กราบซ้ายและกราบขวา

กราบซ้าย (อังกฤษ: Port) และ กราบขวา (อังกฤษ: Starboard) เป็นศัพท์ทางการเดินเรือที่ใช้สำหรับพาหนะทางน้ำ อากาศยาน และอวกาศยาน โดยหมายถึงด้านซ้ายและขวาของเรือตามลำดับ เมื่ออยู่บนเรือและหันหน้าไปทางหัวเรือ

ภาพวาดลายเส้นแสดงการเรียกด้านต่าง ๆ ของเรือ

ภาพแสดงไฟสัญญาณเดินเรือ กราบซ้ายคือสีแดง และกราบขวาคือสีเขียว

เรือที่มีมีความสมมาตรแบบทวิภาคีจะมีส่วนครึ่งซ้ายและครึ่งขวาที่เป็นภาพสะท้อนกันเอง คุณลักษณะที่ไม่สมมาตรอย่างหนึ่งคือ ทางเข้าของเรือหรือเครื่องบินที่มักจะอยู่ด้านข้าง โดยปกติจะอยู่ที่ด้านกราบซ้าย (จึงเป็นที่มาของชื่อกราบซ้าย)

รายละเอียด

คำว่า "กราบซ้าย" และ "กราบขวา" หมายถึงด้านซ้ายและขวาของเรือโดยไม่ขึ้นอยู่กับผู้สังเกต นั่นคือ กราบซ้ายของเรือจะหมายถึงส่วนเดียวกับของโครงสร้างเรือเสมอ ไม่ว่าผู้สังเกตจะหันหน้าไปทางใด

กราบซ้าย คือด้านซ้ายของผู้สังเกตที่อยู่บนเรือและหันหน้าไปทางหัวเรือ ซึ่งเป็นทิศทางที่เรือมุ่งหน้าไปเมื่อแล่นอยู่ ดังนั้น กราบขวาจะอยู่ด้านขวาของผู้สังเกต

ข้อตกลงนี้ช่วยให้ลูกเรือสามารถสื่อสารกันได้อย่างชัดเจนและหลีกเลี่ยงความสับสน โดยไม่จำเป็นต้องเสียเวลาในการระบุทิศทางของตนเองก่อนที่จะสั่งการหรือแจ้งข้อมูล สิ่งนี้ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและความปลอดภัยในการเดินเรือ

ตัวอย่างเช่น กัปตันสั่งให้ลูกเรือเตรียมเรือทอดสมอที่กราบซ้าย ลูกเรือไม่จำเป็นต้องถามว่า "ซ้ายของคุณหรือซ้ายของเรือ?" พวกเขาจะรู้ว่ากัปตันหมายถึงด้านซ้ายของเรือ