimate drivers of those immediate causes of biotic destruction, namely, human overpopulation and continued population growth, and overconsumption, especially by the rich. These drivers, all of which trace to the fiction that perpetual growth can occur on a finite planet, are themselves increasing rapidly.
  19. ↑ Cockburn, Harry (March 29, 2019). "Population explosion fuelling rapid reduction of wildlife on African savannah, study shows". The Independent. สืบค้นเมื่อ April 1, 2019. Encroachment by people into one of Africa’s most celebrated ecosystems is “squeezing the wildlife in its core”, by damaging habitation and disrupting the migration routes of animals, a major international study has concluded.
  20. ↑ 20.0 20.1 Stokstad, Erik (5 May 2019). "Landmark analysis documents the alarming global decline of nature". Science (ภาษาอังกฤษ). AAAS. สืบค้นเมื่อ 26 August 2020. For the first time at a global scale, the report has ranked the causes of damage. Topping the list, changes in land use—principally agriculture—that have destroyed habitat. Second, hunting and other kinds of exploitation. These are followed by climate change, pollution, and invasive species, which are being spread by trade and other activities. Climate change will likely overtake the other threats in the next decades, the authors note. Driving these threats are the growing human population, which has doubled since 1970 to 7.6 billion, and consumption. (Per capita of use of materials is up 15% over the past 5 decades.)
  21. ↑ Plumer, Brad (May 6, 2019). "Humans Are Speeding Extinction and Altering the Natural World at an 'Unprecedented' Pace". The New York Times. สืบค้นเมื่อ May 6, 2019. “Human actions threaten more species with global extinction now than ever before,” the report concludes, estimating that “around 1 million species already face extinction, many within decades, unless action is taken.”
  22. ↑ Staff (May 6, 2019). "Media Release: Nature's Dangerous Decline 'Unprecedented'; Species Extinction Rates 'Accelerating'". Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services. สืบค้นเมื่อ May 6, 2019.
  23. ↑ "World is 'on notice' as major UN report shows one million species face extinction". UN News. May 6, 2019. สืบค้นเมื่อ January 8, 2020.
  24. ↑ Weston, Phoebe (January 13, 2021). "Top scientists warn of 'ghastly future of mass extinction' and climate disruption". The Guardian. สืบค้นเมื่อ February 14, 2021.

อ่านเพิ่ม แก้

แหล่งข้อมูลอื่น แก้

  วิดีโอจากแหล่งข้อมูลภายนอก
  Are We Living In the Sixth Extinction? ที่ยูทูบ
  Extinction: The Facts in 6 minutes on BBC One
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=การสูญพันธุ์สมัยโฮโลซีน&oldid=11208910"